Lusowo

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: Lusowo - przysiółek wsi Pniewo.

Lusowo

wieś
Pałac w Lusowie
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Gmina	Tarnowo Podgórne
Liczba ludności (2022)	2246[2]
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	62-080[3]
Tablice rejestracyjne	PZ, POZ
SIMC	0597357
Położenie na mapie Polski Lusowo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Lusowo
Położenie na mapie powiatu poznańskiego Lusowo
Położenie na mapie gminy Tarnowo Podgórne Lusowo
52°26′10″N 16°41′44″E/52,436111 16,695556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Lusowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Tarnowo Podgórne, nad brzegiem Jeziora Lusowskiego.

Wieś duchowna, własność dziekana kapituły katedralnej poznańskiej, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie poznańskim.

Pierwsze wzmianki o Lusowie – akt nadania Lusowa kapitule poznańskiej sygnowany przez księcia Mieszka Starego – pochodzą z 1145 r. W 1288 r. staraniem biskupa Gerbicza powstała we wsi parafia rzymskokatolicka. W rękach biskupich Lusowo pozostawało aż do końca XVIII w.

Po kasacie majątków kościelnych przez władze pruskie majątek kupili Objezierscy herbu Nałęcz. Wieś stanowiła posag Pauliny Objezierskiej (1809-1872)^[5][6] przy jej ślubie w 1823 r. z baronem Wilhelmem von Richthofenem (1799-1882). Po śmierci Wilhelma Lusowo trafiło w posiadanie rodziny von Palm, a później, w początku XX w., w ręce Komisji Kolonizacyjnej. Po I wojnie światowej majątek został rozparcelowany. W Lusowie mieszkał w latach 1920–1937 generał Józef Dowbor-Muśnicki, pochowany na tutejszym cmentarzu. W październiku 1940 Niemcy wysiedlili mieszkańców Lusowa na teren Generalnego Gubernatorstwa.

 Osobny artykuł: Kościół św. Jadwigi Śląskiej i św. Jakuba Apostoła w Lusowie.

We wsi znajduje się neogotycki kościół św. Jadwigi i św. Jakuba Apostoła zbudowany w latach 1913–1916 z wykorzystaniem części starszego gotyckiego kościoła z XV w. Wewnątrz nagrobek późnorenesansowy oraz tablica pamiątkowa poświęcona generałowi Dowbor-Muśnickiemu.

Przy kościele była w dawniejszych czasach^[7] kaplica murowana Sadowskich h. Nałęcz z grobami familijnymi, ale już w 1695 r. Zalaszewski zastał ją zrujnowaną. Sadowscy wywodzili się z okolicznej wsi Sady należącej do parafii Lusowo. Przed 1388 r. z Sadów pisali się różni Sadowscy^[8], od w 1793 r. Sady należały do Konozowskich, potem do Kęsiowskich. W Lusowie pochowany zastał Narcyz Olizar herbu Radwan Sowity (ur. w 1794 w Zahorowie na Wołyniu, zm. 9 sierpnia 1862 w Sadach koło Poznania) – hrabia, senator-kasztelan Królestwa Polskiego, poseł na sejm w 1831, działacz polityczny Wielkiej Emigracji, pisarz, publicysta i malarz.

W niewielkim parku nad brzegiem jeziora znajduje się neogotycki pałac wzniesiony ok. 1855 r. dla Pauliny z Objezierskich von Richthofen. Budynek dwukondygnacyjny, na planie prostokąta z dobudowanym na przełomie XIX wiek i XX w. skrzydłem zawierającym salę balową. Pałac zdewastowany, obecnie własność prywatna, w trakcie remontu.

 Osobny artykuł: Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie.

 Osobny artykuł: Pomnik Józefa Dowbora-Muśnickiego w Lusowie.

W Lusowie ma siedzibę Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Generała Józefa Dowbora Muśnickiego, otwarte w 1996 r. i prowadzone przez panią Annę Grajek, emerytowaną nauczycielkę matematyki, odznaczoną w 2006 r. tytułem "Zasłużony Dla Gminy Tarnowo Podgórne".

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Lusowem.

• Lusowo w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
• Strona internetowa wsi Lusowo
• Strona internetowa parafii i kościoła w Lusowie
• Witryna Muzeum Powstańców Wielkopolskich