Prawo zamówień publicznych

Prawo zamówień publicznych – polska ustawa uchwalona przez Sejm RP regulująca kwestie prawne związane z zamówieniami publicznymi.

Pierwszym aktem prawnym regulującym na terytorium Polski kwestię zamówień publicznych był dekret wydany 7 grudnia 1918 roku w przedmiocie utworzenia Urzędu Rozdzielczego w celu centralizacji zamówień rządowych^[1][2], który został uchylony 6 lutego 1920 roku uchwałą Sejmu z 30 stycznia 1920 roku^[3]. Od 24 marca 1933 roku do 31 stycznia 1949 roku kwestie zamówień publicznych regulowała ustawa z dnia 15 lutego 1933 r. o dostawach i robotach na rzecz Skarbu Państwa, samorządu oraz instytucyj prawa publicznego^[4]. Aktem wykonawczym do ustawy z 1933 roku było Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1937 r. o dostawach i robotach na rzecz Skarbu Państwa, samorządu oraz instytucyj prawa publicznego^[5], które było wtedy najważniejszym aktem prawnym regulującym wydatki państwowe^[2].

Od 31 stycznia 1949 roku do 11 lutego 1958 roku kwestie zamówień publicznych regulowała ustawa z dnia 18 listopada 1948 r. o dostawach, robotach i usługach na rzecz Skarbu Państwa, samorządu oraz niektórych kategorii osób prawnych^[6], którą zastąpiła obowiązująca od 11 lutego 1958 roku do 1 stycznia 1984 roku ustawa z dnia 28 grudnia 1957 r. o dostawach, robotach i usługach na rzecz jednostek państwowych^[7]. Ustawa z 28 grudnia 1957 roku została uchylona przez ustawę z dnia 21 grudnia 1983 r. o zmianie niektórych ustaw wprowadzających reformę gospodarczą^[8].

W latach 1995–2004 kwestie prawne związane z zamówieniami publicznymi regulowała ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych^[9]. Została uchwalona przez Sejm II kadencji. Weszła w życie 1 stycznia 1995 r. Obowiązywała do 2 marca 2004 r.

Ustawę znowelizowano 19 razy. Ostatnia zmiana weszła w życie 20 października 2003 roku^[10].

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. została uchwalona Sejm IV kadencji. Weszła w życie 2 marca 2004 r. Zastąpiła ustawę z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych^[9]. Ustawa obowiązywała do 1 stycznia 2021 r.^[11]

Ustawa określa:

• zasady udzielania zamówień publicznych
• zasady ogłaszania zamówienia
• tryb postępowania o udzielenie zamówienia
• tryby udzielania zamówień (przetargu ograniczonego i nieograniczonego, dialogu konkurencyjnego, negocjacji z ogłoszeniem i bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki, zapytania o cenę, partnerstwa innowacyjnego i licytacji elektronicznej)
• zasady wyboru najkorzystniejszej oferty
• zasady dokumentowania postępowań
• zasady zawierania umów ramowych
• zasady ustanawiania i działania dynamicznego systemu zakupów
• zasady przeprowadzania konkursu
• zasady udzielania zamówień przez koncesjonariuszy robót budowlanych i zamówień sektorowych
• zasady zawierania umów w sprawie zamówień publicznych
• kompetencje i zasady działania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych
• zasady działania Krajowej Izby Odwoławczej
• środki ochrony prawnej w postępowaniu w sprawie zamówień publicznych
• zasady odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy
• zasady używania środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia.

Ustawę znowelizowano 67 razy. Ostatnia zmiana weszła w życie 24 czerwca 2020 roku^[12].

11 września 2019 roku Sejm VIII kadencji uchwalił nową ustawę – Prawo zamówień publicznych i ustawę – Przepisy wprowadzające ustawę Prawo zamówień publicznych^{[13][11][14][15]}. Ustawa dotyczy kompleksowego uregulowania materii zamówień publicznych stanowiących umowy o charakterze odpłatnym zawierane pomiędzy zamawiającymi a wykonawcami, których przedmiotem jest nabycie przez zamawiającego robót budowlanych, dostaw lub usług od wybranego wykonawcy^[14]. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2021 roku^[13][15].

Ustawę znowelizowano 18 razy. Ostatnia zmiana weszła w życie w 2023 roku^[16].

• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2004 r. nr 19, poz. 177) (uchylona)
• Ustawa z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019)
• Prawo Zamówień Publicznych na stronie UZP
• Prawo Zamówień Publicznych wersja komparatystyczna z przepisami przejściowymi