Ludowy Komisariat Przemysłu Obronnego ZSRR

Ludowy Komisariat Przemysłu Obronnego ZSRR

Народный комиссариат оборонной промышленности

siedziba komisariatu w budynku Metrostroju w zaułku Ułańskim/prosp. Sacharowa
Państwo	ZSRR
Data utworzenia	1936
Data likwidacji	1939
Siedziba	Moskwa
Ludowy Komisarz	Michaił Kaganowicz
Adres
zaułek Ułański (ros. Уланский переулок) 16 i 22/prosp. Sacharowa (просп. Сахарова) 7
Położenie na mapie Moskwy Ludowy Komisariat Przemysłu Obronnego ZSRR
Położenie na mapie Rosji Ludowy Komisariat Przemysłu Obronnego ZSRR
55°46′05″N 37°38′22″E/55,768056 37,639444

Ludowy Komisariat Przemysłu Obronnego ZSRR (ros. Народный комиссариат оборонной промышленности) – jeden z urzędów centralnych w Związku Radzieckim, odpowiednik ministerstwa, który nadzorował produkcję przemysłu obronnego.

Powołany 8 grudnia 1936 na bazie Ludowego Komisariatu Przemysłu Ciężkiego ZSRR (ros. Народный комиссариат тяжёлой промышленности).

11 stycznia 1939 dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR, Ludowy Komisariat Przemysłu Obronnego ZSRR został podzielony na 4 resorty:

• Ludowy Komisariat Przemysłu Lotniczego ZSRR (ros. Народный комиссариат авиационной промышленности – Наркомавиапром),
• Ludowy Komisariat Przemysłu Stoczniowego ZSRR (ros. Народный комиссариат судостроительной промышленности),
• Ludowy Komisariat Broni ZSRR (ros. Народный комиссариат вооружения),
• Ludowy Komisariat Amunicji ZSRR (ros. Народный комиссариат боеприпасов).

Komisariat został podzielony na główne zarządy, którym 30 grudnia 1936 nadano numery^[1][2][3]:

• 1 – produkcja samolotów (производство самолётов),
• 2 – przemysłu stoczniowego (судостроение),
• 3 – pierwotnie Główny Zarząd Artylerii i Czołgów, 17 stycznia 1937 przekształcony w Główny Zarząd Artylerii,
• 4 – produkcja materiałów wybuchowych i pirotechnicznych, amunicji (производство взрывчатки, пиротехники, капсюлей, снаряжение боевых припасов), zredukowany 20 kwietnia 1937 i 15 sierpnia 1937,
• 5 – początkowo Główna Dyrekcja Przemysłu Elektrycznego Niskoprądowego Gławiesprom,
• 6 – początkowo Główna Dyrekcja Wojskowego Przemysłu Chemicznego Gławwojenchimprom,
• 7 – produkcja opancerzeń (производство брони),
• 8 – produkcja dział artyleryjskich (производство артиллерийских орудий), od stycznia 1937,
• 9 – produkcja urządzeń optycznych (производство оптических приборов), od stycznia 1937,
• 10 – przemysł precyzyjny (точная индустрия),
• 11 – początkowo produkcja akumulatorów (производство аккумуляторов), następnie produkcja prochu (производство пороха), od kwietnia 1937,
• 12 – od kwietnia 1937 wydzielony z 4.,
• 13 – produkcja korpusów pocisków artyleryjskich i bomb lotniczych (производство корпусов артиллерийских снарядов и авиационных бомб), od sierpnia 1937,
• 14 – produkcja zapalników (производство взрывателей и трубок), od sierpnia 1937,
• 15 – produkcja broni strzeleckiej (производство стрелкового вооружения), 9 października 1937 wydzielony z 3.,
• 17 – produkcja broni minowej (минного вооружения), zorganizowany 26 września 1937,
• 18 – produkcja silników lotniczych (производство авиационных моторов),
• 21 – produkcja tulei (производство гильз).

• 1936–1937 – Moisiej Ruchimowicz
• 1937–1939 – Michaił Kaganowicz

Siedziba mieściła się w zaułku Ułańskim (ros. Уланский переулок) 16 i 22/prosp. Sacharowa (просп. Сахарова) 7, w budynku (proj. Danił Fridman) zbudowanym w 1936 na potrzeby zarządu, hotelu i mieszkań pracowniczych firmy budowlanej Metrostroju (ros. Мосметрострой). Od 1939 budynek był siedzibą Ludowego Komisariatu Przemysłu Lotniczego (ros. Народный комиссариат авиационной промышленности – Наркомавиапром).

• OKB → biura doświadczalno-projektowe (ros. Опытное конструкторское бюро)
• Ludowy Komisariat Przemysłu Czołgowego ZSRR
• Ludowy Komisariat Uzbrojenia Moździerzowego ZSRR
• Ludowy Komisariat Obrony ZSRR
• Ludowy Komisariat Budownictwa Wojskowego ZSRR

• Ю.В. Ильин: Наркоматы оборонной промышленности в годы великой отечественной войны, Вестник МГИМО Москва, nr 2 (41) 2015