Joost van den Vondel

Joost van den Vondel (ur. 17 listopada 1587 w Kolonii, zm. 5 lutego 1679 w Amsterdamie) – niderlandzki dramatopisarz i poeta klasycznej doby niderlandzkiej.

Vondel uważany jest obok Gerbranta Bredero i Pietera Corneliszoona Hoofta za najważniejszego pisarza niderlandzkiego złotego okresu Holandii. Należał do założonego przez Hoofta kręgu przyjaciół sztuki Muiderkring^[1]. Jego rodzice byli mennonitami i uciekli przed prześladowaniami religijnymi z katolickiej Kolonii. Jako liryk w doskonałej, wzniosłej i pełnej uczucia formie opiewał swój kraj, Ren i śmierć swoich ukochanych, w satyrach politycznych występował głównie przeciw fanatykom kalwińskim (sam od roku 1641 był katolikiem). Jego dramaty należą do najlepszych w literaturze niderlandzkiej. Wydania zbiorowe poezji Vondela ukazywały się w latach (1850–1869) i obejmowały 12 tomów. Jego postać została wspomniana w powieści Odkrycie nieba Harry'ego Mulischa.

Poezje

Den Gulden Winckel der Konstlievende Nederlanders (1613)
Hymnus ofte Lofgesangh over de wijdberoemde scheepvaert der Vereenigde *Nederlanden (1613)
Vorstelijcke warande der dieren (1617)
Op de jongste Hollantsche Transformatie (1618)
De Helden Godes (1620)
Het lof der zeevaert (1623)
Geboortklock van Willem van Nassau (1626)
Bruyloftbed van P.C. Hooft en Helionora Hellemans (1627)
Rommelpot van 't Hane-kot (1627)
Verovering van Grol door Frederick Henrick, Prince van Oranje (1627)
De Rynstroom (1630)
Roskam (1630)
Harpoen (1630)
Een otter in 't bolwerck (1630)
Geuse-vesper (1631)
Decretum horribile (1631)
Op Huygh de Groots verlossing (1632)
Inwying der doorluchtige Schoole t'Amsterdam (1632)
Kinderlijck (1632)
Uitvaert van mijn dochterken (1633)
Lyckklaght aan het Vrouwekoor, over het verlies van mijn ega (1635)
Brieven der Heilige Maeghden, Martelaressen (1642)
Aen de Beurs van Amsterdam (1643)
J.J. Vondels Verscheide Gedichten (1644)
Altaergeheimenissen (1645)
Poezy (verzamelbundel) (1650)
Inwijdinge van 't Stadhuis t'Amsterdam (1655)
Het stockske van Joan van Oldenbarnevelt (1657)
Zeemagazyn (1658)
Wildzang (1660)
Toneelschilt oft Pleitrede voor het toneelrecht (1661)
Bespiegelingen van Godt en Godtsdienst (1662)
Joannes de Boetgezant (1663)
De Heerlijckheid der Kercke (1663)
Uitvaert van Maria van den Vondel (1668)

Dramaty

Het Pascha ofte de Verlossing Israels uit Egypten (1610)
Hiërusalem verwoest (1620)
Palamedes of Vermoorde Onnooselheijd (1625)
Jozef of Sofompaneas (1635)
Gijsbrecht van Aemstel (1637)
Maeghden (1639)
Gebroeders (1640)
Joseph in Dothan (1640)
Joseph in Egypten (1640)
Peter en Pauwels (1641)
Maria Stuart of Gemartelde Majesteit (1646)
Leeuwendalers, lantspel (1647)
Salomon (1648)
Lucifer (1654)
Salmoneus (1657)
Jeptha of Offerbelofte (1659)
David in Ballingschap (1660)
David hersteld (1660)
Samson of Heilige wraak (1660)
Adonias of Rampsalighe kroonzucht (1661)
Batavische gebroeders of Onderdruckte vryheit (1663)
Faëton of Reuckeloze stoutheit (1663)
Adam in Ballingschap of Aller treurspelen Treurspel (1664)
Zunchin of Ondergang der Sineesche heerschappije (1667)
Noah of Ondergang der eerste wereld (1667)

Krótkie wiersze

1627 – Bruyloftbed van Pieter Cornelisz. Hooft en Helionora Hellemans
1633 – Kinder-lyck (naar aanleiding van het overlijden van zijn zoon Constantijn)
1668 – Uitvaert van Maria van den Vondel

Przekład

Fragment poematu Nurty Reny ukazał się po polsku w tłumaczeniu Wł. Trąmpczyńskiego w antologii Piotra Chmielowskiego i Edwarda Grabowskiego Obraz literatury powszechnej^[2].

Przypisy

↑ De mythe van de Muiderkring – over netwerken. [dostęp 2014-10-09]. (niderl.).
↑ Piotr Chmielowski, Edward Grabowski (red.): Obraz literatury powszechnej, tom II. polona.pl, 1896. s. 503-304. [dostęp 2017-02-09]. (pol.).

[Lit-1] De mythe van de Muiderkring – over netwerken. [dostęp 2014-10-09]. (niderl.).

[polona.pl-2] Piotr Chmielowski, Edward Grabowski (red.): Obraz literatury powszechnej, tom II. polona.pl, 1896. s. 503-304. [dostęp 2017-02-09]. (pol.).

[1]

[2]