Michał Rożek

Michał Rożek

Michał Rożek w 2011 roku
Data i miejsce urodzenia	19 sierpnia 1946 Kraków, Polska
Data i miejsce śmierci	10 czerwca 2015 Kraków
Miejsce spoczynku	cmentarz Rakowicki w Krakowie
Zawód, zajęcie	historyk sztuki, historyk
Multimedia w Wikimedia Commons

Michał Rożek (ur. 19 sierpnia 1946 w Krakowie^[1], zm. 10 czerwca 2015 tamże^[2]) – polski historyk sztuki, autor licznych publikacji poświęconych głównie sztuce i historii Krakowa.

Był synem Józefa Rożka, lekarza farmaceuty^[1]. Ukończył szkołę powszechną nr 21 im. Władysława Jagiełły^[1]. W 1964 roku zdał maturę w II Liceum im. Sobieskiego w Krakowie^[1]. W latach licealnych zapisał się do Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa i do Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych^[1]. W 1969 ukończył studia z historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim^[3]. Uczestniczył też w wykładach z historii^[3]. Pod kierunkiem Adama Bochnaka obronił pracę pt. Architektura i urządzenie wnętrz pałacu biskupiego w Krakowie^[3].

W 1972 r. obronił pracę doktorską pt. Mecenat kulturalny i artystyczny mieszczaństwa krakowskiego w XVII w. pod kierunkiem Janiny Bieniarzówny^[3]. Tytuł doktora nadano mu w styczniu następnego roku^[3]. W 1974 został zatrudniony jako starszy asystent w krakowskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej^[3]. Od 1977 był na tej uczelni adiunktem^[3]. Prowadził zajęcia z historii Polski na tle kulturowym, seminarium magisterskie z dziejów sztuki i kultury, wykłady na studiach podyplomowych^[4].

W 1980 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego na WSP na podstawie rozprawy Katedra Wawelska w XVII w.^[5] W tym samym roku został mianowany docentem^[5]. W 1991 zakończył pracę na WSP^[5]. Równolegle z pracą na uczelni pedagogicznej prowadził też zajęcia na Papieskiej Akademii Teologicznej^[5].

Przez wiele lat współpracował z Instytutem Historii oraz Instytutem Sztuki PAN^[5]. W latach 1976–1988 współpracował z redakcją Polskiego Słownika Biograficznego, publikując głównie biogramy artystów^[5]. W 2009 został powołany do Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa^[2]. Od 1974 przez ponad 40 lat zajmował się szkoleniem przewodników po Krakowie^[2]. Był ekspertem w programach popularnonaukowych Telewizji Polskiej (Kraków mało znany) i TV Kraków (Sensacje z przeszłości; Tajemnice starego Krakowa)^[2].

Mieszkał w Krakowie przy ul. Łobzowskiej. 16 czerwca 2015 został pochowany w alei zasłużonych na cmentarzu Rakowickim

Był autorem łącznie ponad 1300 publikacji naukowych, popularnonaukowych i prasowych^[6]. W 1976 wydał Krakowską katedrę na Wawelu, poprzedzoną wstępem Karola Wojtyły^[5]. W 1977 ukazało się pierwsze wydanie wielokrotnie wznawianych Grobów królewskich w Krakowie^[5]. W latach 80. do najgłośniejszych jego publikacji książkowych należały te poświęcone Kopcowi Kościuszki, regaliom królewskim i Skałce^[5]. Opracowywał teksty do krakowskich albumów Adama Bujaka^[7]. W 1986 wspólnie z Janem Kracikiem wydali popularną książkę pt. Hultaje, złoczyńcy i wszetecznice w dawnym Krakowie^[7]. Był autorem kilku tomów z serii Dzieje Narodu i Państwa Polskiego^[7]. W 1993 ukazał się klasyczny Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa^[7]. W następnych latach wydał m.in. prace o Wicie Stwoszu, Kościele Mariackim czy kościele św. Floriana, wielokrotnie też modyfikował, rozszerzał i poprawiał swoje starsze publikacje przy okazji kolejnych edycji^[7]. Swoje artykuły publikował m.in. w „Roczniku Krakowskim”, „Studiach Historycznych” i „Biuletynie Historii Sztuki”. Od 1998 do 2013 współpracował z „Dziennikiem Polskim”, pisząc głównie do sobotnich wydań gazety^[2]. Od 1975 do 1982 i następnie od 1992 do 1997 pisał do „Echa Krakowa”^[8].

