Kubalonka (przełęcz)
 Rejon przełęczy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość | 758 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Karpat  | |
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego  | |
 49°36′16,1″N 18°54′08,9″E/49,604472 18,902472 | |
Kubalonka (761 m n.p.m.[1]) – przełęcz w Beskidzie Śląskim, pomiędzy szczytami Kubalonki (830 m) oraz nienazwanym wierzchołkiem o wysokości 818 m[2].
Przełęcz oddziela Pasmo Stożka i Czantorii od Pasma Baraniej Góry i Skrzycznego. Przez przełęcz prowadzi droga wojewódzka nr 941 z Wisły do Istebnej. Na samej przełęczy odgałęzia się od niej wąska droga powiatowa, która przez przełęcz Szarculę schodzi koło Zameczku do Wisły Czarnego. Obie drogi wybudowano w latach międzywojennych[3].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa przełęczy (podobnie jak szczytu i przysiółka Kubalonka) pochodzi on nazwiska Kubala. Niejaki Mathes Kubala był wspominany w urbarzu Komory Cieszyńskiej w 1722 r. Do dziś w Istebnej jest „plac” Kubalowie (miejsc. Kubale), na którym mieszkali protoplaści rodu[4].
Walory turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Tuż poniżej przełęczy, po lewej stronie szosy do Istebnej, znajduje się zespół budynków Wojewódzkiego Centrum Pediatrii Kubalonka (poprzednio: Ośrodek Chorób Płuc Dzieci i Młodzieży), wzniesiony w 1937 r. według projektu Jadwigi Dobrzyńskiej i Zygmunta Łobody jako dziecięce sanatorium przeciwgruźlicze, rozbudowany znacznie w 1961 r. Jeszcze nieco niżej, po przeciwnej stronie szosy, stoi drewniany, zabytkowy kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego z 1779 r., przeniesiony tu w latach 1957–1958 z Przyszowic (powiat gliwicki), gdzie pełnił rolę kościoła przycmentarnego. Kościół jest elementem Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
W okolicy i na samej przełęczy znajdują się restauracje, bary, pensjonaty, w tym znany od lat międzywojennych bar „Beczka”. Tuż nad przełęczą, na stokach szczytu Kubalonka, narciarskie trasy biegowe ze strzelnicą do biathlonu (posiadające licencję FIS) i niewielki wyciąg narciarski dla początkujących[3].
Piesze szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]W siodle przełęczy węzeł szlaków turystycznych, przebiega tu m.in. Główny Szlak Beskidzki. Swój początek ma tu również Beskidzka Ścieżka Planetarna[3].
– czerwony Główny Szlak Beskidzki na Baranią Górę przez Stecówkę – 3 h, z powrotem 2:30 h- – Główny Szlak Beskidzki na Stożek Wielki przez Kiczory – 2:15 h, z powrotem 1:45 h
– zielony do Wisły Głębców – 45 min, z powrotem 1 h- – zielony do Wisły Nowej Osady – 45 min, z powrotem 1 h[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2023-03-07].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2023-05-22].
- ↑ a b c Mirosław Barański, Beskid Śląski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, ISBN 978-83-89188-71-7.
- ↑ Robert Mrózek, Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego, Katowice – Bielsko-Biała: Uniwersytet Śląski i Beskidzkie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 1984, s. 102, ISBN 82-00-00622-2.
- ↑ Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, ISBN 978-83-7605-084-3.