Piramida Unisa

Piramida Unisa – widok współczesny

Piramida Unisapiramida władcy starożytnego Egiptu, Unisa, ostatniego z władców V dynastii. Położona jest w nekropoli w Sakkarze.

Nazwa Piramidy

[edytuj | edytuj kod]
<
E34
N35
M17S29
>
F35Q1Q1Q1O24

Nefer-sut-Unis – „Piękne są miejsca Unisa”

 

Kompleks grobowy

[edytuj | edytuj kod]
Panorama kompleksu grobowego Unisa

Cały kompleks grobowy Unisa składa się (typowo dla tego okresu) ze:

  • świątyni dolnej
  • wstępującej drogi procesyjnej (rampy)
  • świątyni grobowej (górnej)
  • małej piramidy kultowej, położonej w południowo-wschodniej części kompleksu, oraz
  • piramidy właściwej

Wymiary i konstrukcja piramidy

[edytuj | edytuj kod]
Plan części wewnętrznej piramidy Unisa

Piramida Unisa jest najmniejszą spośród sakkaryjskich piramid, a nawet wszystkich piramid władców Starego Państwa. Jej pierwotna wysokość wynosiła około 42–43 m, długość boku jej kwadratowej podstawy – 57 m, a kąt nachylenia 56°. Współcześnie jej wysokość wynosi tylko ok. 19–20 m. Wejście do niej jest w ścianie północnej. Od wejścia schodzi w dół korytarz o długości 14,4 m docierający do komory przechodniej, który następnie biegnie poziomo na odcinku 14,1 m (na tym odcinku 3 zapadnie) i kończy się przedsionkiem o wymiarach 3,8 × 3,1 m. Z przedsionka można wyjść w kierunku wschodnim do magazynu, w zachodnim zaś do komory grobowej. Komora grobowa ma wymiary 3,1 × 7,3 m oraz posiada obłożenie alabastrowe i dwuspadowy strop ozdobiony gwiazdami. Pod tylną ścianą komory grobowej znajduje się czarny, bazaltowy sarkofag. Był pusty, gdy go odkryto. Na zewnątrz piramidy zachowały się fragmenty okładziny z białego wapienia.

Cały zespół grobowy został odnowiony jeszcze w starożytności za czasów Ramzesa II przez księcia Chaemuaseta, syna władcy. Imię Unisa zostało utrwalone wówczas stosowną inskrypcją na zewnątrz piramidy. Obecnie cały kompleks jest mocno zniszczony.

Świątynia grobowa

[edytuj | edytuj kod]

Świątynia grobowa górna znajduje się po wschodniej stronie piramidy. Ozdobiona jest reliefami. Składa się z westybulu, otwartego dziedzińca z kolumnami o kapitelach palmowych, poprzecznie przebiegającego korytarza i właściwej świątyni kultu pośmiertnego. Świątynia kultu pośmiertnego obejmuje pomieszczenie z niszami, przedsionek, salę kultu pośmiertnego i magazyny.

Zadaszona rampa ma długość 666 m i łączy świątynię górną z dolną. Ozdobiona jest reliefami, m.in. scenami przedstawiającymi składanie ofiar z egzotycznych zwierząt i scenami z życia rzemieślników. Część z tych reliefów zachowała się do czasów współczesnych.

Znaczenie piramidy Unisa

[edytuj | edytuj kod]

Piramida Unisa była pierwszą, w której umieszczono na ścianach przedsionka i komory grobowej hieroglificzne inskrypcje, zwane obecnie Tekstami Piramid[1]. Odkrył je Gaston Maspero, najpierw w piramidzie Merenre I, a później, w 1881 r. w piramidach Tetiego, Unisa, Pepiego I i Pepiego II (w języku polskim tłumaczenie tych tekstów wydane przez wyd. Amoryka pt.: Teksty piramid z piramidy Unisa). On też jako pierwszy archeolog wszedł do wnętrza tej piramidy. Zwyczaj dekorowania ścian wewnątrz piramid władców, zapoczątkowany przez Unisa, utrzymał się do czasów VIII dynastii.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jaromir Malek, The Old Kingdom, [w:] Ian Shaw, The Oxford History of Ancient Egypt, Oxford University Press, USA, 31 sierpnia 2000, s. 102, ISBN 978-0-19-159059-7 [dostęp 2023-06-29] (ang.).