Laureat nagród, m.in. w 1990 otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa, we wrześniu 1995 Nagrodę „Krakowska Książka Miesiąca” (za książkę Wawel i Skałka. Panteony polskie).

• Krakowska Katedra na Wawelu (1976)
• Mecenat artystyczny mieszczaństwa krakowskiego w XVII w. (1977)
• Katedra Wawelska w XVII w. (1980)
• Kopiec Kościuszki w Krakowie (1981)
• Hultaje, złoczyńcy, wszetecznice w dawnym Krakowie [współautorstwo z Janem Kracikiem] (1986)
• Panteon narodowy na Skałce (1987)
• Polskie koronacje i korony (1987)
• Nekropolie królów i książąt polskich (1988)
• Mistyczny Kraków (1991)
• Polonica w kościołach Rzymu (1991)
• Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa (1993)
• Diabeł w kulturze polskiej (1993)
• Gorące serca (2001)
• Niesamowite opowieści (2001)
• Podwawelski pasjans. Opowieść o ludziach, których gościł Kraków (2001)
• Swojski Kraków (2001)
• Wawel, zawsze Wawel (2001)
• Kraków (2002)
• Sekrety Krakowa (2003)
• Kraków. Historie nieopowiedziane (2004)
• Silva Rerum. Nietypowy przewodnik po Krakowie (2005)
• Święty Brat Albert (2005)
• Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa (2006)
• Alter Roma. Święte miejsca Krakowa (2007)
• Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie. [współautorstwo z Edwardem Stochem SJ] (2007)
• Zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem. Echa Wiktorii, Wyd. Petrus (2008)
• Groby królewskie na Wawelu, Wyd. Petrus (2008; wyd. II 2010, wyd. III 2013, wyd. IV 2015, tamże)
• Mitologia Krakowa (2008)
• Zwiedzamy Kraków w trzy dni (2008)^[9]
• Smakowitości obyczajowe, Wyd. Petrus (2009)
• Krakowska katedra na Wawelu. Dzieje - Ludzie - Sztuka - Zwyczaje, Wyd. Petrus (2010; wyd. II 2012, wyd. III 2015, tamże)
• Hultaje, złoczyńcy, wszetecznice w dawnym Krakowie [współautorstwo z Janem Kracikiem], Wyd. Petrus (2010)
• 600 lat Bitwy pod Grunwaldem (2010)
• Krakowski raptularz. Szkice z dziejów (2011)
• Polskie insygnia koronacyjne, Wyd. Petrus (2011)
• Skałka, Wyd. Petrus (2011)
• Magia Kultury, Wyd. Petrus (2012)
• Bazylika św. Floriana, Wyd. Petrus (2013)
• Etos dworu szlacheckiego, Wyd. Petrus (2013)
• Wielcy pod Wawelem, Wyd. Petrus (2013)
• Wit Stwosz Wyd. Petrus (2014)
• Przewodnik Pielgrzyma po kościołach i sanktuariach Krakowa, Wieliczki i okolic, Wyd. Petrus (2016)
• Ten cholerny sarmatyzm, Wyd. Petrus (2016)
• A Pilgrim's Guidebook to the Sanctuaries and Churches of Krakow, Wieliczka and the Surrounding Areas, Wyd. Petrus (2016)
• Magia, alchemia i… królewskie horoskopy, Wyd. Petrus (2016)

RafałR. Róg RafałR., Michał Rożek (1946-2015), „Biuletyn Historii Sztuki”, 81 (4), 2019, s. 657–674, DOI: 10.36744/bhs.634, ISSN 2719-4612  (pol.).

• Wywiad z Michałem Rożkiem. wsp.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-04-10)].
• Pogrzeb prof. Michała Rożka