Palazzo Corner Spinelli

Palazzo Corner Spinelli

Fasada pałacu od strony Canal Grande
Państwo	Włochy
Miejscowość	Wenecja
Adres	San Marco, 3872, 30124 Venezia VE, Italia
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	renesansowy
Architekt	Mauro Codussi
Inwestor	rodzina Lando
Kondygnacje	3
Rozpoczęcie budowy	1480
Ukończenie budowy	1490
Pierwszy właściciel	rodzina Lando
Kolejni właściciele	Giovanni Corner, rodzina Spinelli, Maria Taglioni
Obecny właściciel	Rubelli S.p.A
Położenie na mapie Włoch Palazzo Corner Spinelli
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej Palazzo Corner Spinelli
Położenie na mapie Wenecji Palazzo Corner Spinelli
45°26′08,02″N 12°19′50,48″E/45,435561 12,330689
Multimedia w Wikimedia Commons

Palazzo Corner Spinelli – renesansowy pałac w Wenecji, w dzielnicy (sestiere) Sam Marco, zbudowany według projektu Maura Codussiego w latach 1480–1490. Budynek miał licznych właścicieli. Jego nazwa pochodzi od nazwisk dwóch znanych rodzin, do których w przeszłości należał: Corner i Spinelli.

Pałac Corner Spinelli został zbudowany z inicjatywy rodziny Lando mniej więcej w latach 1480–1490. W 1542 roku, w następstwie ciężkiej sytuacji gospodarczej rodziny, został sprzedany przez Pietra Landa, arcybiskupa Candii, Giovanniemu Cornerowi, który dostosował go do własnych potrzeb przeprowadzając kilka modyfikacji, które odegrały bardzo ważną rolę w późniejszej historii sztuki weneckiej. W realizacji zmian architektonicznych uczestniczyli, między innymi, architekt i inżynier wojskowy Michele Sanmicheli, toskański architekt Giorgio Vasari oraz inni artyści. Vasari namalował 9 obrazów olejnych o tematyce alegorycznej, które miały ozdobić sufit (zaprojektowany przez Michele Sanmichelego) jednego z pokojów, już udekorowanego stiukami i sztukateriami. Schemat dekoracyjny tego sufitu, złożony z centralnego ośmiokąta z wydłużonymi owalami po obu stronach, był często podejmowany przez największych artystów tamtych czasów: Tycjan powtórzył go na suficie kościoła Santo Spirito, a Paolo Veronese – w zakrystii kościoła San Sebastiano. W późniejszych czasach sufit został podzielony na części, a poszczególne płótna, które go tworzyły, zostały rozproszone między Rzymem a Londynem (niektóre zaginęły). O zakresie prac wykonywanych przez Sanmichelego nie wiadomo zbyt wiele; prawdopodobnie przebudował atrium według założeń bardziej dostosowanych do tamtych czasów, mezzanino oraz salon na piano nobile^[1].

W 1740 roku pałac został wynajęty rodzinie Spinellich, kupców jedwabiu pochodzących z Castelfranco, którzy mieszkali w nim do 1810 roku, kiedy to został sprzedany rodzinie Comoldi. W 1850 roku właścicielką pałacu została tancerka Maria Taglioni, do której należały także Ca’ d’Oro i Palazzo Barzizza. Dodała ona do schodów wejściowych dwie balustrady z remontowanego wówczas Ca’ d’Oro^[1].

Od 1966 roku w budynku mieści się siedziba firmy Rubelli S.p.A., zajmującej się produkcją i handlem luksusowymi tkaninami do wyposażenia wnętrz^[2].

Fasada pałacu wychodzi na Canal Grande^[3]. Ma kształt kwadratu o wymiarach 18 x 18 metrów. Wykonana została z kamienia istryjskiego. Parter, posadowiony na wysokiej bazie, przepruty został niewielkimi oknami łukowymi^[1]. Zarówno baza jak i parter zostały obłożone gładkimi, rustykowanymi blokami z kamienia, podobnie jak fasada kościoła San Michele in Isola^[4]. Nad parterem wznoszą się dwa piano nobile, bogato zdobione, przeprute biforiami, podwójnymi pośrodku i pojedynczymi po bokach. Płaszczyzny ich okien zostały przedzielone smukłymi kolumnami z kapitelami korynckimi^[1]. Biforia, które otrzymały prostokątne obramowania, podobnie jak okna gotyckich pałaców w Wenecji, same również wykazują wyraźny wpływ okien gotyckich. Dekorację fasady tworzą koła wypełnione porfirem, typowe dla architektury Wenecji^[4]. Nadają one fasadzie aspekt delikatności^[1]. W pałacu Codussi doprowadził do szczytu swój schemat architektoniczny, którego zasadniczym elementem były dwa porządki architektoniczne oraz specjalny typ biforium, z oknami zamkniętymi półokrągłym łukiem i wzbogaconym w górnej części ślepym oculusem^[3]. Model ten, bardzo osobisty, łączący elementy późnego gotyku i renesansu, Codussi wykorzystał później, w większej skali, w pałacu Ca’ Vendramin Calergi^[1].

W pałacu znajduje się kolekcja historyczna oraz archiwa Rubelli (Collezione Storica i Archivi Rubelli), w skład których wchodzi ponad 6000 próbek tkanin pochodzących z końca XV i pierwszej połowy XX wieku. Wśród najstarszych zachowanych próbek znajdują się fragmenty jedwabnego aksamitu przeplatanego złotem, pochodzące z końca XV wieku, oraz cenny fragment wytłaczanego aksamitu z XVI wieku ozdobiony motywem rozety zwieńczonym koroną; materiał używany był wyłącznie do szycia tog noszonych przez prokuratorów Republiki Weneckiej. W kolekcji znajdują się również brokaty, adamaszki i aksamity, szaty liturgiczne i świeckie z XVIII wieku, tkaniny w stylu empire oraz pierwsze produkcje firmy Rubelli. Wśród tkanin XX-wiecznych są te zaprojektowane przez Gio Pontiego^[2].

• Guido Zucchoni: Venezia: guida all'architettura. Lupatoto: Arsenale Editrice, 1993. ISBN 978-88-7743-129-5. (wł.).
• Norbert Huse, Wolfgang Wolters: The Art of Renaissance Venice: Architecture, Sculpture, and Painting, 1460-1590. Chicago and London: University of Chicago Press, 1993. ISBN 0-226-36109-8. (ang.).