Nunavut

Nunavut

ᓄᓇᕗᑦ

terytorium
Herb Flaga
Państwo	Kanada
Stolica	Iqaluit
Data powstania	1999
Kod ISO 3166-2	CA-NU
Premier	P. J. Akeeagok
Zarządzający	Eva Aariak
Powierzchnia	2 093 190 km²
Populacja (2011) • liczba ludności	31 906
• gęstość	0,02 os./km²
Numer kierunkowy	867
Kod pocztowy	NU
Strefa czasowa	UTC -4, -5, -6, -7
Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczba Senat	1
Liczba Izba Gmin	1
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Nunavut (ang. wym. [ˈnuːnəˌvʊt]; inuktitut ᓄᓇᕗᑦ, wym. [ˈnunavut]) – terytorium Kanady. Nunavut w inuktitut oznacza „nasz kraj”. Nunavut graniczy od zachodu z Terytoriami Północno-Zachodnimi od południa z Manitobą. Posiada też południową granicę morską z Quebekiem i Ontario (przez Zatokę Hudsona) i na wschodzie poprzez Cieśninę Davisa, Naresa i Morze Baffina z Grenlandią. Terytorium zawiera wody i lody dochodzące do bieguna północnego. Terytorium zostało utworzone w 1999 z terenów Terytoriów Północno-Zachodnich. Ustawa o Nunavut, została uchwalona przez Parlament Kanady. Ustawa została przygotowana na podstawie roszczenia Nunavut z 1993. Około 85% ludności terytorium stanowią Inuici. Językiem urzędowym terytorium obok angielskiego i francuskiego są języki inuktitut i inuinnaqtun.

W Nunavut nie działają partie polityczne. Całe terytorium podzielone jest na 19 jednomandatowych okręgów wyborczych, w których wybierani są przedstawiciele do terytorialnego Zgromadzenia Legislacyjnego – teritorial Legislative Assembly. Spośród tych 19 osób w wyniku wewnętrznych decyzji wybierane są osoby premiera (do 1994 r. funkcja ta była nazywana Government Leader – przewodniczącego rządu) i marszałka zgromadzenia. Następnie spośród pozostałych 17 deputowanych tworzony jest gabinet. Członkowie gabinetu kierują ministerstwami:

• Departament of Executive and Intergovernmental Affairs – Departament Wykonawczy i Spraw Międzyrządowych
• Departament of Finance – Departament Finansów
• Departament of Culture, Language, Elders and Youth – Departament Kultury, Języka, Starszych i Młodzieży
• Departament of Health and Social Services – Departament Zdrowia i Usług Socjalnych
• Departament of Education – Departament Edukacji
• Departament of Sustainable Development Departament Zrównoważonego Rozwoju
• Departament of Justice – Departament Sprawiedliwości
• Departament of Human Resources – Departament Zasobów Ludzkich
• Departament of Community Government and Transportation – Departament Transportu i Samorządów Lokalnych.

Pozostali deputowani tworzą opozycję.

Nunavut obejmuje nizinny, tundrowy obszar kontynentalny wzdłuż północno-zachodnich wybrzeży Zatoki Hudsona oraz wybrzeża Morza Arktycznego do południka 122°W. Obszar terytorium zajmuje także szereg wysp arktycznych (do największych należą: Wyspa Wiktorii, Ziemia Baffina, Wyspa Devon, Wyspa Księcia Walii, Wyspa Melville’a). Większość z nich ma charakter nizinnej pustyni arktycznej. Jedynie na wielkiej Wyspie Bafina rozciąga się wysoki grzbiet górski.

Kontynentalna część terytorium, leżąca w dziale wodnym Zatoki Hudsona, poprzecinana jest licznymi strumieniami, tworzącymi szerokie rozlewiska w postaci wielu jezior. Wyspy arktyczne mają swoje indywidualne cechy.

Nunavut rozciągnięty od równoleżnika 60°N do bieguna leży w strefie arktycznej i subarktycznej. W kontynentalnej części panuje klimat subarktyczny z krótkim, zaledwie dwumiesięcznym latem. Średnia temperatura lipca wynosi około 11 °C, lecz w słoneczne dni powietrze może być nagrzane nawet do temperatury 25 °C. W zimie temperatury spadają poniżej –30 °C.

Przez długi czas nie interesowano się bogactwami naturalnymi tego obszaru. Dopiero perspektywa utworzenia nowego terytorium nasiliła poszukiwania geologiczne. Zainicjowane i ciągle kontynuowane badania geologiczne wskazują na znaczne zasoby – złota, diamentów oraz innych kamieni szlachetnych, rud żelaza, ropy naftowej i gazu ziemnego.

Tradycyjna gospodarka terenów oparta jest na łowiectwie, rybołówstwie i rękodziele. Finansowo terytorium uzależnione jest od znacznych dotacji federalnych. Sytuacja ulega jednak powolnej zmianie. Systematyczne badania geologiczne ukazują olbrzymi potencjał drzemiący w terytorium. Plany na przyszłość uwzględniają rozpoczęcie wydobycia wielu cennych minerałów, których pokłady wciąż są odkrywane. Statystyki ostatnich lat pokazują, że gospodarka Nunavut rozwija się pięciokrotnie szybciej niż całej Kanady. Opublikowany w 1999 raport The Sivummut Economic Development Strategy Group widział możliwości rozwoju następujących gałęzi przemysłu w terytorium:

 Osobny artykuł: Historia Nunavut.

Nunavut, terytorium Kanady powstałe w 1999, w większości zamieszkane jest przez naród Inuitów. Począwszy od X w. rozwinął on bardzo specyficzną kulturę opartą na łowiectwie. Od XVII w. Inuici rozpoczęli intensywne kontakty z Kompanią Zatoki Hudsona, które doprowadzając do znacznego postępu materialnego narodu, zniszczyły jego tradycyjną kulturę. Wycofanie się Kompanii z handlu w rejonach arktycznych w latach trzydziestych XX w. doprowadziło Inuitów na krawędź zagłady biologicznej. Począwszy od lat 70. Inuici przechodzą odrodzenie narodowe, kulturowe i gospodarcze, które doprowadziło do powstania samorządnego terytorium.

• Government of Nunavut (ang.)