Nothotsuga longibracteata
 | |||
| Systematyka[1][2][3] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | Nothotsuga | ||
| Gatunek | Nothotsuga longibracteata | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Nothotsuga longibracteata (W.C.Cheng) H.H.Hu ex C.N.Page Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 45: 390 1988 publ. 1989[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
 | |||
Nothotsuga longibracteata (W.C.Cheng) H.H.Hu ex C.N.Page – gatunek drzew należących do rodziny sosnowatych. Reprezentuje monotypowy rodzaj Nothotsuga, ale też bywa włączany do rodzaju choina Tsuga[7]. Występuje w Chinach; w centralnej i południowej części prowincji Fujian, w północnej części Guangdong, w centralnej i północnej części Kuangsi, we wschodnim Kuejczou, w południowych częściach prowincji Hunan i Jiangxi. Rośnie w obrębie swego zasięgu w dużym rozproszeniu w górskich lasach zwykle na rzędnych od 400 do 1900 m n.p.m., ale notowany był także na wysokości 2300 m n.p.m.[7] lub nawet 3200 m n.p.m.[6] Ze względu na cenione drewno jest na dużą skalę pozyskiwany[7]. Poza tym część jego siedlisk została zniszczona z powodu odlesień. W efekcie gatunek został zaliczony do bliskich zagrożenia[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Drzewo osiągające do 30 m wysokości, o pniu osiągającym 1 m średnicy. Kora ciemnobrązowa, pocięta głębokimi, podłużnymi bruzdami[7].
- Liście
- Szpilki promieniście rozpostarte[5] z krótkim ogonkiem (1–1,5 mm długości), równowąskie, o długości od 1,1 do 2, rzadko nieco dłuższe, i szerokości 1–2 mm. Koniec słabo zaostrzony lub stępiony[7].
- Kwiaty i szyszki
- Rośliny jednopienne, rozdzielnopłciowe. Kwiatostany męskie skupione w pęczki wyrastające z pąków szczytowych. Kwiatostany żeńskie purpurowe do czerwonych, po zapłodnieniu zalążków drewnieją i stają się ciemnobrązowe. Szyszki są na ogół wzniesione, osiągają od 2 do prawie 6 cm długości i do 2,5 cm średnicy. Łuski nasienne szeroko rombowate lub zaokrąglone, wsparte są niewiele krótszymi, zaostrzonymi łuskami wspierającymi. Nasiona jajowato-trójkątne, o długości do 8 mm i szerokości do 3 mm, ze skrzydełkiem[7].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Drzewo rośnie w górskich lasach tworząc niewielkie, czyste drzewostany lub rosnąc w zimozielonych, twardolistnych lasach liściastych w towarzystwie drzew z rodzajów: dąb Quercus, Castanopsis i Lithocarpus, ewentualnie w mieszanych lasach z Fagus longipetiolata, Pinus kwangtungensis, Tetracentron sinensis i in. Zwykle rośnie na stromych, nasłonecznionych stokach na glebach kwaśnych, w miejscach o klimacie wilgotnym, chłodnym, z częstymi opadami lub mgłami[7].
Drzewa tego gatunku kwitną w marcu – kwietniu, a nasiona dojrzewają w październiku[7].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek z monotypowego rodzaju Nothotsuga H. H. Hu ex C. N. Page, 1989 z podrodziny jodłowych Abietoideae należącej do rodziny sosnowatych Pinaceae[2].
Rodzajem siostrzanym (najbliżej spokrewnionym) jest rodzaj choina Tsuga. W niektórych ujęciach zresztą gatunek ten jest włączany do rodzaju Tsuga (np. we „Flora of China”[7]). Na ogół jednak bywa uznawany za odrębny rodzaj[8]. Zasadność tego potwierdziły badania genetyczne – procent odmienności sekwencji nukleotydów jest między Nothotsuga i najbliżej spokrewnionym gatunkiem z rodzaju Tsuga dwa razy większy niż różnica między dwoma najbardziej oddalonymi od siebie gatunkami z rodzaju Tsuga. Rozdzielenie linii prowadzących do współczesnych przedstawicieli rodzaju Tsuga i Nothotsuga nastąpiło ok. 90 milionów lat temu tj. w czasie późnej kredy[8].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek rekomendowany jest do zalesień górskich stoków w wyższych położeniach w strefie subtropikalnej. Jego drewno znajduje zastosowanie jako konstrukcyjne i do wyrobu mebli[7]. Może być uprawiany do 8 strefy mrozoodporności[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2019-09-19].
- ↑ a b c Christopher J. Earle: Nothotsuga longibracteata. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2019-09-19].
- ↑ a b c A. Farjon i inni, Nothotsuga longibracteata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-09-19] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Tsuga longibracteata. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-09-19].
- ↑ a b Havill, N. P., Campbell, C. S., Vining, T. F., LePage, B., Bayer, R. J., & Donoghue, M. J.. Phylogeny and Biogeography of Tsuga (Pinaceae) Inferred from Nuclear Ribosomal ITS and Chloroplast DNA Sequence Data. „Systematic Botany”. 33, 3, s. 478–489, 2008. DOI: 10.1600/036364408785679770.