Donato Bramante
Imię i nazwisko | Donato di Angelo di Pascuccio |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 1444 |
Data i miejsce śmierci | 11 kwietnia 1514 |
Narodowość | włoska |
Dziedzina sztuki | architektura, malarstwo |
Epoka |
Donato Bramante, właśc. Donato di Angelo di Pascuccio (ur. 1444 w Monte Asrualdo, zm. 11 kwietnia 1514 w Rzymie) – włoski architekt i malarz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pracował w Urbino, gdzie kształcił się pod kierunkiem Melozza da Forlì, Piera della Francesca i Andrei Mantegni. W 1474 udał się do Mediolanu, gdzie wprowadził styl renesansowy. Od ok. 1479 służył u księcia Ludwika Sforzy. Do ok. 1490 pracował dla niego także w innych miastach Lombardii, m.in. w Pawii i być może w Legnano. W 1499, kiedy Ludwik został wygnany z Mediolanu przez króla Francji Ludwika XII, Bramante był zmuszony udać się do Rzymu, pod opiekę kardynała Raffaela Riario, a później kardynała Della Rovere, późniejszego papieża Juliusza II. W Rzymie spędził 15 lat. Od 1503 był głównym architektem i inżynierem papieża Juliusza II.
Czerpał inspiracje z architektury antycznej i starochrześcijańskiej, a także twórczości m.in. L.B. Albertiego, Filippa Brunelleschiego, Piera della Francesca, Leonarda da Vinci czy Andrea Mantegni. Posługiwał się czystymi formami antycznymi. Pisał również poezje.
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]Architektura
[edytuj | edytuj kod]- w kościele Santa Maria presso San Satiro w Mediolanie, Bramante zastosował iluzję głębi wnętrza prezbiterium, ze względu na brak miejsca na jego rozbudowę.
- projekt 3 krużganków dla kościoła S. Ambrogio w Mediolanie i sąsiadującego z nim klasztoru: Porta della Canonica, krużganek dorycki i krużganek joński
- prezbiterium i kopuła kościoła Santa Maria delle Grazie w Mediolanie
- freski w Castello Sforzesco w Mediolanie
- udział przy budowie katedry w Pawii
- Palazzo della Cancelleria w Rzymie
- klasztor Matki Bożej Królowej Pokoju w Rzymie
- centralne Tempietto przy kościele San Pietro in Montorio w Rzymie
- rozbudowa Pałacu Watykańskiego o Cortile del Belvedere
- pierwotny projekt bazyliki św. Piotra
- chór kościoła Santa Maria del Popolo
- projekt Palazzo dei Tribunali
- Palazzo Caprini w Rzymie
Malarstwo
[edytuj | edytuj kod]- Chrystus przy kolumnie – 1480–1481, Pinakoteka Brera
- Heraklit i Demokryt – 1487, Pinakoteka Brera, Mediolan
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- A. Bruschi, Bramante, Donato, [w:] Dizionario Biografico degli Italiani, t. 13, 1971.
- ISNI: 0000000122822740
- VIAF: 79161779
- ULAN: 500019098
- LCCN: n50043001
- GND: 11851427X
- NDL: 00879332
- LIBRIS: b8nqqgmv4nwlm0s
- BnF: 137365696
- SUDOC: 05351050X
- SBN: CFIV016145
- NLA: 35845292
- NKC: mzk2007395104
- BNE: XX853890
- NTA: 071548920
- BIBSYS: 90189215
- CiNii: DA19064370
- Open Library: OL2172667A
- PLWABN: 9810556025605606
- NUKAT: n98001697
- J9U: 987007274862905171
- CANTIC: a11111094
- LNB: 000333675
- NSK: 000226151
- CONOR: 9666403