Friedrich Karl Brugmann

Karl Brugmann
Ilustracja
Państwo działania

 Niemcy

Data i miejsce urodzenia

16 marca 1849
Wiesbaden

Data i miejsce śmierci

29 czerwca 1919
Lipsk

profesor
Specjalność: Językoznawstwo, indoeuropeistyka
Alma Mater

Uniwersytet w LIpsku

Doktorat

1871 – Językoznawstwo
Uniwersytet w Lipsku

Habilitacja

1877 – Językoznawstwo
Uniwersytet w Lipsku

Profesura

1882

Nauczyciel akademicki
uczelnia

Uniwersytet we Freiburgu i.Br.

Stanowisko

prof. zw.

Okres zatrudn.

1884-1887

uczelnia

Uniwersytet w Lipsku

Stanowisko

prof. zw.

Okres zatrudn.

1887-1919

podpis

Friedrich Karl Brugmann (ur. 16 marca 1849 w Wiesbaden, zm. 29 czerwca 1919 w Lipsku) – niemiecki językoznawca, indoeuropeista, jeden z założycieli szkoły młodogramatyków[1]. Od 1882 roku profesor Uniwersytetu w Lipsku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 16 marca 1849 w Wiesbaden jako syn późniejszego dyrektora kasy państwowej Wilhelma Brugmanna. Po ukończeniu gimnazjum w rodzinnej miejscowości podjął  w roku 1867 studia filologiczne w Halle a. S.  Rok później został studentem uniwersytetu w Lipsku, gdzie jego nauczycielem był zajmujący się językoznawstwem porównawczym Georg Curtius. W roku 1871 doktorat na podstawie rozprawy o języku greckim. 1872 w Bonn egzamin państwowy z zakresu filologii. Pracuje jako nauczyciel w Wiesbaden, a potem w Lipsku[2].

1877 rezygnuje z pracy nauczycielskiej, po czym habilituje się w Lipsku z sankskrytu i językoznawstwa porównawczego. Od 1878 pracuje jako asystent w katedrze filologii uniwersytetu lipskiego.  W roku 1882 zostaje profesorem nadzwyczajnym, a w 1884 profesorem zwyczajnym. Otrzymuje etat profesora na uniwersytecie we Freiburgu. W 1887 powraca do Lipska i obejmuje stanowisko profesora indoeuropeistyki. W Lipsku spędził 32 lata. Rozwinął tam bogatą aktywność naukową, tworząc na uniwersytecie ważny ośrodek badań indoeuropeistycznych[2].

Badania naukowe

[edytuj | edytuj kod]

Czołowy przedstawiciel szkoły młodogramatyków, zwolennik tezy o bezwyjątkowości praw głosowych. Autor ok. 400 publikacji[2]. Jego najważniejszym dziełem  (przy współudziale Bertholda Delbrücka) jest  Grundriß der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen, 5-tomowe dzieło obejmujące fonetykę i morfologię języków indoeuropejskich[3]. Z Wilhelmem Streitbergiem założył w 1882 istniejące do dziś czasopismo „Indogermanische Forschungen”[4].

Wybrana twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • Ein Problem der homerischen Textkritik und der vergleichenden Sprachwissenschaft (1876)
  • Zum heutigen Stand der Sprachwissenschaft (1885)
  • Grundriss der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen (współautor: Berthold Delbrück), t. 1-5 (1886–1900)
  • Kurze vergleichende Grammatik der indogermanischen Sprachen (1904)[5]
  • Die Demonstrativpronomina der indogermanischen Sprachen (1904)
  • Morphologische Untersuchungen auf dem Gebiete der indogermanischen Sprachen (współautor: Hermann Osthoff), t. 1-6, 1878–1890)
  • Litauische Volkslieder und Märchen aus dem preussischen und dem russischen Litauen (współautor: August Leskien, 1882)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 93, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
  2. a b c Open Indiana | Indiana University Press [online], Open Indiana | Indiana University Press [dostęp 2024-02-07] (ang.).
  3. Adam Heinz, Dzieje jezykoznawstwa w zarysie, Warszawa 1978, s. 190-191 [dostęp 2024-02-07].
  4. A Heinz, Dzieje, 1978, s. 195.
  5. Karl Brugmann, Kurze vergleichende Grammatik der indogermanischen Sprachen : auf Grund des fünfbändigen "Grundrisses der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen" von K. Brugmann und B. Delbrück, Strassburg: K. J. Trübner, 1904.