Europejski System Transmisji Danych

Europejski System Transmisji Danych (ang. European Data Relay System, EDRS) – europejski system łączności satelitarnej tworzony przez Europejską Agencję Kosmiczną i firmę Airbus Defence and Space[1] na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego. Ma on docelowo zapewniać łączność pomiędzy satelitami na orbicie geostacjonarnej a satelitami na niskiej orbicie okołoziemskiej, statkami kosmicznymi, bezzałogowymi statkami powietrznymi oraz stacjami naziemnymi.

Działanie

[edytuj | edytuj kod]

Zasada działania systemu nie odbiega od podobnego, użytkowanego przez NASA systemu TDRSS. W odróżnieniu od niego satelity EDRS mają wykorzystywać do transmisji danych wiązkę laserową. Terminale łączności laserowej mają umożliwiać przekazywanie danych z prędkością 1,8 gigabitów na sekundę na odległość ok. 45 000 km (czyli mniej więcej tyle, ile wynosi dystans pomiędzy orbitą niską a geostacjonarną). Podobne zastosowania testowano z wykorzystaniem satelitów TerraSAR-X i NFIRE[2] oraz Inmarsat-4A F4 i Sentinel 1A[3].

Segment kosmiczny

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze urządzenie systemu, terminal łączności laserowej EDRS-A, zostało wyniesione na orbitę jako ładunek dodatkowy satelity Eutelsat 9B 29 stycznia 2016 rakietą Proton M startującą z kosmodromu Bajkonur[4][5]. Satelitę umieszczono na orbicie geostacjonarnej nad południkiem 9°E.

Kolejnym elementem systemu ma być satelita EDRS-C, którego start zaplanowano na rok 2017[6][7], docelowo ma znaleźć się na orbicie nad południkiem 31°E[8]. Te dwa urządzenia będą stanowić trzon systemu, co pozwoli na bezpośredni odbiór danych z satelitów na niskiej orbicie okołoziemskiej przelatujących nad Europą, Afryką, Bliskim Wschodem, Ameryką Północną i Południową oraz obszarem polarnym. Planowane jest umieszczenie dwóch kolejnych satelitów po roku 2020. Pełne uruchomienie systemu planowane jest po roku 2030.

Segment naziemny

[edytuj | edytuj kod]

W skład segmentu naziemnego wchodzą trzy stacje odbiorcze zlokalizowane w Weilheim (Niemcy), Redu (Belgia) i Harwell (Wielka Brytania). Główne centrum kontrolne systemu EDRS ma się znajdować w niemieckim Ottobrunn, zaś pomocnicze będzie ulokowane w belgijskim Redu[9].

Terminal EDRS-A oraz satelita EDRS-C będą kontrolowane przez centrum kontrolne Niemieckiej Agencji Kosmicznej w Oberpfaffenhofen w Bawarii.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo z systemu mają korzystać satelity Sentinel, dzięki czemu będzie możliwe przesyłanie obrazów powierzchni Ziemi w możliwie jak najkrótszym czasie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. EDRS: an independent data-relay system for Europe becoming reality, „European Space Agency” [dostęp 2017-03-21] (ang.).
  2. DLR communicates with TerraSAR-X Earth Observation satellite via laser beam [online], DLR [dostęp 2017-03-21] (ang.).
  3. Alphasat [online] [dostęp 2017-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-12].
  4. Gunter Krebs, Eutelsat 9B / EDRS A [online], Gunter's Space Page [dostęp 2017-03-21].
  5. Jonathan Amos, Lift-off for Europe's space laser network, „BBC News”, 30 stycznia 2016 [dostęp 2017-03-21] (ang.).
  6. Gunter Krebs, EDRS C / HYLAS 3 [online], Gunter's Space Page [dostęp 2017-03-21].
  7. Arianespace selected by Airbus Defence and Space to launch EDRS-C satellite - Arianespace, „Arianespace” [dostęp 2017-03-21] (ang.).
  8. Harald Hauschildt, European Data Relay System – one year to go! [online], International Conference on Space Optical Systems and Applications (ICSOS) [dostęp 2017-03-21].
  9. Redu to house operations centre for EDRS satellite relay, „European Space Agency” [dostęp 2017-03-21] (ang.).