Cieplice (Czechy)
Plac zamkowy | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj | |||||
Data założenia | XII wiek | ||||
Burmistrz | Jiří Štábl[1] | ||||
Powierzchnia | 23,78 km² | ||||
Wysokość | 228 m n.p.m. | ||||
Populacja (2024) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Kod pocztowy | 415 01 | ||||
Tablice rejestracyjne | U | ||||
Położenie na mapie Czech | |||||
Położenie na mapie kraju usteckiego | |||||
50°38′N 13°49′E/50,633333 13,816667 | |||||
Strona internetowa |
Cieplice (cz. ⓘTeplice, niem. Teplitz) – miasto w Czechach, w kraju usteckim, siedziba powiatu Cieplice. Leżą 20 km na zachód od Uścia nad Łabą.
Ośrodek produkcji szkła i ceramiki. Miejsce występowania radoczynnych wód termalnych osiągających temperaturę 41 °C[3].
Według danych z 1 stycznia 2024, liczba mieszkańców miasta wynosi 50 959 osób (18. miejsce w kraju)[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki miasta sięgają średniowiecza i związane są ze źródłami wód leczniczych. Teplice są jednym z najstarszych uzdrowisk w Czechach. W pobliżu ciepłych źródeł osadzono klasztor benedyktynek, obok którego rozwinęła się osada a później miasto. Dalszy rozwój uzdrowiska datowany jest na wiek XVI, kiedy wybudowano pierwszy kamienny budynek z basenami leczniczymi[potrzebny przypis]. W 1793 miasto ulega zniszczeniu w wyniku pożaru. Zostaje odbudowane w stylu klasycystycznym i empire.[potrzebny przypis]
W latach 1695–1700 przebywał tu pracując nad perpetuum mobile wybitny polski matematyk i mechanik, wychowawca królewicza Jakuba Sobieskiego – Adam Adamandy Kochański. Kiedy zmarł 19 maja 1700, pochowany został najprawdopodobniej w miejscowym, przypałacowym kościele lub też w kościele jezuickim w pobliskim Chomutovie[4].
Zmarł tutaj Michał Zabiełło, żyjący w nędzy po roztrwonieniu majątku – generał wojsk litewskich w wojnie Rzeczypospolitej z Rosją w roku 1792[potrzebny przypis].
Lata świetności uzdrowiska przypadają na wiek XIX, kiedy jego gośćmi były znane postacie polityki i kultury. Wśród nich m.in. cesarz Ferdynand I, car Aleksander II, Ludwik Bonaparte, Goethe, który w 1812 r. spotkał się tutaj z Beethovenem oraz Chopin[potrzebny przypis]. W XX wieku na skutek rozwoju przemysłu i górnictwa odkrywkowego węgla miasto utraciło charakter uzdrowiska[potrzebny przypis].
Atrakcje turystyczne
[edytuj | edytuj kod]- klasztor romański z później dobudowanym renesansowym zamkiem
- kościół św. Jana Chrzciciela z 1700 w stylu barokowym
- ogród botaniczny przy ul. J. Suka o powierzchni 2 ha, w tym 1300 m² szklarni
- zabytkowe domy w stylu empire z pierwszej połowy XIX wieku w dzielnicy uzdrowiskowej.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Dane demograficzne za rok 2021[5] i 2024[2].
Rok | 2021 | 2024 |
---|---|---|
Liczba ludności | 49 705 | 50 959 |
Liczba mężczyzn | 23 976 | 24 643 |
Liczba kobiet | 25 729 | 26 316 |
Ludzie związani z miastem
[edytuj | edytuj kod]- W 1841 r. urodził się tu Julius Payer, austriacki oficer, alpinista, badacz polarny i malarz, współodkrywca Ziemi Franciszka Józefa.
- W 1923 r. na cmentarzu w Cieplicach został pochowany Leon Biliński, minister skarbu w rządzie Ignacego J. Paderewskiego (1919), członek Akademii Umiejętności. Przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, był namiestnikiem cywilnym Bośni i Hercegowiny. Bilińskiego obarczono pośrednią odpowiedzialnością za śmierć arcyksięcia Ferdynanda.
Sport
[edytuj | edytuj kod]W Cieplicach działa klub piłkarski FK Teplice, który rozgrywa swoje mecze na stadionie Na Stínadlech. W sezonie 2024/2025 drużyna występuje w Chance Lidze - najwyższej klasie rozgrywkowej w Czechach[6].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]- Część zdrojowa Cieplic
- Ratusz
- Plac przed ratuszem miejskim
- Kościół zamkowy, obecnie prawosławny
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Vedení města, Teplice [dostęp 2024-10-15] (cz.).
- ↑ a b c Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2024, Český statistický úřad, 17 maja 2024 [dostęp 2024-10-03] (ang. • cz.).
- ↑ Thermal mineral spring, Lazne Teplice [dostęp 2024-10-15] (cz.).
- ↑ Monika Szabłowska–Zaremba, Matematyk i konstruktor zegarów „Forum Akademickie”.
- ↑ Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2021, Český statistický úřad [dostęp 2024-10-15] (ang. • cz.).
- ↑ Teplice, Flaschscore [dostęp 2024-10-15] (pol.).