Dynastia macedońska
Dynastia macedońska – ósma dynastia cesarska panująca w Cesarstwie Bizantyńskim. Członkowie rodu zasiadali na tronie cesarskim w latach 867-1056. Za czasów dynastii macedońskiej Bizancjum otrząsnęło się z klęsk zadanych przez najazdy arabskie, przywrócono potęgę militarną i prestiż na arenie międzynarodowej, zapoczątkowany przez ostatniego władcę z dynastii amoryjskiej – Michała III. Najwybitniejszym przedstawicielem rodu był Bazyli II Bułgarobójca, który ugruntował dokonania poprzedników oraz zniszczył Carstwo Bułgarii.
Władcy z dynastii macedońskiej
[edytuj | edytuj kod]- Bazyli I Macedończyk (ur. 811, zm. 886) – panował: 867 do śmierci; założyciel dynastii; władzę objął dokonując zamachu na cesarza Michała III; zapoczątkował tzw. renesans macedoński Cesarstwa;
- Leon VI Filozof (ur. 866, zm. 912) – panował: 886 do śmierci; usynowiony przez Bazylego I, możliwy syn Michała III;
- Aleksander (ur. 870, zm. 913) – panował: od 879 jako współrządca, od 912 do śmierci jako regent;
- Konstantyn VII Porfirogeneta (ur. 905, zm. 959) – panował: 913-920 i 945 do śmierci; syn Leona VI;
- Spoza dynastii Roman I Lekapen (ur. 870, zm. 948) – panował: 920-944 jako uzurpator; teść Konstantyna VII;
- Roman II (ur. 938, zm. 963) – panował: 959 do śmierci; syn Konstantyna VII;
- Spoza dynastii Nicefor II Fokas (ur. 912, zm. 969 – panował: 963 do śmierci (formalnie jako regent); wyniesiony na tron w wyniku spisku żony Romana II, Teofano;
- Spoza dynastii Jan I Tzimiskes (ur. 925, zm. 976 – panował: 969 do śmierci (formalnie jako regent); wyniesiony na tron w wyniku spisku żony Nicefora II, Teofano; żonaty z Teodorą - córką Konstantyna VII;
- Bazyli II Bułgarobójca (ur. 958, zm. 1025) – panował: 963 do śmierci (samodzielnie od 976); syn Romana II; najwybitniejszy przedstawiciel dynastii;
- Konstantyn VIII (ur. 960, zm. 1028) – panował: 1025 do śmierci; brat Bazylego II; ostatni męski przedstawiciel rodu;
- Zoe (ur. 978, zm. 1050) – panowała: 1028 do śmierci (faktycznie współrządy z kolejnymi małżonkami); córka Konstantyna VIII;
- Spoza dynastii Roman III Argyros (ur. 968, zm. 1034) – panował: 1028 do śmierci (jako mąż Zoe); prawnuk Romana I; prawdopodobnie otruty przez żonę;
- Spoza dynastii Michał IV Paflagończyk (ur. 1010, zm. 1041) – panował: 1034 do śmierci (jako drugi mąż Zoe);
- Spoza dynastii Michał V Kalafates (ur. 1015, zm. 1042) – panował: 1041- 1042; adoptowany syn Zoe i Michała IV; obalony w wyniku przewrotu swojej matki;
- Teodora (ur. 981, zm. 1056) – panowała: 1042 (współrządy ze swoją siostrą Zoe do jej trzeciego ślubu) i 1055 do śmierci; córka Konstantyna VIII i siostra Zoe; ostatnia przedstawicielka dynastii na tronie;
- Spoza dynastii Konstantyn IX Monomach (ur. 1000, zm. 1055) – panował: 1042 do śmierci (jako trzeci mąż Zoe).
Po śmierci Teodory cesarzem został, wskazany przez nią, jej faworyt Michał VI Stratiotikos.
Genealogia
[edytuj | edytuj kod]Leon V 775-820 cesarz Bizancjum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Maiktes | Maria | Teofil 813-842 cesarz Bizancjum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jan | Konstantyn | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Leon | Tekla | Bazyli I 811-886 cesarz Bizancjum | Eudokia Ingerina 840-882 | Symbiatos | Marian | Bardas | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konstantyn 864-879 współczesny | Teofano Martiniake zm. 893 | Leon VI 866-912 cesarz Bizancjum | Zoe Zaoutzaina zm. 899 | Stefan I 867-893 patriarcha Konstantynopola | Aleksander 870-913 cesarz Bizancjum | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eudokia Baïana zm. 901 | Zoe Karbonopsina zm. 919 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Roman I 870-948 cesarz Bizancjum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eudokia 888-892 | Bazyli zm. 901 | Anna 898-914 | Ludwik III 880-928 cesarz Niemiec | Anna ur. 903 | Helena ur. 904 | Konstantyn VII 905-959 cesarz Bizancjum | Helena Lekapena 910-961 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zoe zakonnica | Roman II 939-963 cesarz Bizancjum | Teofano Anastaso 941-976 | Teodora ur. 946-976 | Jan I 925-976 cesarz Bizancjum | Agata zakonnica | Teofano zakonnica | Anna zakonnica | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bazyli II 958-1025 cesarz Bizancjum | Konstantyn VIII 960-1028 cesarz Bizancjum | Helena | Anna 963-1011 | Włodzimierz I zm. 1015 wielki książę Kijowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eudoksja zakonnica | Roman III 968-103 cesarz Bizancjum | Zoe 978-1050 cesarzowa Bizancjum | Michał IV 1010-1041 cesarz Bizancjum | Irena zakonnica | Teodora 981-1056 cesarzowa Bizancjum | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konstantyn IX 1000-1055 cesarz Bizancjum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||