Ekspertyza

Ten artykuł należy dopracować:

od 2015-01 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
→ poprawić styl – powinien być encyklopedyczny.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ekspertyza – zespół czynności badawczych przeprowadzany przez biegłego w danej dziedzinie, na zlecenie organu procesowego, zakończonych wystawieniem przez niego opinii, która może pełnić funkcję dowodu w postępowaniu^[1]. W przypadku, gdy wymagają tego okoliczności, powołuje się kilku biegłych z różnych dziedzin, którzy wspólnie przeprowadzają ekspertyzę. Jej wynikiem jest wówczas kilka odrębnych opinii, dotyczących tej samej sprawy^[2].

Zakłada się, że wynik ekspertyzy powinien być jednoznaczny, tj. wykonane przez niezależnych biegłych ekspertyzy w danym temacie powinny doprowadzić do tego samego orzeczenia. Teza ta jest przedmiotem sporu wynikającym z założenia, że ekspertowi powinna przysługiwać autonomia badawcza, a co za tym idzie wybór metody badania, która z kolei w zależności od swojej specyfiki może być obarczona różnym prawdopodobieństwem wystąpienia błędu, różną dokładnością itp.

Dosyć często się zdarza, że z pewnych powodów instytucja zleca wykonanie ekspertyz jedna po drugiej, aż zostanie osiągnięty założony rezultat, często niezgodny z faktami. Taki stan rzeczy został ujęty w powiedzeniu Stanisława Lema mianem ekspertolizy. Klasycznym przykładem są ekspertyzy z przeszłości, wykazujące nieszkodliwość benzyn wzbogaconych o czteroetylek ołowiu.

• Tadeusz Hanausek, Karol Sławik: Wprowadzenie do kryminalistyki i kryminologii. Wyd. I. Bydgoszcz: Oficyna wydawnicza „BRANTA”, 1995. ISBN 83-86605-15-4.