Molenna w Gabowych Grądach
 nr rej. 580 z dnia 10.03.1989[1] | |||||||||
| molenna | |||||||||
 | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Augustów  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu augustowskiego  | |||||||||
 53°45′27,00″N 22°57′50,38″E/53,757500 22,963994 | |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Molenna w Gabowych Grądach – molenna staroobrzędowców we wsi Gabowe Grądy w powiecie augustowskim. Świątynia miejscowej parafii Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego.
Staroobrzędowcy, którzy osiedlili się w Gabowych Grądach ok. 1867, należą do bezpopowców – nurtu prawosławia, który nie uznał reform patriarchy Nikona (poł. XVII w.) oraz duchownych wyświęcanych od tamtego czasu. W związku z tym molenna u bezpopowców nie jest, w przeciwieństwie do cerkwi, miejscem sprawowania eucharystii, którą może odprawiać tylko wyświęcony kapłan. W molennach odbywają się jedynie nabożeństwa prowadzone przez nastawnika, wybieranego spośród członków społeczności.
Obecna molenna w Gabowych Grądach powstała w 1948 na miejscu dwóch dawniejszych (poprzednia uległa zniszczeniu w czasie II wojny światowej). Orientowana świątynia ma konstrukcję drewnianą, umieszczoną na betonowym fundamencie. Wzniesiona jest na rzucie prostokąta, przykryta dwuspadowym dachem z blachy. Okna są prostokątne, zwieńczone niewielkim łukiem i otoczone ozdobnym obramowaniem. Z zewnątrz budynek jest oszalowany.
Od zachodu do molenny dobudowana jest trójkondygnacyjna dzwonnica, w jej przyziemiu znajduje się przedsionek i wejście z dwuskrzydłowymi drzwiami. Poszczególne kondygnacje zwężają się ku górze i oddzielone są daszkami okapowymi. Dzwonnica nakryta jest dachem namiotowym, zwieńczonym cebulastą kopułą z kulą i krzyżem.
Wewnątrz świątyni, w części wschodniej, wydzielony jest balustradą kliros (podwyższone miejsce przeznaczone dla nastawnika, prowadzącego nabożeństwa oraz jego pomocników i chóru). Ikony umieszczone są na półkach na ścianie wschodniej (w molennach nie ma ołtarza).
W 1989 molenna została wpisana do rejestru zabytków.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Augustowie
- Cmentarz staroobrzędowców w Gabowych Grądach
- Kościół św. Anny w Gibach
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2011-04-11].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gabowe Grądy – molenna. Dziedzictwo.ekai.pl. [dostęp 2011-04-11].
- Molenny. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2011-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-20)].
- Philipponia – strona o polskich starowiercach. [dostęp 2011-04-11].
- Eugeniusz Iwaniec: Osadnictwo staroobrzędowców w powiecie augustowskim. W: Studia i materiały do dziejów Pojezierza Augustowskiego. Białystok: Białostockie Towarzystwo Naukowe, 1967, s. 401–428, seria: Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego.