Osiny (powiat starachowicki)

Osiny
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

starachowicki

Gmina

Mirzec

Liczba ludności (2021)

869[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

27-220[3]

Tablice rejestracyjne

TST

SIMC

0252919[4]

Położenie na mapie gminy Mirzec
Mapa konturowa gminy Mirzec, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Osiny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Osiny”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Osiny”
Położenie na mapie powiatu starachowickiego
Mapa konturowa powiatu starachowickiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Osiny”
Ziemia51°11′21″N 21°05′54″E/51,189167 21,098333[1]

Osinywieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Mirzec[4][5].

W przeszłości prywatna wieś duchowna cystersów wąchockich, położona w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Osiny są siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Boskiej Częstochowskiej. We wsi znajduje się kościół parafialny pw. Matki Bożej Częstochowskiej[7].

Funkcjonuje także jednostka Ochotniczej straży pożarnej[8]

 Zobacz też: Osiny-MajoratOsiny-Mokra Niwa.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Przed 1368 rokiem wieś była własnością biskupów krakowskich, przeszła na własność klasztoru cystersów w Wąchocku około 1368 roku, po zamianie Brzezia, Krajkowa i Ksany[a], na resztę gruntów Mirca i wieś Osiny[9]. Według Długosza (1470-90) (Długosz Lib. Ben. III, 415) była własnością klasztoru wąchockiego. Jak podaje dziejopis: dwa łany kmiece dawały po fertonie czynszu, a przy tym po 20 jaj, 4 koguty i 2 sery z łanu. Odrabiali też dzień sprzężajny na tydzień, obowiązani do powaby wiosennej i zimowej. Za osep dawali po dwa korce pszenicy, sześć owsa i cztery jęczmienia. Karczma z rolą płaciła pół grzywny. „Ogrodziarz” (ogrodnik) był jeden płacił trzy grosze czynszu. Był tu młyn i folwark klasztorny.
Wszystkie role prócz tego oddawały dziesięcinę klasztorowi. W 1569 r. wieś ma 4 łany (poborowe)[10].

W wieku XIX, Osiny stanowiły wieś, folwark i osadę karczmarską w powiecie iłżeckim, gminie i parafii Mirzec, odległe od Iłży 11 wiorst. Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z roku 1827, było to 38 domów, 300 mieszkańców. W roku 1882 było tu 91 domów, 574 mieszkańców, 1179 mórg. ziemi włościańskiej, 284 mórg dworskiej i 1 morga karczmarza.

  1. Wieś pierwotnie została zapisana w formie Xane, od roku 1275 własność klasztoru Cystersów w Wąchocku, drogą zamiany powiększyła dobra biskupie w okolicach Korczyna

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94486
  2. Raport o stanie gminy w roku 2021. Stan ludności 31.12.2021 str. 13 [dostęp 2022-10-10]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 879 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
  7. Opis parafii na stronie diecezji
  8. Ochotnicza Straż Pożarna w Osinach.
  9. Mieczysław Niwiński. Opactwo cystersów w Wąchocku – fundacje i dzieje uposażenia do końca wieków średnich. „Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego”. seria II, 1930. Warszawa, Lublin, Paryż, Wilno: Polska Akademia Umiejętności. 
  10. Osiny (15), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 638.