Leonard Pietraszak
.jpg) Leonard Pietraszak (2015) | |
| Data i miejsce urodzenia | 6 listopada 1936 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1 lutego 2023 |
| Zawód | |
| Współmałżonek | |
| Lata aktywności | 1958–2012 |
| Zespół artystyczny | |
| Teatr Ateneum w Warszawie | |
| Odznaczenia | |
   | |
Leonard Józef Pietraszak (ur. 6 listopada 1936 w Bydgoszczy, zm. 1 lutego 2023 w Michałowie-Grabinie[1][2][3]) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako syn Aleksandra (1902–1988), powstańca wielkopolskiego, żołnierza Korpusu Ochrony Pogranicza[4]. Dzieciństwo spędził w Bydgoszczy, gdzie zamieszkiwał w domu przy ul. Gdańskiej 95, a po 1945 roku przy ul. Grunwaldzkiej 38. Gdy mieszkał pod tamtym adresem poznał go, mieszkający niedaleko kamienicy Edward Rinke. Ponieważ młody Leonard Pietraszak chciał pójść w ślady brata, który boksował w Stanach Zjednoczonych, rozpoczął treningi pod okiem trenera Rinkego. Przygoda z boksem nie trwała długo. Pietraszak przegrał walkę w Solcu Kujawskim i ojciec zakazał mu boksować[5].
Absolwent miejscowego III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza (1954). Po zakończeniu liceum był instruktorem ds. prenumeraty prasy zakładowej w bydgoskim Ruchu[6]. 19 czerwca 1959 roku zadebiutował jako aktor w teatrze, a rok później ukończył studia na Wydziale Aktorskim PWSTiF w Łodzi. W latach 1960–1962 był aktorem Teatrów Dramatycznych w Poznaniu, a od 1962 do 1965 roku aktorem Teatru Polskiego w Poznaniu. Następnie występował w teatrach warszawskich: w latach 1965–1971 w Teatrze Klasycznym, od sezonu 1971 do 1976 w Teatrze Komedii, a w latach 1977–2008 w Teatrze Ateneum im. Stefana Jaracza.
Popularność przyniosły mu role w serialach telewizyjnych: wystąpił jako Krzysztof Dowgird w serialu Czarne chmury, jako doktor Karol Stelmach, przyjaciel głównego bohatera – inż. Stefana Karwowskiego w 40-latku oraz płk. Wareda w Karierze Nikodema Dyzmy. W latach 80. wystąpił w roli Kramera w dwóch częściach popularnych komedii Vabank i Vabank II.
W 2000 roku aktor został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[7]. W 2002 roku, podczas VII Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach, odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd. W 2010 roku otrzymał złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Kolekcjonował obrazy z okresu Młodej Polski[8]. Swoją kolekcję przekazał w 2021 roku bydgoskiemu Muzeum Okręgowemu[9].
Był mężem aktorki Wandy Majerówny[10]. Z pierwszego małżeństwa z Hanną, miał syna Mikołaja[11].
4 lutego 2023 roku aktora pożegnano w Warszawie podczas mszy świętej w Kościele Środowisk Twórczych przy placu Teatralnym. 7 lutego został pochowany w grobie swojej matki na Cmentarzu Starofarnym w Bydgoszczy[12].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Cafe pod Minogą (1959) – powstaniec
- Czerwone berety (1962) – porucznik Faleński
- Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1968) – Hubert Ormel (odc. 11. Hasło)
- Gniewko, syn rybaka (serial telewizyjny) (1969–1970) – Reuss von Plauen (odc. 5. Ta wieś nazywa się Płowce)
- Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969) – lotnik w stalagu (cz. 1. Ucieczka)
- Perła w koronie (1971) – policjant Kopyrniok
- Bułeczka (1973) – weterynarz Mikołaj
- Czarne chmury (serial telewizyjny) (1973) – pułkownik Krzysztof Dowgird
- Gniazdo (1974) – Zygfryd, rycerz Hodona
- Linia (1974) – redaktor Stefan Walicki
- Czterdziestolatek (serial telewizyjny) (1974–1977) – doktor Karol Stelmach, przyjaciel inż. Stefana Karwowskiego
- W te dni przedwiosenne (1975) – pułkownik Wacław Kaszyba
- Znikąd donikąd (1975) – „Fabian”
- Daleko od szosy (serial telewizyjny) (1976) – nauczyciel rysunku technicznego w Technikum dla Pracujących
- Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976) – doktor Karol Stelmach, przyjaciel inż. Stefana Karwowskiego
- Wielki układ (1976) – Marek Kołodziejski
- Do krwi ostatniej... (1978) – kapitan Wicherski
