Julius Fučík (dziennikarz)

Julius Fučík
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 lutego 1903
Praga, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

8 września 1943
Berlin, III Rzesza

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Czechosłowacji

podpis
Julius Fučík, znaczek pocztowy, NRD

Julius Fučík (ur. 23 lutego 1903 w Pradze, zm. 8 września 1943 w Berlinie) – czeski dziennikarz, działacz Komunistycznej Partii Czechosłowacji, zamordowany przez nazistów.

Siedząc w więzieniu na Pankrácu, napisał m.in. antywojenny Reportaż spod szubienicy (cz. Reportáž psaná na oprátce). Oskarżył w nim faszystów o zbrodnie popełnione na czeskich patriotach. Jest to relacja świadka, a zarazem ofiary hitleryzmu, mówiąca o wytrwałości, odwadze, poświęceniu ludzi walczących w obronie ojczyzny i wyjątkowa pozycja przekazująca doznania towarzyszące człowiekowi skazanemu na śmierć[1].

Był patronem ulicy w Warszawie[2]. W 2010 r. patronem tej ulicy został kompozytor Julius Fučík[3], który był jego stryjem.

Legenda Fučíka i kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

Według innych informacji Julius Fučík był agentem NKWD współpracującym z Gestapo, która umożliwiła mu wyjazd do Ameryki Południowej[potrzebny przypis]. Argument, iż Reportaż spod szubienicy jest mistyfikacją[4] (notatki skazanego nie miały prawa opuścić więzienia III Rzeszy[5][6]) został podniesiony m.in. w czasie Praskiej Wiosny[7]. Odsłonięty w 1979 pomnik Juliusa Fučíka w Pradze został po 1989 usunięty[7], a w 2013 roku - w 110. rocznicę urodzin – odsłonięty ponownie na Cmentarzu Olszańskim[8]. Zarzuty wobec Fučíka nie potwierdziły się.

  • Julius Fučík: Reportaż spod szubienicy. Warszawa: Książka, 1947, s. 110. OCLC 560995272.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Marzena Zabierzewska-Kucharska, Nurt heroizacyjny i deheroizacyjny w czeskiej prozie wojennej, „Bohemistyka” 2002, nr 1, s. 26
  2. Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej, Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1968, s. 53.
  3. Uchwała nr LXXXVI/2571/2010 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 15 lipca 2010 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy, nadania nazwy ulicy oraz zmiany patrona ulicy w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy. Biuletyn Informacji Publicznej m.st. Warszawy. [dostęp 2013-07-11]. (pol.).
  4. Marcel Cornis-Pope, John Neubauer: History of the literary cultures of East-Central Europe: junctures and disjunctures in the 19th and 20th centuries / Vol. III, The making and remaking of literary institutions. Amsterdam: John Benjamins cop., 2007, s. 103. ISBN 978-90-272-3455-1, ISBN 90-272-3455-8. OCLC 774860196. (ang.).
  5. Waldemar Łysiak: Ulica im. Gestapo. Uważam Rze. (pol.).
  6. Peter Steiner: Making a Czech hero: Julius Fučík through his writings. Pittsburg: Center for Russian and East European Studies, University Center for International Studies, University, 2000, s. 61. OCLC 445362034. (ang.).
  7. a b Ladislav Holý: The little Czech and the Great Czech Nation: national identity and the post-communist transformation of society. Cambrdge, New York: Cambridge University Press, 1996, s. 132-133. ISBN 0-521-55469-1, ISBN 978-0-521-55469-5, ISBN 0-521-55584-1, ISBN 978-0-521-55584-5. OCLC 33949160. (ang.).
  8. Julius Fučík se vrátil do rodné Prahy