Herb Czech

Herb Republiki Czeskiej

Herb wielki
Warianty
Herb mały
Flaga prezydencka Czech
Informacje
W oryginale	Státní znak České republiky
Wprowadzono	1 stycznia 1993
Multimedia w Wikimedia Commons

Czechy mają dwa herby państwowe: wielki i mały. Zwyczaj posiadania dwóch herbów wywodzi się z tradycji heraldycznej.

Mały Herb Czech ma w godle srebrnego (białego), wspiętego na tylnych łapach lwa z charakterystycznym podwójnym ogonem, w złotej koronie i o podobnie złotych pazurach. Godło umieszczone jest w czerwonym polu. Jest to tradycyjny herb Czech właściwych.

Wielki Herb Czech podzielony jest na cztery pola. W pierwszym i czwartym występuje srebrny dwuogoniasty lew w koronie – symbol Czech właściwych, w drugim niebieskim orzeł (właściwie orlica^[1]) w srebrno-czerwoną szachownicę – herb Moraw, a w trzecim, na złotym tle, czarny orzeł (orlica^[1]) ze srebrnym półksiężycem – herb Śląska.

Herby mały i wielki Czech w obecnym układzie wprowadzono 13 marca 1990 r.^[2] Obowiązujące opracowanie graficzne przyjęto 17 grudnia 1992 r. z mocą od 1 stycznia 1993 r.^[3].

W Czechach prócz flagi państwowej istnieje także flaga prezydencka, która zawiera zarówno herb jak i motto Pravda vítězí (Prawda zwycięży).

Lew jako symbol Czech swą genezą sięga XIII wieku, kiedy pojawił się jako symbol dynastii Przemyślidów. Do tego czasu oficjalnym godłem państwa była czarna orlica (pojawiła się ona jeszcze w heraldyce w czasie II wojny światowej w Kraju Sudetów, a obecnie w herbie Kraju środkowoczeskiego). Ponieważ władcy średniowieczni usiłowali zanegować pozycję Przemyślidów, ci w szczególny sposób eksponowali swój nowy herb, którym stał się srebrny lew – w rezultacie symbol dynastii stopniowo przekształcił się w godło narodowe. Nie wiadomo jednak co spowodowało, że w XIII wieku panujący zdecydowali się na zmianę herbu – opowiadają o tym różne legendy, jednak żadna nie znalazła potwierdzenia w źródłach.

Po upadku komunizmu, Czesi wrócili ponownie do swojego dawnego godła. Odbyła się wówczas gorąca debata parlamentarna co do kształtu nowego godła. W szczególności dyskutowano atrybuty seksualne lwa, które zgodnie ze sztuką heraldyczną powinny być równie walecznie przedstawione, jak i inne członki zwierza. Autorem obecnego herbu i sztandaru prezydenckiego jest Jiří Louda.

• 
  Czarna, płomienna orlica, pierwszy znak dynastii Przemyślidów
• 
  Herb Królestwa Czech do 1918 roku
• 
  Herb krajów Korony Czeskiej z czasów Świętego Cesarstwa Rzymskiego
• 
  Średni herb Czechosłowacji
• 
  Wielki herb Czechosłowacji
• 
  Mniejszy herb Protektoratu Czech i Moraw (1938–1945)
• 
  Większy Herb Protektoratu Czech i Moraw
• 
  Herb Okręgu Rzeszy Kraj Sudetów (1940–1945)
• 
  Herb Czechosłowacji 1945–1960, w latach 1918–1938 używany jako mały herb państwa czechosłowackiego
• 
  Herb socjalistycznej Czechosłowacji (1960–1990) – lew bez korony z dechrystianizowanym symbolem Słowacji, płonącą watrą zamiast krzyża lotaryńskiego
• 
  Herb mały Czech (1990–1992)
• 
  Herb wielki Czech (1990–1992)
• 
  Obecny mały herb Czech (od 1993)
• 
  Obecny wielki herb Czech (od 1993)

W XIV wieku księstwa śląskie rządzone przez Piastów stawały się kolejno lennami Królestwa Czech. Pozostałością tego jest obecność czeskiego lwa w herbach śląskich miast leżących w Polsce.

• 
  Herb Wrocławia
• 
  Herb Bystrzycy Kłodzkiej
• 
  Herb Kątów Wrocławskich
• 
  Herb Kłodzka
• 
  Herb Legnicy
• 
  Herb Lądka-Zdroju
• 
  Herb powiatu głubczyckiego
• 
  Przedwojenny herb Ząbkowic Śląskich
• 
  Herb Głubczyc
• 
  Herb Prudnika

Czeski lew widoczny jest w herbach miast leżących na Łużycach, które historycznie do 1635 stanowiły jedną z ziem składających się na Koronę Królestwa Czech.

• 
  Herb Görlitz
• 
  Herb powiatu Görlitz
• 
  Herb Gubina
• 
  Herb Kamieńca
• 
  Herb Löbau
• 
  Herb powiatu Spree-Neiße
• 
  Herb Spremberga
• 
  Herb Żytawy

• Flaga Czech
• Hymn Czech
• Herb Czechosłowacji
• Herb Protektoratu Czech i Moraw