Denis Dawydow
ros. Денис Васильевич Давыдов
Portret autorstwa George'a Dawe'a , ok. 1828 Imię i nazwisko Denis Wasiljewicz Dawydow
Data i miejsce urodzenia 27 lipca 1784 Moskwa
Data i miejsce śmierci 4 maja 1839 Wierchniaja Maza
Narodowość rosyjska
Język rosyjski
Dziedzina sztuki liryka , proza wojenna, bajki, epigramaty, elegie, życiorysy
Ważne dzieła Dniewnik partizanckich diejstwij 1812 Gusarskij pir Borodinskoje pole Odznaczenia
Denis Wasiljewicz Dawydow (ros. Денис Васильевич Давыдов ; ur. 16 lipca ? /27 lipca 1784 w Moskwie , Imperium Rosyjskie – zm. 22 kwietnia ? /4 maja 1839 w Wierchniaja Maza , Imperium Rosyjskie ) – rosyjski pisarz wojenny i poeta , generał lejtnant, bohater Wojny Ojczyźnianej 1812 , wolnomularz [1] . Autor utworów głównie o tematyce wojskowej, bajek politycznych, epigramatów i elegii.
W 1801 wstąpił do gwardyjskiego pułku kawalerii armii rosyjskiej, (od 1804 w huzarach). W latach 1806–1812 będąc adiutantem gen. P. Bagrationa , wziął udział w wyprawach wojennych w Niemczech, nad Dunajem, we Francji (1806–07), w Szwecji (1808–09) i Turcji (1809-12). Dowodził także samodzielnymi oddziałami wykazując odwagę i waleczność. Na początku wojny 1812 dowodził Achtyrskim pułkiem huzarów. W sierpniu 1812 zaproponował dowództwu organizowanie walki partyzanckiej. Propozycję przyjęto i na czele oddziału huzarów i kozaków organizował i dowodził partyzantką na tyłach Wielkiej Armii Napoleona . W latach 1813–1814 walczył w Polsce , Niemczech i Francji . Dowodził 12 Achtyrskim Pułkiem Huzarów , a później brygadą kawalerii. W 1815 awansował do stopnia generała majora. Współpracował z M. Orłowem, F. Glinką i A. Bestużewem.
Grób Dawydowa na Cmentarzu Nowodziewiczym Od 1823 ze stanowiska szefa sztabu korpusu odszedł w stan spoczynku. W latach 1826–27 w służbie wojskowej na Kaukazie . W latach 1825–1827 był aktywny w Persji, a w 1831 walczył przeciw Polakom na Wołyniu pomagając tłumić powstanie listopadowe, za co awansował do stopnia generała dywizji. Od 1832 w stanie spoczynku. Zmarł w maju 1839 w swoim majątku pod Moskwą .
W dziełach sławił zwycięstwo nad Napoleonem. Jako pierwszy przeciwstawił się teorii "mrozu", jako przyczyny zwycięstwa Rosjan w wojnie 1812. Napisał życiorysy: A. Suworowa , M. Kutuzowa , P. Bagrationa . Jako poeta występował od 1803. W wierszach występował przeciw caratowi (Gołowa i nogi , Rieka i zierkało ). Sławił także życie huzarów (Gusarskij pir , Borodinskoje pole ).
