Kościół św. Marcina w Stężycy
 A/977[1] z dnia 16.05.1989 | |||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||
 widok od frontu | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Stężyca  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu ryckiego  | |||||||||||||||
 51°34′26,6″N 21°46′21,7″E/51,574056 21,772694 | |||||||||||||||
Kościół Świętego Marcina – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Ryki diecezji siedleckiej. Jest to murowana budowla gotycka z XV i XVI wieku z barokowym wyposażeniem z XVIII wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół zbudowano w 1454 roku w stylu gotyckim dzięki staraniom plebana Jana[2]. Po pożarze kościół odbudowano w latach 1522-1532 z inicjatywy plebana stężyckiego Jana Wyszka z Wargocina[3]. Jednym z fundatorów świątyni był hetman Jan z Tarnowa, drugim był Stanisław ze Sprowy, starosta opoczyński. Innymi fundatorami byli Piotr Molenda i Więcław z Tyszyna[2]. Podczas odbudowy do pierwotnej bryły budynku dobudowano m.in. boczne kaplice oraz nowe portale. W XVII wieku dobudowano dwie kruchty od zachodu i południa. W 1740 roku dobudowano kaplicę św. Walentego[2]. W 1768 roku przebudowano uszkodzoną fasadę. Pod koniec XIX wieku przemurowano fasadę i rozebrano kruchtę.
W dniu 3 września 1944 roku kościół spłonął, ostrzelany przez artylerię hitlerowców zza Wisły. Zachowały się tylko resztki murów. Dzięki staraniom księdza proboszcza Edwarda Bielińskiego i wiernych parafii św. Marcina w latach 1946-52 świątynia została odbudowana. Prace były prowadzone systemem gospodarczym i kierował nimi warszawski architekt, Bruno Zborowski[4].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
- W świątyni znajduje się cenny barokowy prospekt organowy powstały w 1 połowie XVIII wieku na Dolnym Śląsku. Jest ozdobiony rzeźbami puttów i grających aniołów, a w zakończeniu glorią w otoczeniu promieni z okiem Opatrzności. Organy o 24 głosach zostały zbudowane przez organmistrza o nazwisku Neumann. Na kontuarze znajduje się data 1787. Ta sama data jest powtórzona na drzwiczkach wejściowych do szafy organowej[5].
- Fragmenty stall pochodzą z klasztoru cystersów w Lubiążu.
-
Widok w kierunku prezbiterium i ołtarza -
Portal gotycko - renesansowy -
Kościół
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2015-11-27].
- ↑ a b c kościół parafialny pw. św. Marcina - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2024-06-30] (pol.).
- ↑ Stężyca, parafia św. Marcina Biskupa. diecezja siedlecka. [dostęp 2015-11-26]. (pol.).
- ↑ Stężyca. Kościół parafialny. Gmina Stężyca, powiat rycki, woj. lubelskie.. Dawne kieleckie. Informacje historyczne.. [dostęp 2015-11-26]. (pol.).
- ↑ Stężyca, Kościół św. Marcina Biskupa. Polskie Wirtualne Centrum Organowe. [dostęp 2015-11-27]. (pol.).