Parafia św. Wawrzyńca w Cierlicku
 kościół parafialny w Kościelcu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data powołania | XV wiek |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Proboszcz | ks. Jiří Sedláček |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |
Położenie na mapie Czech  | |
 49°45′30,1″N 18°31′25,6″E/49,758361 18,523778 | |
| Strona internetowa | |
Parafia Świętego Wawrzyńca w Cierlicku – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w Cierlicku, w kraju morawsko-śląskim w Czechach. Należy do dekanatu Karwina diecezji ostrawsko-opawskiej.
Msze prowadzone są również w języku polskim dla polskiej mniejszości[1]. Nieopodal kościoła parafialnego znajduje się Żwirkowisko, miejsce pamięci tragicznej śmierci 11 września 1932 polskich pilotów Stanisława Wigury i Franciszka Żwirki.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Parafia nie została wymieniona w spisie świętopietrza sporządzonym przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa w 1447[2]. Zachował się jednak dokument, w którym cierlicki proboszcz ubiega się o odszkodowanie za niespłaconą dziesięcinę z lat 1444-1446, w którym ponadto wspomina się, że parafia w Cierlicku trwa od niepamiętnych czasów. Parafia zapewne istniała więc w pierwszej połowie XV wieku, a być może już w XIV[3]. Drewniany kościół parafialny pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny położony był nad rzeką Stonawką. Nieco później zbudowany został kościół pw. św. Wawrzyńca i założona parafia w Kościelcu, w przysiółku Cierlicka położonym na wzgórzu na wschód od Cierlicka[4].
W okresie Reformacji oba te kościoły zostały przejęte przez ewangelików. 24 marca 1654 zostały im odebrane przez specjalną komisję[5]. Jeszcze w tym roku parafia w Cierlicku podporządkowana została pomniejszonemu archiprezbiteratowi (dekanatowi) w Cieszynie[6].
W 1769 powstał nowy dekanat karwiński, do którego przeszła parafia w Cierlicku. W tym samym roku rozpoczęto budowę nowego murowanego kościoła ukończona w 1772, poświęcony Świętej Trójcy[3].
Po wojnach śląskich i oddzieleniu granicą od diecezjalnego Wrocławia, będącego w odtąd w Królestwie Prus, do zarządzania pozostałymi w Monarchii Habsburgów parafiami powołano w 1770 Wikariat generalny austriackiej części diecezji wrocławskiej.
Według schematyzmu austriackiej części diecezji wrocławskiej z 1847 roku parafia w Cierlicku w archiprezbiteracie karwińskim obejmowała Cierlicko Górne (937 katolików, 444 akatolików, 5 żydów), Cierlicko Dolne (274/208/27), Stanisłowice (369/157/10), Grodziszcz (372/481/4), Kocobędz (219/248/5), Mistrzowice (56/252), Koniaków (149/172) i Koty (107/126/5), w sumie 2483 katolików, 2084 akatolików i 56 żydów. Proboszczem był urodzony w 1790 we Frydku Joseph Rudel a językiem parafii był język polski[7].
W 1908 stary kościół w Kościelcu został rozebrany, a na jego miejscu postawiono nowy.
Po I wojnie światowej i polsko-czechosłowackim konflikcie granicznym Frysztat znalazł się w granicach Czechosłowacji, wciąż jednak podległy był diecezji wrocławskiej, pod zarządem specjalnie do tego powołanej instytucji zwanej: Knížebiskupský komisariát niský a těšínský[8]. Kiedy Polska dokonała aneksji tzw. Zaolzia w październiku 1938 parafię jako jedną z 29 włączono do diecezji katowickiej, a 1 stycznia 1940 z powrotem do diecezji wrocławskiej. W 1947 obszar ten wyjęto ostatecznie spod władzy biskupów wrocławskich i utworzono Apostolską Administraturę w Czeskim Cieszynie, podległą Watykanowi. W 1978 obszar Administratury podporządkowany został archidiecezji ołomunieckiej. W 1996 wydzielono z archidiecezji ołomunieckiej nową diecezję ostrawsko-opawską.
Wcześniej, 30 maja 1962 kościół został zniszczony w ramach budowy zbiornika na rzece Stonawce i utworzenia Zalewu Cierlickiego. Parafia w Cierlicku przeniesiona została do kościoła filialnego w Kościelcu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Náhrávky mší
- ↑ Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti. „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”. 27, s. 369-372, 1893. Breslau: H. Markgraf. (niem.).
- ↑ a b Historia parafii
- ↑ Idzi Panic: Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 417. ISBN 978-83-926929-3-5.
- ↑ Z historii Kościoła Ewangelickiego na Śląsku Cieszyńskim. Tadeusz J. Zieliński (redakcja). Katowice: Dom Wydawniczy i Księgarski „Didache”, 1992, s. 259-260. ISBN 83-85572-00-7.
- ↑ Janusz Spyra: Śląsk Cieszyński w okresie 1653-1848. Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2012, s. 285. ISBN 978-83-935147-1-7.
- ↑ Schematismus der Geistlichkeit des Bisthums Breslau k. k. Oesterreichischen Antheils für das Jahr 1847. Teschen: Karl Prochaska, s. 38. (niem.).
- ↑ Frýdecká farnost v kontextu církevně-správního vývoje Slezska. svatojanskavez.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)]. (cz.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona parafii (cz.)