1802 – Son (ros. Сон ) 1803: Gołowa i Nogi (ros. Голова и Ноги ) Byl ili basnia, kak kto choczet nazowi (ros. Быль или басня, как кто хочет назови ) 1804 Orlica, Turuchtan i Tietieriew (ros. Орлица, Турухтан и Тетерев ) Burcowu. Prizywanie na punsz (ros. Бурцову. Призывание на пунш ) Burcowu ("W dymnom pole, na biwakie...") (ros. Бурцову («В дымном поле, на биваке…») ) Gusarskij pir (ros. Гусарский пир ) 1807: Mudrost. Anakrieonticzeskaja oda (ros. Мудрость. Анакреонтическая ода ) Dogowory (ros. Договоры ) 1808: "Powiedaj podwigi usatogo gieroja..." (ros. «Поведай подвиги усатого героя…» ) Cziż i Roza. Basnia (ros. Чиж и Роза. Басня ) 1810: Grafu P.A. Stroganowu (ros. Графу П.А. Строганову ) Plemiannice (ros. Племяннице ) "Jesli b bogi miłoserdija..." (ros. «Если б боги милосердия…» ) 1811: K portrietu NN (ros. К портрету NN ) Moja piesnia (ros. Моя песня ) 1811-go godu (ros. 1811-го году ) W albom (ros. В альбом ) 1812: Towariszczu 1812 goda na puti w armiju (ros. Товарищу 1812 года на пути в армию ) K portrietu Bonapartie (ros. К портрету Бонапарте ) 1813 – K Je.F. S-nu, ubieżdawszemu mienia napisat' jemu czto-nibud' (ros. К Е.Ф. С-ну, убеждавшему меня написать ему что-нибудь ) 1814: Elegija I ("Woz'mitie miecz – ja niedostoin brani!...") (ros. Элегия I («Возьмите меч — я недостоин брани!...») ) Elegija II ("Pust' boga-mstitiela moguczaja rika...") (ros. Элегия II («Пусть бога-мстителя могучая рука…») ) 1815: Elegija III ("O miłyj drug, ostaw' ugadywat' drugich...") (ros. Элегия III («О милый друг, оставь угадывать других…») ) Piesnia ("Ja lublu krowawyj boj...") (ros. Песня («Я люблю кровавый бой…») ) Drugu-powiesie (ros. Другу-повесе ) W.A. Żukowskomu (ros. В.А. Жуковскому ) "Achtyrskije gusary..." (ros. «Ахтырские гусары…» ) K mojej pustynie (ros. К моей пустыне ) Elegija IV ("W użasach wojny krowawoj...") (ros. Элегия IV («В ужасах войны кровавой…») ) (ros. «Гераков! прочитал твоё я сочиненье…» ) 1816: Elegija V ("Wsio ticho! i zaria bagrianoju stopoj...") (ros. Элегия V («Всё тихо! и заря багряною стопой…») ) Elegija VI ("O ty, smuszczonnaja prisutstwijem moim...") (ros. Элегия VI («О ты, смущённая присутствием моим…») ) Otwiet na wyzow napisat' stichi (ros. Ответ на вызов написать стихи ) Rieszytielnyj wieczer (ros. Решительный вечер ) 1817: Elegija VII ("Niet! połno probiegat' s ułybkoju lubwi...") (ros. Элегия VII («Нет! полно пробегать с улыбкою любви…») ) Niewiernoj (ros. Неверной ) Piesnia starogo gusara (ros. Песня старого гусара ) Łogika pjanogo (ros. Логика пьяного ) Wolnyj pieriewod iz Parni (ros. Вольный перевод из Парни ) 1818: Gusar (ros. Гусар ) Na monumient Pożarskogo (ros. На монумент Пожарского ) Elegija VIII ("O, poszczadi! Zaczem połszebstwo łask i słow...") (ros. Элегия VIII («О, пощади! Зачем волшебство ласк и слов…») ) Elegija IX ("Dwa raza ja wam ruku żał...") (ros. Элегия IX («Два раза я вам руку жал…») ) 1820: Nadpis' k soczinienijam G.*** (ros. Надпись к сочинениям Г.*** ) Epigramma ("Ostra twoja, konieczno, szutka...") (ros. Эпиграмма («Остра твоя, конечно, шутка…») ) 1822 – Epitafija (ros. Эпитафия ) 1826: Tost na obiedie doncow (ros. Тост на обеде донцов ) Partizan. Otrywok (ros. Партизан. Отрывок ) Pri widie Moskwy, wozwraszczajas' s piersidskoj wojny (ros. При виде Москвы, возвращаясь с персидской войны ) Połusołdat (ros. Полусолдат ) 1827: Otwiet żenatym gienierałam, służaszczim nie na wojnach (ros. Ответ женатым генералам, служащим не на войнах ) Wieczer w ijunie (ros. Вечер в июне ) 1829: Zajcewskomu, poetu-moriaku (ros. Зайцевскому, поэту-моряку ) Borodinskoje pole. Elegija (ros. Бородинское поле. Элегия ) Na smiert' NN (ros. На смерть NN ) S.A. K<uszki>noj (ros. С.