Potworny regiment

Potworny regiment (ang. Monstrous Regiment) – humorystyczna powieść fantasy, 31. książka z cyklu Świat Dysku Terry’ego Pratchetta, wydana w 2003 roku. W Polsce książka ta ukazała się 15 maja 2008. W krzywym zwierciadle ukazuje wojnę i wojsko, a także walkę o równouprawnienie płci i zakazy religijne. Na okładce, zaprojektowanej przez Paula Kidby zamieszczono parodię słynnej fotografii „Sztandar nad Iwo Jimą”.

Tytuł książki nawiązuje do XVI-wiecznego traktatu Johna Knoxa „The First Blast of the Trumpet Against the Monstrous Regiment of Women” (Alarm przeciwko potwornym rządom kobiet), krytykującego rządy kobiet-królowych. W powieści, podobnie jak w innych książkach Pratchetta z serii „Świata Dysku” znajduje się bardzo wiele kalamburów, gier słów czy intertekstualnych aluzji, np. w jednej ze scen Samuel Vimes popełnia błąd językowy chcąc powiedzieć po borogrovsku, że on też jest Borogrowczykiem, co jest nawiązaniem do słów Johna F. Kennedy’ego „Ich bin ein Berliner”.

Akcja dzieje się w Borogravii, kraju, który natychmiast po przegraniu wojny z jednym z sąsiadów, wdaje się w wojnę z następnym. Rozwój miejscowej religii polega na ciągłym rozszerzaniu listy obrzydliwości zakazanych przez Nuggana (trafiły na nią kolory niebieski i czekoladowy, czekolada, płodozmian, uszy, kichanie, noszenie długich włosów przez kobiety oraz noszenie przez nie krótkich włosów, noszenie męskich ubrań przez kobiety, akordeoniści, kamienie i dzieci). Wszystko to doprowadziło kraj na krawędź upadku, czemu zaprzecza lokalna propaganda.

Główna bohaterka Polly Perks pracuje w karczmie prowadzonej przez jej ojca. Obawiając się, że po śmierci ojca utraci karczmę (kobiety nie dziedziczą), postanawia odnaleźć swojego brata, który wstąpił do wojska i zaginął. Aby znaleźć ślady, sama, w męskim przebraniu zaciąga się do wojska. Trafia do oddziału, na który składają się ludzie, wampir (należący do Ligi Wstrzemięźliwości), troll, oraz Igor (istota o niesamowitych zdolnościach chirurgicznych). Oddział dowodzony jest przez typowego sierżanta (wiecznie krzyczący fachowiec od wojny, z długą listą zasług w wielu bitwach) i romantycznego porucznika, przeniesionego do służby liniowej z biura. Mimo zupełnego braku wyszkolenia odnoszą sukcesy w walkach i stopniowo okazuje się, że żołnierze są kobietami. Ujawnienie tego prowadzi do zmian w obyczajach Borogravii.

• The Annotated Pratchett