- Rodzina Połanieckich (1978) – malarz Świrski
- Życie na gorąco (serial telewizyjny) (1978) – Andreas Lossis, pomocnik redaktora Maja z greckiej opozycji (odc. 2. Saloniki)
- Do krwi ostatniej (serial) (1979) – kapitan Wicherski
- Ród Gąsieniców (1979) – malarz
Odcisk gwiazdy w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach - Kariera Nikodema Dyzmy (serial telewizyjny) (1980) – pułkownik Wacław Wareda, przyjaciel Nikodema Dyzmy
- Królowa Bona (serial telewizyjny) (1980) – Piotr Kmita, marszałek wielki koronny
- Vabank (1981) – Gustaw Kramer, przeciwnik Henryka Kwinto
- Danton (1982) – Lazare Nicolas Marguerite Carnot
- Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny (1982) – Piotr Kmita, marszałek wielki koronny
- Vabank II, czyli riposta (1984) – Gustaw Kramer
- Kronika wypadków miłosnych (1985) – Nałęcz, ojciec Aliny
- Menedżer (1985) – Joachim Mackiewicz
- ESD (1986) – doktor Kowalik
- Kingsajz (1987) – Kramerko
- Trójkąt bermudzki (1987) – Henryk
- Czterdziestolatek. 20 lat później (serial telewizyjny) (1993) – doktor Karol Stelmach, przyjaciel inż. Stefana Karwowskiego
- Do widzenia wczoraj. Dwie krótkie komedie o zmianie systemu (1993) – Jan (cz. 1. Skok)
- Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza (1993) – radny Jaskółko
- Siedlisko (serial telewizyjny) (1998) – Krzysztof Kalinowski, mąż Marianny
- Złoto dezerterów (1998) – rotmistrz „Leliwa”
- 39 i pół (serial telewizyjny) (2008–2009) – Warcisław Sobański, ojciec Anny Jankowskiej
- Listy do M. (2011) – Florian, ojciec Wladiego
- Dzień kobiet (2013) – mecenas Gawlik
Polski dubbing[edytuj | edytuj kod]
- Wedle wyroków twoich... (1983) – Hauptmann Kurt Kleinschmidt, komendant miasta (rola Guntera Lamprechta)
- V.I.P. (1991) – Jerzy Malecki (rola Paula Barge)
Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski w uznaniu wybitnych zasług dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy artystycznej (2000)[13]
- Złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2010)[14]
- Honorowy Obywatel Bydgoszczy (2018)[6]
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1988)
- Nagroda Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt twórczości telewizyjnej (1979)
- Medal im. J. Sulimy-Kamińskiego (2016)[15]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Leonard Pietraszak w bazie filmpolski.pl
- ↑ Dariusz Wróbel, Wspomnienie o Leonardzie Pietraszaku, aktorze i mieszkańcu Gminy Nieporęt (6.11.1936–1.02.2023), „Wieści Nieporęckie”, 2 (253), 24 lutego 2023, s. 7 [dostęp 2024-07-10].
- ↑ Leonard Pietraszak nie żyje. Odszedł tak, jak wielu by sobie tego życzyło. Wiadomo już, gdzie spocznie [online], Fakt24.pl, 1 lutego 2023 [dostęp 2024-07-10].
- ↑ Aleksander Pietraszak [online], muzeumsg.strazgraniczna.pl [dostęp 2022-11-06].
- ↑ Edward Rinke – niepokonany w obozie. „Biłem za tysiące pomordowanych” [online], sport.tvp.pl [dostęp 2020-01-25].
- ↑ a b Leonard Pietraszak honorowym obywatelem Bydgoszczy.
- ↑ Leonard Pietraszak nie żyje. Aktor miał 86 lat
- ↑ Andrzej Matynia: Kolekcja Pietraszaków. czasnawnetrze.pl. [dostęp 2023-02-01].
- ↑ Pełna sala na spotkaniu z Pietraszakiem, Honorowym Obywatelem miasta.
- ↑ Leonard Pietraszak w bazie Filmweb
- ↑ Leonard Pietraszak: Męska decyzja [online], film.interia.pl [dostęp 2021-11-06].
- ↑ Msza pożegnalna Leonarda Pietraszaka. Gwiazdy zebrały się w warszawskim kościele. film.wp.pl, 2023-02-04. [dostęp 2023-02-04]. (pol.).
- ↑ M.P. z 2000 r. nr 19, poz. 405.
- ↑ Glorie Artis dla aktorów. mkidn.gov.pl, 15 lutego 2010. [dostęp 2010-02-17]. (pol.).
- ↑ Medal J.S. Kamińskiego. 22 lutego 2016. [dostęp 2016-04-20].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Leonard Pietraszak w bazie filmpolski.pl
- Leonard Pietraszak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Leonard Pietraszak w bazie IMDb (ang.)
- Leonard Pietraszak w bazie Filmweb
- Leonard Pietraszak na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”