Karol Chodkiewicz
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | 12 września 1904 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 21 maja 1921 |
| Odznaczenia | |
  | |
Karol Hieronim Chodkiewicz (ur. 12 września 1904 w Strzelczyńcach, zm. 21 maja 1921 w Oleszce) – kadet kapral, powstaniec śląski, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 12 września 1904 w Strzelczyńcach, w ówczesnym powiecie bracławskim guberni podolskiej, w rodzinie Karola, obywatela ziemskiego i Faustyny[a]. Uczył się w Żytomierzu i we Lwowie. Następnie kontynuował naukę w Korpusie Kadetów nr 1 w Łobzowie, w którym ukończył szóstą klasę gimnazjum[3].
Razem z grupą około 70 kolegów wziął udział jako ochotnik w III powstaniu śląskim. Walczył w 8 pułku piechoty[1], w rejonie Góry św. Anny. Poległ 21 maja 1921 w bitwie pod Oleszką[1]. By uniknąć dostania się w ręce Niemców popełnił samobójstwo, a według innej wersji zmarł od postrzału niemieckiego[2]). Pochowany pierwotnie w mogile zbiorowej na cmentarzu w Jasionej, następnie zwłoki przeniesiono na cmentarz Rakowicki w Krakowie (pas 26, płd.)[4].
Tablica ku jego czci znajduje się na ścianie kaplicy pw. Nawiedzenia NMP we wsi Oleszka. W tejże wsi głaz narzutowy z tablicą w miejscu jego śmierci. Tablica upamiętniająca Chodkiewicza jest także wmurowana w mur Wawelu przy drodze prowadzącej do głównego wejścia. Jest patronem 7 Wołczyńskiej Drużyny Harcerzy Flammae[5].
Jego biograf literacki Ludwik Łakomy przyjął błędnie i ukazał swojego bohatera, jako chełpiącego się przy każdej sposobności pochodzeniem z rodu hetmana Chodkiewicza, co stanowiło błąd historyczny powielany niekiedy do dzisiaj[6].
Od 2016 patron skweru w Katowicach, na terenie osiedla Tysiąclecia[7]. Jego imieniem nazwano także jedną z ulic Kielc.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7793 pośmiertnie[1][4]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 17 marca 1938 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[8][9]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W wypełnionym 12 lipca 1938 w Komendzie Korpusu Kadetów Nr 1 we Lwowie kwestionariuszu kawalera Orderu Virtuti Militari zaznaczono, że Strzelczyńce jako miejsce urodzenia Karola Chodkiewicza podała jego matka Faustyna. Z danych, które posiadała wówczas Komenda wynikało, że Karol Chodkiewicz urodził się we wsi Kanawa, należącej do tej samej co Strzelczyńce parafii w Niemirowie[1]. Na tablicy umieszczonej w kaplicy w Oleszce podano, że Karol Chodkiewicz urodził się 20 września 1904. Jeszcze inną datę urodzenia (26 września 1904) podano na tablicy nagrobnej i w artykule „Ważna uroczystość w Oleszce”[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b Park Krajobrazowy Góra Świętej Anny - Ważna uroczystość w Oleszce. gsa.zopk.pl:80. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-08)].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b Polak (red.) 1993 ↓, s. 34.
- ↑ News - 7 Wołczynska Drużyna Harcerzy "Flammae"im.kadeta Karola Chodkiewicza. [dostęp 2011-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-13)].
- ↑ Felicja Chodkiewiczowa, W sprawie pochodzenia ś.p. Karola Chodkiewicza, powstańca śląskiego - w: "Miesięcznik Heraldyczny" XVIII: 1939, s. 62
- ↑ UCHWAŁA NR XXIV/508/16 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Skwer Karola Hieronima Chodkiewicza" (pol.) bip.katowice.eu [dostęp 2018-01-01]
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 64, poz. 72.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Chodkiewicz Karol. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.78-7469 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-12].
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Notka biograficzna w: Kombatant (Biuletyn Urzędu ds Kombatantów i Osób Represjonowanych) nr 214, rok 2008 s. 32
- Notka biograficzna na stronie Parku Krajobrazowego Góra św. Anny; Wielgosik B., 2008: Ważna uroczystość w Oleszce [1]