Mołstowa
 Rzeka pod mostem w Bielikowie | |||||||||||||||||||
| Kontynent | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | |||||||||||||||||||
| Rzeka | |||||||||||||||||||
| Długość | 48,9 – 57 km | ||||||||||||||||||
| Powierzchnia zlewni | 371,5 – 377 km² | ||||||||||||||||||
| Źródło | |||||||||||||||||||
| Miejsce | 1,5 km na północ od Naćmierza | ||||||||||||||||||
| Wysokość | 70 m n.p.m. | ||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||
| Ujście | |||||||||||||||||||
| Recypient | Rega | ||||||||||||||||||
| Miejsce | 1,3 km na zach. od Bielikowa | ||||||||||||||||||
| Wysokość | 7 m n.p.m. | ||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||
| Mapa | |||||||||||||||||||
 Uproszczona mapa Regi z ujęciem Mołstowy | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Mołstowa – rzeka w północno-zachodniej Polsce, płynąca po Pobrzeżu Południowobałtyckim, w województwie zachodniopomorskim, o długości według różnych źródeł od 48,9 km[1] do 57 km[2] i powierzchni dorzecza od 371,5 km²[1] do 377 km²[2]; prawobrzeżny dopływ Regi.
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]Jej źródło znajduje się na łąkach położonych na północny zachód od jeziora Klępnicko, 1,5 km na północ od centrum Naćmierza. Nieco za 7. km (około 2 km na zachód) rezerwat przyrody "Mszar koło Starej Dobrzycy". W górnym biegu rzeka płynie przez bezludne obszary leśne zwane Puszczą Popielewską, w dolnym biegu urozmaiconym, na przemian, wśród pól i lasów. Do Regi wpada 1,3 km na zachód-południowy zachód od centrum Bielikowa w gminie Brojce.
Rzeka posiada dopływy: Leżnica, Czernica, Wkra, Rzecznica, Brodziec, Pniewa, Ząbrówka.
Fauna
[edytuj | edytuj kod]Według danych regionalnego zarządu gospodarki wodnej dominującymi gatunkami ryb w wodach Mołstowy są: jelec i kiełb krótkowąsy. Pozostałymi gatunkami ryb występujących w rzece są: ciernik, pstrąg potokowy, kleń, lin, miętus pospolity, płoć, szczupak pospolity, troć wędrowna, lipień pospolity. W Mołstowie występuje także głowacz białopłetwy, będący gatunkiem chronionym[3].
W wyniku badań z 1979 roku stwierdzono, że zstępowanie smoltów troci na Mołstowie odbywa się w okresie od 19 kwietnia do 8 czerwca. Główny spływ ryb przypada na okres od 3. dekady kwietnia do 2. dekady maja, kiedy temperatura wody wynosi od 7 °C do 12 °C[4].
Gospodarzem wody jest PZW Okręg Szczecin. Na rzece obowiązuje zakaz spinningowania od końca sierpnia do 1 stycznia, a od 1 listopada do 30 kwietnia obowiązuje zakaz brodzenia. Zarybiana jest m.in. narybkiem troci wędrownej, pstrąga potokowego, łososia.
Jakość wód
[edytuj | edytuj kod]W 2008 r. przeprowadzono badania jakości wód Mołstowy w punkcie ujścia do Regi. W ich wyniku oceniono elementy fizykochemiczne poniżej stanu dobrego, elementy biologiczne określono na I klasy, a stan ekologiczny na umiarkowany. W ogólnej dwustopniowej ocenie stwierdzono zły stan wód Mołstowy[5].
Hydronimia
[edytuj | edytuj kod]W poszczególnych latach nazwa rzeki została zapisana jako: Moltzstowe (1310)[6], Mallstow (1564)[7], Molstow (1618)[8], Malstow (1780)[9], Molstow (1885)[10], Molstow (1888)[11], Molstow (1944)[12]. W 1948 roku wprowadzono urzędowo polską nazwę – Mołstowa[13].
Hydronimia nazwy rzeki nie jest jednoznaczna. Od lat 60. XX wieku pojawiają się tezy o przedsłowiańskim – bałtyckim pochodzeniu[14][15]. Wzmiankowano o zestawieniu z litewskim Malštovė[16]. Na podstawie dawnych zapisów interpretuje się nazwę dzierżawczą (*Małostowa), derywowaną od imienia Małost[17].
Rzeka ma podobną nazwę do miejscowości Mołstowo, leżącej niedaleko biegu rzeki.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Marek Lityński: Rega z dopływami. Warszawa: Wyd. PTTK "Kraj", 2004, s. 36. ISBN 83-7005-472-2.
- ↑ a b Marian Paruzel. Klejnoty z Mołstowej. „Wiadomości Wędkarskie”. 6/2003, 2003-06. (pol.).
- ↑ Wykaz wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków oraz umożliwiających migrację ryb. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie, s. 9.
- ↑ Zygmunt Chełkowski, Bożena Chełkowska. Descent of trout (Salmo trutta L.) smolts grown in river Mołstowa catchment area /Okres spływania smoltów troci wyrosłych w zlewni Mołstowej/. „Acta Ichthyologica et Piscatoria”. XI. Fasc.2, s. 63-64, 1981. Szczecin: Academy of Agriculture, Szczecin. (ang.).
- ↑ Ocena jakości wód powierzchniowych w woj. zachodniopomorskim w roku 2008. WIOŚ Szczecin, 2009-07-10, s. 8.
- ↑ Cod. No. 2618. W: Paul Niekammer: Pommersches Urkundenbuch. T. 4. Abt. 2, 1307-1310. Stettin: 1903, s. 431.
- ↑ CdBr A XXIV, 308
- ↑ Eilhardus Lubinus. Nova illustrissimi Pricipatus Pomeraniae descriptio ... Amsterdam 1618 skala ok. 1:227 000
- ↑ Schmettausche Karten von Pommern, 28 Blätter im Massstab 1:50 000. Köln-Graz-Wien 1963
- ↑ Molstow, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 641.
- ↑ Rega, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 589.
- ↑ Mapy topograficzne (Messtischblätter) w skali 1:25 000 sporządzone w latach 1934-44 na podstawie map z lat 1883-1931
- ↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692, s. 22)
- ↑ Ewa Rzetelska-Feleszko, Jerzy Duma: Nazwy rzeczne Pomorza między dolną Wisłą a dolną Odrą. Wrocław: 1977, s. 76.
- ↑ Grzegorz Labuda, Handke (red.): Zagadnienie osadnictwa ludności bałtyckiej na lewym brzegu dolnej Wisły we wczesnym średniowieczu (komunikat). 1979, s. 24.
- ↑ Jerzy Duma: Zuflüsse zur Ostsee zwischen unterer Weichsel und Pregel. Stuttgart: Franz Steiner Verlag Wiesbaden, 1988, s. 62-63, seria: Hydronymia Europaea. ISBN 3-515-05288-7.
- ↑ Zbigniew Babik: Najstarsza warstwa nazewnicza na ziemiach polskich w granicach wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny. Kraków: 2001, s. 462. ISBN 83-7052-597-0.
