Egzorcysta (film)

Egzorcysta
The Exorcist
Gatunek	horror
Data premiery	26 grudnia 1973; 1990 (Polska)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	122 min / 132 min; (wersja reżyserska)
Reżyseria	William Friedkin
Scenariusz	William Peter Blatty
Główne role	Ellen Burstyn; Max von Sydow; Jason Miller; Linda Blair
Muzyka	Hans Werner Henze; Jack Nitzsche; Motyw główny: Mike Oldfield
Zdjęcia	Owen Roizman
Scenografia	Bill Malley
Kostiumy	Joseph Fretwell
Montaż	Norman Gay
Produkcja	William Peter Blatty
Wytwórnia	Hoya Productions
Dystrybucja	Warner Bros. Pictures; ITI Home Video (Polska)
Budżet	12 mln USD
Przychody brutto	441,3 mln USD
Kontynuacja	Egzorcysta II: Heretyk (1977)
	Nagrody
	2 Oscary, 4 Złote Globy, 2 Top Listy, 4 Saturny
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Egzorcysta (ang. The Exorcist) – amerykański horror w reżyserii Williama Friedkina z 1973. Scenariusz William Peter Blatty zaadaptował na podstawie własnej powieści z 1971. Fabułę oparto na głośnej historii rzekomego opętania kilkunastoletniego chłopca, które miało miejsce w stanie Iowa w 1949 roku^[4]. W rolach głównych wystąpili Ellen Burstyn, Max von Sydow, Jason Miller i Linda Blair. Egzorcysta uznawany jest za jeden z najlepszych filmów grozy w historii kina.

W Polsce film był objęty cenzurą aż do upadku komunizmu. W 1990 roku, przedsiębiorstwo ITI Home Video wydało film na kasetach VHS^[1].

Fabuła

12-letnia dziewczynka o imieniu Regan zaczyna bawić się spirytystyczną tabliczką ouija i nawiązuje kontakt z bytem przedstawiającym się jako Kapitan Howdy. Wkrótce w jej otoczeniu dochodzi do paranormalnych zjawisk, a dziewczynka przejawia objawy pełnego opętania. Ponieważ lekarze są bezradni, a opętaniu dziewczynki towarzyszą zjawiska paranormalne, jej matka prosi o pomoc księdza Karrasa, który stwierdza opętanie diabelskie. O pomoc zostaje poproszony także ojciec Merrin, który zostaje wskazany do odprawienia egzorcyzmów. Rozpoczyna się pojedynek z siłami ciemności.

Obsada

Opracowano na podstawie materiału źródłowego^[4]:

Jason Miller jako ojciec Damien Karras
Ellen Burstyn jako Chris MacNeil
Max von Sydow jako ojciec Lankester Merrin
Lee J. Cobb jako detektyw William F. Kinderman
Linda Blair jako Regan MacNeil
Kitty Winn jako Sharon Spencer
Jack MacGowran jako Burke Dennings
Mercedes McCambridge jako demon Pazuzu (głos)

Powiązania z innymi filmami

Egzorcysta II: Heretyk (1977) – sequel filmu
Egzorcysta III (1990) – kontynuacja Egzorcysty II
Egzorcysta: Początek (2004) – prequel filmu
Dominion: Prequel to the Exorcist (2005) – prequel filmu
Egzorcysta 2½ (1990) - parodia filmu

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ITI Home Video Nowości. „Cinema Press Video”. 3/1990. s. 24.
↑ ^a ^b The Exorcist (1973). [dostęp 2021-12-27]. (ang.).
↑ The Exorcist (1973). www.boxofficemojo.com. [dostęp 2021-12-27]. (ang.).
↑ ^a ^b The Exorcist (1973). [dostęp 2021-12-27]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Egzorcysta w bazie IMDb (ang.)
Strona oficjalna (ang.)
Egzorcysta w bazie Filmweb
Artykuł o filmie
Artykuł na temat Egzorcysty w Magazynie Magivanga

[video-1] ITI Home Video Nowości. „Cinema Press Video”. 3/1990. s. 24.

[egzorcysta2-2] The Exorcist (1973). [dostęp 2021-12-27]. (ang.).

[3] The Exorcist (1973). www.boxofficemojo.com. [dostęp 2021-12-27]. (ang.).

[egzorcysta1-4] The Exorcist (1973). [dostęp 2021-12-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

1960-69	Dobre czasy (1967) Przyjęcie urodzinowe (1968) Noc, w którą zamordowano Minsky’ego (1968)
1970-79	Chórzyści (1970) Francuski łącznik (1971) Egzorcysta (1973) Cena strachu (1977) Skok na Brinka (1979)
1980-89	Zadanie specjalne (1980) Układ stulecia (1983) Żyć i umrzeć w Los Angeles (1985) Szaleństwo (1988)
1990-99	Strażnik (1990) Drużyna asów (1994) Jade (1995)
2000-09	Regulamin zabijania (2000) Nożownik (2003) Robak (2007)
2010-19	Zabójczy Joe (2011) Diabeł i ojciec Amorth (2017)

1950-1969	Miejsce pod słońcem (1951) Największe widowisko świata (1952) Na nabrzeżach (1954) Na wschód od Edenu (1955) W 80 dni dookoła świata (1956) Most na rzece Kwai (1957) Ucieczka w kajdanach (1958) Ben Hur (1959) Spartakus (1960) Działa Navarony (1961) Lawrence z Arabii (1962) Kardynał (1963) Becket (1964) Doktor Żywago (1965) Oto jest głowa zdrajcy (1966) W upalną noc (1967) Lew w zimie (1968) Anna tysiąca dni (1969)
1970–1989	Love Story (1970) Francuski łącznik (1971) Ojciec chrzestny (1972) Egzorcysta (1973) Chinatown (1974) Lot nad kukułczym gniazdem (1975) Rocky (1976) Punkt zwrotny (1977) Midnight Express (1978) Sprawa Kramerów (1979) Zwyczajni ludzie (1980) Nad złotym stawem (1981) E.T. (1982) Czułe słówka (1983) Amadeusz (1984) Pożegnanie z Afryką (1985) Pluton (1986) Ostatni cesarz (1987) Rain Man (1988) Urodzony 4 lipca (1989)
1990-2009	Tańczący z wilkami (1990) Bugsy (1991) Zapach kobiety (1992) Lista Schindlera (1993) Forrest Gump (1994) Rozważna i romantyczna (1995) Angielski pacjent (1996) Titanic (1997) Szeregowiec Ryan (1998) American Beauty (1999) Gladiator (2000) Piękny umysł (2001) Godziny (2002) Władca Pierścieni: Powrót króla (2003) Aviator (2004) Tajemnica Brokeback Mountain (2005) Babel (2006) Pokuta (2007) Slumdog. Milioner z ulicy (2008) Avatar (2009)
2010-2029	The Social Network (2010) Spadkobiercy (2011) Operacja Argo (2012) Zniewolony (2013) Boyhood (2014) Zjawa (2015) Moonlight (2016) Trzy billboardy za Ebbing, Missouri (2017) Bohemian Rhapsody (2018) 1917 (2019) Nomadland (2020) Psie pazury (2021) Fabelmanowie (2022) Oppenheimer (2023)