Gaboltov

Gaboltov

Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Powiat	Bardejów
Starosta	Martin Ceľuch[1]
Powierzchnia	12,73[2] km²
Wysokość	421 m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	523[3] 41[4] os./km²
Nr kierunkowy	054
Kod pocztowy	086 02
Tablice rejestracyjne	054
Położenie na mapie kraju preszowskiego Gaboltov
Położenie na mapie Słowacji Gaboltov
49°21′54″N 21°08′33″E/49,365000 21,142500
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Gaboltov – wieś (obec) na Słowacji położona w kraju preszowskim, w powiecie Bardejów.

Gaboltov położony jest w zachodniej części Beskidu Niskiego, u południowo-zachodnich podnóży masywu Busova. Tereny wsi leżą na wysokości od 370 do 1002 m n. p. m., sięgając po wierzchołek góry Busov. Zabudowania leżą w dolinie potoku Kamenec.

Pierwsze wzmianki o miejscowości, związane z obecnością w niej zakonu bożogrobców, pochodzą z roku 1247^[5]. Występowała ona wówczas pod nazwą Gyboltho. Później była wspominana jako Guebold (1277), Galbathew (1492), Gaboltho (1618), Gaboltow (1773), a w języku węgierskim funkcjonowała jako Gáboltó. Od XIV w. funkcjonowało w niej królewskie cło, które w 1355 r. wydzierżawiła rodzina Cudarów. W roku 1427 było w niej 36 domów. Należała do feudalnego "państwa" z siedzibą na zamku Makowica^[6], którym wkrótce zaczęli władać wspomniani Cudarowie.

Gaboltov rozwijał się jako niewielkie miasteczko targowe, położone przy szlaku z Węgier przez Przełęcz Tylicką do Polski^[7]. W XVII w. w pańskim folwarku hodowano tu bydło i uprawiano chmiel. W czasach konfederacji barskiej z racji bliskości granicy Rzeczypospolitej przez pewien czas rezydowali tu członkowie konfederackiej Rady Generalnej, m.in. Ignacy Jerzy Potocki i Rafał Tarnowski, a także Joachim Czerny-Schwarzenberg, konfederacki marszałek województwa krakowskiego^[8].

W roku 1787 wieś liczyła 105 domów i 675 mieszkańców, a w roku 1828 miała 120 domów i 928 mieszkańców. Zajmowali się oni rolnictwem i hodowlą, tkali również lniane płótno i wyrabiali kożuchy. Tutejsze majątki należały do rodziny Aspremontów, a w XIX w. do Erdődych^[6]. Po II wojnie światowej część mieszkańców znalazła pracę w założonej w 1958 r. spółdzielni rolniczej, większość - w nieodległym Bardejowie^[6].

Według danych z dnia 31 grudnia 2010, wieś zamieszkiwało 510 osób, w tym 260 kobiet i 250 mężczyzn^[9].

W 2001 roku rozkład populacji względem narodowości i przynależności etnicznej wyglądał następująco^[10]:

• Słowacy – 96,61%,
• Czesi – 0,38%,
• Rusini – 0,75%,
• Ukraińcy – 0,38%.

• Kościół katolicki z II. połowy XIV w. Pierwotnie gotycki, w 1715 r. przebudowany w stylu barokowym, jednak z bogato zachowanymi pierwotnymi detalami^[7]. Murowany, jednonawowy, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium nieco węższym od nawy i wieżą na osi. We wnętrzu wyposażenie renesansowe i barokowe^[11]. Zwraca uwagę drewniany, kasetonowy, malowany strop w nawie^[7].