Dynastia macedońska

Cesarstwo Bizantyjskie w momencie objęcia rządów przez Bazylego I w 867...
...i w momencie śmierci cesarzowej Teodory w 1056

Dynastia macedońska – ósma dynastia cesarska panująca w Cesarstwie Bizantyńskim. Członkowie rodu zasiadali na tronie cesarskim w latach 867-1056. Za czasów dynastii macedońskiej Bizancjum otrząsnęło się z klęsk zadanych przez najazdy arabskie, przywrócono potęgę militarną i prestiż na arenie międzynarodowej, zapoczątkowany przez ostatniego władcę z dynastii amoryjskiejMichała III. Najwybitniejszym przedstawicielem rodu był Bazyli II Bułgarobójca, który ugruntował dokonania poprzedników oraz zniszczył Carstwo Bułgarii.

Władcy z dynastii macedońskiej

[edytuj | edytuj kod]
  • Bazyli I Macedończyk (ur. 811, zm. 886) – panował: 867 do śmierci; założyciel dynastii; władzę objął dokonując zamachu na cesarza Michała III; zapoczątkował tzw. renesans macedoński Cesarstwa;
  • Leon VI Filozof (ur. 866, zm. 912) – panował: 886 do śmierci; usynowiony przez Bazylego I, możliwy syn Michała III;
  • Aleksander (ur. 870, zm. 913) – panował: od 879 jako współrządca, od 912 do śmierci jako regent;
  • Konstantyn VII Porfirogeneta (ur. 905, zm. 959) – panował: 913-920 i 945 do śmierci; syn Leona VI;
    • Spoza dynastii Roman I Lekapen (ur. 870, zm. 948) – panował: 920-944 jako uzurpator; teść Konstantyna VII;
  • Roman II (ur. 938, zm. 963) – panował: 959 do śmierci; syn Konstantyna VII;
    • Spoza dynastii Nicefor II Fokas (ur. 912, zm. 969 – panował: 963 do śmierci (formalnie jako regent); wyniesiony na tron w wyniku spisku żony Romana II, Teofano;
    • Spoza dynastii Jan I Tzimiskes (ur. 925, zm. 976 – panował: 969 do śmierci (formalnie jako regent); wyniesiony na tron w wyniku spisku żony Nicefora II, Teofano; żonaty z Teodorą - córką Konstantyna VII;
  • Bazyli II Bułgarobójca (ur. 958, zm. 1025) – panował: 963 do śmierci (samodzielnie od 976); syn Romana II; najwybitniejszy przedstawiciel dynastii;
  • Konstantyn VIII (ur. 960, zm. 1028) – panował: 1025 do śmierci; brat Bazylego II; ostatni męski przedstawiciel rodu;
  • Zoe (ur. 978, zm. 1050) – panowała: 1028 do śmierci (faktycznie współrządy z kolejnymi małżonkami); córka Konstantyna VIII;
    • Spoza dynastii Roman III Argyros (ur. 968, zm. 1034) – panował: 1028 do śmierci (jako mąż Zoe); prawnuk Romana I; prawdopodobnie otruty przez żonę;
    • Spoza dynastii Michał IV Paflagończyk (ur. 1010, zm. 1041) – panował: 1034 do śmierci (jako drugi mąż Zoe);
    • Spoza dynastii Michał V Kalafates (ur. 1015, zm. 1042) – panował: 1041- 1042; adoptowany syn Zoe i Michała IV; obalony w wyniku przewrotu swojej matki;
  • Teodora (ur. 981, zm. 1056) – panowała: 1042 (współrządy ze swoją siostrą Zoe do jej trzeciego ślubu) i 1055 do śmierci; córka Konstantyna VIII i siostra Zoe; ostatnia przedstawicielka dynastii na tronie;
    • Spoza dynastii Konstantyn IX Monomach (ur. 1000, zm. 1055) – panował: 1042 do śmierci (jako trzeci mąż Zoe).

Po śmierci Teodory cesarzem został, wskazany przez nią, jej faworyt Michał VI Stratiotikos.

Genealogia

[edytuj | edytuj kod]
Leon V
775-820
cesarz Bizancjum
 
 
Maiktes
 
MariaTeofil
813-842
cesarz Bizancjum
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
JanKonstantyn
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
LeonTekla
 
Bazyli I
811-886
cesarz Bizancjum
 
Eudokia
Ingerina
840-882
SymbiatosMarianBardas
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Konstantyn
864-879
współczesny
Teofano
Martiniake
zm. 893
 
Leon VI
866-912
cesarz Bizancjum
 
Zoe
Zaoutzaina
zm. 899
Stefan I
867-893
patriarcha
Konstantynopola
Aleksander
870-913
cesarz Bizancjum
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Eudokia
Baïana
zm. 901
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zoe
Karbonopsina
zm. 919
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Roman I
870-948
cesarz Bizancjum
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Eudokia
888-892
Bazyli
zm. 901
Anna
898-914
 
Ludwik III
880-928
cesarz Niemiec
Anna
ur. 903
Helena
ur. 904
Konstantyn VII
905-959
cesarz Bizancjum
 
Helena
Lekapena
910-961
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zoe
zakonnica
Roman II
939-963
cesarz Bizancjum
 
Teofano
Anastaso
941-976
Teodora
ur. 946-976
 
Jan I
925-976
cesarz Bizancjum
Agata
zakonnica
Teofano
zakonnica
Anna
zakonnica
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bazyli II
958-1025
cesarz Bizancjum
Konstantyn VIII
960-1028
cesarz Bizancjum
 
HelenaAnna
963-1011
 
Włodzimierz I
zm. 1015
wielki książę
Kijowa
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Eudoksja
zakonnica
Roman III
968-103
cesarz Bizancjum
 
Zoe
978-1050
cesarzowa
Bizancjum
 
Michał IV
1010-1041
cesarz Bizancjum
Irena
zakonnica
Teodora
981-1056
cesarzowa
Bizancjum
 
 
 
 
 
 
 
 
Konstantyn IX
1000-1055
cesarz Bizancjum