Pani Aniela

Pani Aniela – młodzieńczy utwór Adama Mickiewicza z 1817.

Wierszowany utwór jest spolszczeniem satyrycznej powiastki filozoficznej Voltaire’a zatytułowanej Gertrude, ou Éducation d’une fille^[1]. Tekst zachował się w archiwum Filomatów^[2].

Dzieło jest satyrą na świętoszkowatą obłudę i pochwałą dość swobodnych obyczajów^[3]. Akcja oryginalnego utworu działa się w bliżej nieokreślonym miejscu, Mickiewicz przeniósł ją zaś do Nowogródka^[3]. Pod względem językowym dzieło parodiuje stylistykę utworów osiemnastowiecznych^[4].

• Wacław Borowy. Mickiewicz w szkole klasycznej. „Pamiętnik Literacki”. 38, s. 9–45, 1948. 
• Alina Witkowska, Ryszard Przybylski: Romantyzm. Wyd. VIII – 3 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-13848-6.