Gandasz

Gandasz – według Babilońskiej listy królów A pierwszy król i założyciel dynastii kasyckiej, ojciec Aguma I.

Jego imię, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mGan-dáš, wymienia Babilońska lista królów A (I 16'), według której był on pierwszym władcą dynastii kasyckiej i ojcem Aguma I[1][2]. To samo źródło podaje również długość jego panowania, które trwać miało 26 lat[1][2]. Gandasza jako pierwszego władcę dynastii kasyckiej wymienia też najprawdopodobniej Synchronistyczna lista królów (I 10'), ale w tym przypadku odczyt jego imienia pozostaje niepewny[3]. Weidner odczytał je wprawdzie jako mGa-an-du-uš[4], ale przeprowadzone pół wieku później badania Brinkmana odczytu tego nie potwierdziły. W opinii tego uczonego możliwy był jedynie odczyt m/Ga(?)\-x-x[3][5]. Identyfikacja Ga(?)-x-x z Synchronistycznej listy królów z Gandaszem z Babilońskiej listy królów A jest jednak bardzo prawdopodobna, gdyż Ga(?)-x-x też przedstawiany jest jako pierwszy władca dynastii kasyckiej i poprzednik Aguma I[5].

Nie wiadomo, kiedy dokładnie panował Gandasz. Synchronistyczna lista królów określa wprawdzie Ga(?)-x-x jako współczesnego Ea-gamilowi, władcy Kraju Nadmorskiego, i Eriszumowi III, władcy Asyrii, ale wydaje się to nieprawdopodobne, jako że Ea-gamil panować miał pod koniec 1 połowy XV w. p.n.e., a Eriszum III – na początku 1 połowy XVI w. p.n.e.[6] Obecnie coraz większą popularność zdobywa teoria, iż Gandasz mógł być kasyckim władcą lub przywódcą wojskowym w czasach panowania Samsu-iluny (1749-1712 p.n.e.), siódmego króla z I dynastii z Babilonu[7][6].

Niektórzy badacze łączą Gandasza z Gaddaszem, królem Babilonu, występującym w tekście szkolnym z I tys. p.n.e. (BM 77438)[3]. W tekście tym, mającym być kopią inskrypcji królewskiej, Gaddasz, noszący tytulaturę królewską, przedstawia siebie jako zdobywcę Bà-bà-lam (Babilonu)[3]. Trzeba jednak zaznaczyć, iż autentyczność tego tekstu jest kwestionowana[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Grayson A.K., Königslisten..., s. 91.
  2. ↑ a b Brinkman J.A., Materials..., s. 128.
  3. ↑ a b c d e Brinkman J.A., Materials..., s. 127.
  4. ↑ Weidner E.F., Die grosse..., s. 70.
  5. ↑ a b Grayson A.K., Königslisten..., s. 117.
  6. ↑ a b The Cambridge Ancient History (third edition), t. II/1 (History of the Middle East and the Aegean Region c. 1800-1350 B.C.), Cambridge University Press 1971, s. 820-821 (tabela „(B) WESTERN ASIA 1792-1390 B.C.”)
  7. ↑ hasło Gandash, w: Leick G., Who's Who..., s. 60.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Brinkman J.A., Materials and Studies for Kassite History, t. I, The Oriental Institute of the University of Chicago 1976.
  • Grayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 86-135.
  • Weidner E.F., Die grosse Königsliste aus Assur, Archiv für Orientforschung 3 (1926), s. 66-77.
  • hasło Gandash, w: Leick G., Who's Who in the Ancient Near East, London and New York 2002, s. 60.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gandasz&oldid=69252980”