А. К<ушки>ной ) Duszen'ka (ros. Душенька ) NN ("Wy choroszy! – Kasztanowoj wołnoj...") (ros. NN («Вы хороши! — Каштановой волной…») ) Jej (ros. Ей ) 1830: Otwiet (ros. Ответ ) Gieroju bit', biwakow, traktirow i b... (ros. Герою битв, биваков, трактиров и б… ) 1832: Gusarskaja ispowied' (ros. Гусарская исповедь ) Poeticzeskaja żenszczina (ros. Поэтическая женщина ) Gołodnyj pios (ros. Голодный пёс ) 1833 – NN ("Woszła – kak Psicheja, tomna i stydliwa...") (ros. NN («Вошла — как Психея, томна и стыдлива…») ) 1834: Posle razłuki (ros. После разлуки ) Wals (ros. Вальс ) "O, kto, skaży ty mnie, kto ty..." (ros. «О, кто, скажи ты мне, кто ты…» ) Romans ("Nie probużdaj, nie probużdaj...") (ros. Романс («Не пробуждай, не пробуждай…») ) I moja zwiozdoczka (ros. И моя звёздочка ) Rieczka (ros. Речка ) Zapiska, posłannaja na bale (ros. Записка, посланная на бале ) "Czto polzy mnie w twojom sowietie..." (ros. «Что пользы мне в твоём совете…» ) "Ja was lublu tak, kak lubit' was dołżno..." (ros. «Я вас люблю так, как любить вас должно…» ) Na gołos russkoj piesni (ros. На голос русской песни ) "W byłyje wriemiena ona mienia lubiła..." (ros. «В былые времена она меня любила…» ) "Unieslis' niewozwratimyje..." (ros. «Унеслись невозвратимые…» ) Romans ("Żestokij drug, za czto muczenje?..") (ros. Романс («Жестокий друг, за что мученье?..») ) 1835 – 25 oktiabria ("Ja nie ropszczu. Ja wozniesion sud'boju...") (ros. 25 октября («Я не ропщу. Я вознесён судьбою…») ) 1836: "Ja pomniu – głuboko..." (ros. «Я помню — глубоко…» ) Wyzdorowlenije (ros. Выздоровление ) "Mierinos sobakow stał..." (ros. «Меринос собакой стал…» ) "Niet, każetsia, tiebie nie sużdieno..." (ros. «Нет, кажется, тебе не суждено…» ) Uczonyj razgowor (ros. Учёный разговор ) Czełobitnaja (ros. Челобитная ) Sowriemiennaja piesnia (ros. Современная песня ) Nadpis' k portrietu kniazia Pietra Iwanowicza Bagrationa (ros. Надпись к портрету князя Петра Ивановича Багратиона ) Listok (ros. Листок ) Sczatliw, kto zapłatił szczedrotoj za szczedrotu..." (ros. «Счастлив, кто заплатил щедротой за щедроту…» ) Wieczernij zwon (ros. Вечерний звон ) Masza i Misza. Szutka (ros. Маша и Миша. Шутка ) Bogomołka (ros. Богомолка ) "Kak budto Diogien, s zażżonnym fonariom..." (ros. «Как будто Диоген, с зажжённым фонарём…» ) Na K... (ros. На К… ) Na niego że (ros. На него же )
Wstriecza s wielikim Suworowym (ros. Встреча с великим Суворовым ) Wstriecza s fieldmarszałom grafom Kamienskim (ros. Встреча с фельдмаршалом графом Каменским ) Wospominanije o sprażenii pri Priejsisz-Ejłau (ros. Воспоминание о сражении при Прейсиш-Эйлау ) Tilzit w 1807 g. (ros. Тильзит в 1807 г. ) Dniewniki partizanskich diejstwij (ros. Дневники партизанских действий ) Zapiski o polskoj kampanii 1831 g. (ros. Записки о польской кампании 1831 г. ) Moroz li istriebił francuzskuju armiju (ros. Мороз ли истребил французскую армию ) Pieriepiska s Walter-Skottom (ros. Переписка с Вальтер-Скоттом ) Zamieczanija a niekrołogiju N.N. Pajewskogo (ros. Замечания на некрологию H.H. Раевского ) ↑ Ludwik Hass , Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław 1982, s. 527. J. Urbanowicz (red.), Mała Encyklopedia Wojskowa , t. I, Warszawa 1967 Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia t. 7, Moskwa 1972.