Postępowanie w sprawach o wykroczenia

Postępowanie w sprawach o wykroczenia (postępowanie wykroczeniowe, dawniej postępowanie karno-administracyjne^[1]) – zespół norm prawnych regulujących czynności procesowe zmierzające do realizacji prawa wykroczeń. Jego głównym celem jest ustalenie, czy zaistniał czyn zabroniony mający postać wykroczenia, a następnie wykrycie jego sprawcy i pociągnięcie go do odpowiedzialności za nie.

Postępowanie wykroczeniowe reguluje w Polsce Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia i rozporządzenia wydane w celu jego wykonania. W tym postępowaniu stosuje się odpowiednio wskazane w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia przepisy Kodeksu postępowania karnego. Zasady i cele postępowania wykroczeniowego są bardzo zbliżone do postępowania regulowanego przez Kodeks postępowania karnego.

Sąd

Sprawy o wykroczenia w pierwszej instancji rozpoznaje co do zasady sąd rejonowy. Orzekanie w sprawach wykroczeń popełnionych przez żołnierzy należy do wojskowego sądu garnizonowego. Do 2001 r. postępowanie wykroczeniowe w pierwszej instancji prowadziły kolegia do spraw wykroczeń, które były organami pozasądowymi.

Oskarżyciele i obwiniony

W postępowaniu wykroczeniowym oskarżycielem publicznym jest Policja i inne wskazane ustawą organy (np. straż gminna (miejska))^[2]. Może nim być także prokurator. W postępowaniu może występować oskarżyciel posiłkowy (pokrzywdzony). Jeżeli sprawa dotyczy wykroczenia ściganego na żądanie pokrzywdzonego, może on sam zainicjować postępowanie przez złożenie wniosku o ukaranie^[3]. Obwinionym jest osoba, przeciwko której skierowano wniosek o ukaranie.

Podział postępowania

postępowanie zwyczajne (art. 57–88 k.p.w.)
postępowanie przyspieszone (art. 89–92a k.p.w.)
postępowanie nakazowe (art. 93–94 k.p.w.)
postępowanie mandatowe (art. 95–102 k.p.w.)

Zobacz też

postępowanie karne

Przypisy

↑ Określenia tego używano w aktach prawnych sprzed 1971 r., np. w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu karno-administracyjnym (Dz.U. z 1928 r. nr 38, poz. 365, ze zm.).
↑ KrzysztofK. Dąbkiewicz KrzysztofK., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, wyd. II, Wolters Kluwer Polska, 2017 .
↑ Art. 27 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Bibliografia

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2024 r. poz. 977)
Prawo wykroczeń – wprowadzenie historyczne
Postępowanie karnoadministracyjne w II Rzeczypospolitej
Ewolucja polskiego systemu prawa wykroczeń w XX w.

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.

[1] Określenia tego używano w aktach prawnych sprzed 1971 r., np. w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu karno-administracyjnym (Dz.U. z 1928 r. nr 38, poz. 365, ze zm.).

[2] KrzysztofK. Dąbkiewicz KrzysztofK., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, wyd. II, Wolters Kluwer Polska, 2017 .

[3] Art. 27 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

[1]

[2]

[3]