Parafia św. Michała Archanioła w Kodniu
 Cerkiew parafialna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Adres | ul. Sławatycka 11 |
| Data powołania | 1515 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Cerkiew | |
| Filie | |
| Proboszcz | |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne | 8/21 listopada |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bialskiego  | |
Położenie na mapie gminy Kodeń  | |
 51°54′43,8″N 23°36′14,9″E/51,912167 23,604139 | |
Parafia św. Michała Archanioła – parafia prawosławna w Kodniu, w dekanacie Terespol diecezji lubelsko-chełmskiej.
Na terenie parafii funkcjonują 2 cerkwie:
- cerkiew Świętego Ducha w Kodniu – parafialna
- cerkiew św. Proroka Eliasza w Olszankach – filialna
Historia
[edytuj | edytuj kod]Parafia prawosławna w Kodniu powstała w 1515. Pierwszą świątynią była ufundowana przez wojewodę podlaskiego Iwana Sapiehę drewniana cerkiew św. Michała Archanioła, która przetrwała do lat 70. XIX w. W 1530 zbudowano murowaną cerkiew Świętego Ducha, przy której erygowano drugą parafię. W XVII w. obie parafie przyjęły unię.
Po likwidacji unii na południowym Podlasiu i reaktywacji parafii prawosławnych, w 1875 władze carskie urządziły w rzymskokatolickim kościele św. Anny cerkiew, która stała się siedzibą parafii św. Michała Archanioła w miejsce rozebranej drewnianej świątyni z 1515. W 1910 w Kodniu zbudowano kolejną cerkiew – pod wezwaniem Świętych Cyryla i Metodego. Działalność parafii przerwał wybuch I wojny światowej i udanie się prawosławnej ludności na bieżeństwo.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zlikwidowano wszystkie świątynie prawosławne w Kodniu – cerkiew św. Michała (wcześniejszy kościół św. Anny) zwrócono rzymskim katolikom, cerkiew Świętego Ducha stała się świątynią neounicką (obecnie jest to filialny kościół rzymskokatolicki), natomiast w cerkwi Świętych Cyryla i Metodego urządzono szkołę. Parafia katolicka przejęła też część cmentarza prawosławnego (mimo że już posiadała jeden, będący jej wyłączną własnością). Wierni prawosławni po powrocie z bieżeństwa zbudowali w miejscu drewnianej cerkwi św. Michała niewielką kapliczkę, przy której początkowo organizowali życie parafialne (od lat 30. pod opieką mnichów z monasteru w Jabłecznej). Wskutek trudności stwarzanych przez władze państwowe, nabożeństwa zaczęto odprawiać na cmentarzu, w prowizorycznym szałasie. Bezpośrednio przed wybuchem II wojny światowej wzniesiono murowany budynek (oficjalnie jako mieszkalny), który stopniowo zaadaptowano na cerkiew parafialną (pod wezwaniem św. Michała Archanioła[2]).
W latach 1944–1946 część ludności prawosławnej została przesiedlona do ZSRR, w 1947 wysiedlono niektóre rodziny w ramach akcji „Wisła”. W okresie powojennym (prace trwały do lat 80.) powiększono budynek cerkiewny, dobudowano dzwonnicę i kopuły, wzniesiono dom parafialny.
W 1997 poświęcono cerkiew filialną św. Proroka Eliasza, zbudowaną na cmentarzu w Olszankach[3].
W 2000 podjęto decyzję o budowie nowej świątyni parafialnej (pod wezwaniem Świętego Ducha) przy ulicy Sławatyckiej, według projektu Mirosława Załuskiego (syna prawosławnego duchownego). Cerkiew wzniesiono w latach 2001–2007, dzięki znacznej pomocy finansowej Greckiego Kościoła Prawosławnego. Konsekracja świątyni (dokonana przez zwierzchników dwóch Cerkwi: polskiej – metropolitę Sawę i greckiej – arcybiskupa Chrystodulosa) miała miejsce 20 maja 2007. W budynku dawnej cerkwi parafialnej (św. Michała Archanioła) otwarto Centrum Kultury Prawosławnej[2].
Zasięg terytorialny
[edytuj | edytuj kod]Kodeń, Olszanki, Haczki, Dobromyśl, Elżbiecin
Wykaz proboszczów
[edytuj | edytuj kod]- lata 30. XX w. – mnisi z Jabłecznej
- – ks. Piotr Uszakow
- ? –1958 – o. ihumen Alipiusz (Kołodko)
- 1958–1960 – ks. Eugeniusz Nielipiński
- 1960–1964 – ks. Grzegorz Sosna
- 1964–1989 – ks. Aleksy Subotko
- 1989–2005 – ks. Jerzy Ignaciuk
- 2005–2013 – ks. Wiesław Skiepko
- od 2013 – ks. Jan Grajko
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Z prac Świętego Soboru Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego [dostęp: 23.03.2017.]
- ↑ a b Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Uroczystości w Kodniu [dostęp: 07.06.2017.]
- ↑ ks. Jan Grajko: Uroczystości ku czci św. proroka Eliasza w Olszankach. cerkiew.pl, 7 sierpnia 2015. [dostęp 2015-08-07].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kalendarz Prawosławny 2019, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 199
- Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012