Jerzy Kulej

Jerzy Kulej
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Jerzy Zdzisław Kulej

Data i miejsce urodzenia

19 października 1940
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

13 lipca 2012
Warszawa

Wzrost

167 cm

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska
Igrzyska olimpijskie
złoto Tokio 1964 boks
(waga lekkopółśrednia)
złoto Meksyk 1968 boks
(waga lekkopółśrednia)
Mistrzostwa Europy
złoto Moskwa 1963 waga lekkopółśrednia
złoto Berlin Wschodni 1965 waga lekkopółśrednia
srebro Rzym 1967 waga lekkopółśrednia
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złota Odznaka im. Janka Krasickiego

Jerzy Zdzisław Kulej (ur. 19 października 1940 w Częstochowie[1], zm. 13 lipca 2012 w Warszawie[2]) – polski bokser, dwukrotny mistrz olimpijski, komentator sportowy, poseł na Sejm IV kadencji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Jerzy Kulej
Jerzy Kulej w 1963 (z prawej)
Jerzy Kulej na podium LIO w Tokio (1964)
Jerzy Kulej i Andrzej Kostyra jako komentatorzy sportowi (2011)
Pogrzeb Jerzego Kuleja w 2012 (asysta honorowa PKOL-u)
Grób Jerzego Kuleja (2014)
Kopia medalu i autografu w Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie
Podobizna na adżmańskim znaczku pocztowym

Był synem Mieczysława[3]. Wychowywał się w częstochowskiej dzielnicy Ostatni Grosz[4]. W wieku 12 lat poznał trenera boksu Wincentego Szyińskiego, który jednak nie zezwolił mu wówczas na treningi z uwagi na zbyt młody wiek[5]. Karierę boksera rozpoczął cztery lata później w 1955 w Starcie Częstochowa. W 1958 zadebiutował w reprezentacji Polski, której trenerem był wówczas Feliks Stamm. W 1963 na mistrzostwach Europy w Moskwie wywalczył złoty medal w wadze lekkopółśredniej, pokonując obrońcę złotego medalu Aloizsa Tumiņša ze Związku Radzieckiego[6].

Pierwszy złoty medal olimpijski wywalczył na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964. W walce finałowej pokonał reprezentanta ZSRR Jewgienija Frołowa. W 1965 ponownie został mistrzem Europy, a w 1967 wicemistrzem. Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 powtórzył osiągnięcie z Tokio – po pojedynku z Kubańczykiem Enrique Regüeiferosem zdobył drugi złoty medal (wygrał stosunkiem głosów 3:2 przy punktacji sędziów 59:58, 60:59, 60:59, 59:60, 59:60)[6]. W trakcie kariery bokserskiej stoczył 348 walk, 317 wygrał, 6 zremisował i 25 przegrał.

W latach 1962–1972 pracował w Komendzie Stołecznej Milicji Obywatelskiej w Warszawie, gdzie doszedł do stopnia kapitana MO[7]. W 1972 ukończył studia na Wydziale Nauczycielsko-Trenerskim Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W tym samym roku odszedł ze służby w Milicji Obywatelskiej, której był formalnie funkcjonariuszem jako zawodnik Gwardii Warszawa. Pracował także jako nauczyciel wychowania fizycznego[8].

Od 1975 do 1990 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W wyborach parlamentarnych w 1991 i 1993 kandydował do Sejmu (odpowiednio z listy Polskiej Partii Przyjaciół Piwa oraz Samoobrony – Leppera). W latach 2001–2005 był posłem na Sejm wybranym z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej z okręgu warszawskiego. W 2004 przeszedł do Socjaldemokracji Polskiej, w 2005 z jej ramienia bezskutecznie ubiegał się o reelekcję w wyborach parlamentarnych.

Od lat 90. wspierał zawodników Mazura Ełk, okazjonalnie ich trenując[9]. Pracował również jako komentator sportowy m.in. na antenie Polsatu Sport. Był konsultantem przy produkcji Ogniem i mieczem (oraz serialu pod tym samym tytułem), gościnnie wystąpił w Przepraszam, czy tu biją? oraz w filmie biograficznym Papa Stamm[10]. W 1996 opublikował autobiografię Jerzy Kulej – dwie strony medalu[6].

10 grudnia 2011 doznał rozległego zawału serca[11]. Siedem miesięcy później zmarł w Mazowieckim Szpitalu Bródnowskim w Warszawie[2]. Bezpośrednią przyczyną zgonu była choroba nowotworowa[12]. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 20 lipca 2012 w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie z udziałem przedstawicieli władz państwowych, a także ludzi sportu i kultury. Pochowany został w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[13] (kwatera G-tuje-4)[14].

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Otrzymał Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego, czterokrotnie Złoty Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, odznaki Mistrz Sportu i Zasłużony Mistrz Sportu, Złoty Krzyż Zasługi, a także Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[15]. W 1998, za wybitne zasługi dla ruchu olimpijskiego, za działalność na rzecz rozwoju i propagowania kultury fizycznej oraz osiągnięcia sportowe, został odznaczony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[3]. W 1995 otrzymał Nagrodę im. Aleksandra Rekszy. W 2017 jego imieniem nazwano rondo w rodzinnej Częstochowie[16].

Odniesienia w kulturze masowej

[edytuj | edytuj kod]

Życiu Jerzego Kuleja poświęcony został film Xawerego Żuławskiego pt. Kulej. Dwie strony medalu z 2024. W postać boksera wcielił się Tomasz Włosok[17].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Piotr Osmólski: Leksykon boksu. Warszawa: Sport i Turystyka, 1989, s. 84. ISBN 83-217-2680-1.
  2. a b Nie żyje Jerzy Kulej. tvn24.pl, 2012-07-13. [dostęp 2012-07-13].
  3. a b M.P. z 1999 r. nr 6, poz. 68.
  4. Legenda Gwardii Warszawa nie żyje. tvp.pl, 2012-07-14. [dostęp 2021-10-05].
  5. Jerzy Kulej. legendyboksu.pl. [dostęp 2012-07-14].
  6. a b c Jerzy Kulej. olimpijski.pl. [dostęp 2023-01-31].
  7. Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Warszawa: Interpress, 1984, s. 490.
  8. Tomasz Kalemba: Jerzy Kulej. onet.pl, 2014-05-23. [dostęp 2024-06-26].
  9. Jerzy Kulej nie żyje. wm.pl, 2012-07-13. [dostęp 2012-07-15].
  10. Jerzy Kulej w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2012-07-13].
  11. Jerzy Kulej rozpoczyna rehabilitację neurologiczną. interia.pl, 2012-01-02. [dostęp 2012-07-27].
  12. Rafał Tymiński, Maciej Petruczenko: Powalił go nowotwór. przegladsportowy.pl, 2012-07-14. [dostęp 2012-07-14].
  13. Pogrzeb Jerzego Kuleja. „Stamm tworzy w niebie drużynę marzeń”. dziennik.pl, 2012-07-20. [dostęp 2012-07-20].
  14. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-12-10].
  15. Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Warszawa: Interpress, 1989, s. 665.
  16. W Częstochowie mamy rondo Jerzego Kuleja. PiS był przeciw. wyborcza.pl, 2017-04-25. [dostęp 2017-04-27].
  17. Kulej. Dwie strony medalu w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2024-10-09].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]