Drumlin
Drumlin – forma ukształtowania powierzchni ziemi pochodzenia glacjalnego. Jest to niskie, owalne wzgórze (długość do około 1 km, wysokość 5 – 60 m) o podłużnym, asymetrycznym profilu (bardziej stromy stok występuje od strony, z której nasuwał się lądolód).
Drumliny zbudowane są zwykle z gliny lodowcowej, osadów fluwioglacjalnych, niekiedy zawierają materiał skalny lub materiał podłoża wyciśnięty przez lodowiec. Powstawały prawdopodobnie z materiału deponowanego przez lądolód (morena) przekształconego później w wyniku nacisku lodu, detersji oraz działalności wód lodowcowych. Przypuszczalnie drumliny powstały bądź na skutek przesuwania się lodowca po podłożu z gliny zwałowej i modelowania tej gliny przez wgniatanie jej do szczelin podlodowych, bądź też przez okrycie gliniastym płaszczem morenowym, starszych, podłużnych, piaszczysto-żwirowych form podłoża[1].
Drumliny występują zazwyczaj gromadnie, ułożone wachlarzowato lub równolegle do siebie, tworząc pole drumlinowe. Ich wymiary, kształty i kierunek wydłużenia są na danym obszarze mniej więcej jednakowe. Strefy drumlinowe spotyka się najczęściej na wysoczyznach morenowych w pobliżu pagórkowatej strefy czołowo-morenowej[1].
Największe w Europie skupienie pagórków bochenkowatych występuje na obszarze pomiędzy Stargardem a Nowogardem, stargardzkie pole drumlinowe rozciągają się na obszarze ok. 5 tys. km², a ich łączna liczba szacowana jest na 3,5 tysiąca[2]. Innym znanym obszarem z polem drumlinowym jest Obszar Chronionego Krajobrazu Drumliny Zbójeńskie.
Słowo drumlin pojawiło się w angielszczyźnie w połowie XIX wieku, pochodzi od irlandzkiego i szkockiego druim – „grzbiet”[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Marcinkiewicz Andrzej red. Atlas form i typów rzeźby terenu Polski. Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego. Warszawa 1960.
- ↑ Karczewski A., Stargardzkie pola drumlinowe na Pomorzu Zachodnim, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Geografia XXVII, zeszyt 92.
- ↑ The New Shorter Oxford Dictionary on Historical Principles, red. Lesley Brown, Oxford: Clarendon Press 1993, s. 757 ISBN 0-19-861134-X.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- W. Jaroszewski, L. Marks, A. Radomski, 1985: Słownik geologii dynamicznej. Wydawnictwa Geologiczne.