Puszcza Solska
 | |
| kompleks leśny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powierzchnia | ok. 1240 km² |
| Obszary chronione | Roztoczański Park Narodowy |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
 50°30′10″N 23°00′21″E/50,502778 23,005833 | |
 | |
| Makroregion | |
|---|---|
| Zajmowane jednostki administracyjne | |
.jpg)
Puszcza Solska (również Lasy Biłgorajskie) – kompleks leśny w południowej części województwa lubelskiego, złożony głównie z borów sosnowych, w części sztucznie nasadzonych. Zajmuje obszar około 1240 km²[1]. W okresie średniowiecza wraz z Puszczą Sandomierską stanowiła jeden kompleks leśny[2]. Puszcza oznaczona jest jako ostoja ptaków IBA[3].
Geografia regionu
[edytuj | edytuj kod]Puszcza Solska leży w Kotlinie Sandomierskiej, na Równinie Biłgorajskiej, na południe od pasma Roztocza. Stanowi przedłużenie Puszczy Sandomierskiej i Lasów Janowskich, z którymi graniczy od zachodu. Ciągnie się w kierunku południowo-wschodnim aż do granicy Polski z Ukrainą. Większymi rzekami Puszczy Solskiej są: Tanew, Łada, Sopot, Szum i Niepryszka.
Puszczę w większości tworzą drzewa iglaste, głównie sosna (Pinus) i jodła (Abies)[3] – cenne dla obszaru są właśnie między innymi drzewostany jodłowe porastające lessy. Występują także rozległe torfowiska, porośnięte przez żurawinę, głóg, leszczynę, jałowce, derenie, bzy i czarną jagodę. Występuje także rosiczka okrągłolistna i długolistna, widłak torfowy i kosaciec syberyjski[2].
Największe miasta
[edytuj | edytuj kod]Transport
[edytuj | edytuj kod]Główne drogi przebiegające przez Puszczę Solską:
- nr 17 (Warszawa – Lublin – Zamość – Lwów)
- nr 849 (Zamość – Wola Obszańska)
- nr 853 (Biłgoraj – Tomaszów Lubelski)
- nr 858 (Szczebrzeszyn – Biłgoraj – Nisko)
- nr 865 (Jarosław – Narol – Bełżec)
Ponadto przebiega tędy linia kolejowa łącząca Zwierzyniec z Bełżcem.
Ochrona przyrody
[edytuj | edytuj kod]Lasy Puszczy Solskiej są objęte rozbudowanym systemem ochrony. W północnej części puszczy znajduje się Roztoczański Park Narodowy, poza tym istnieją tu:
- Park Krajobrazowy Lasy Janowskie
- Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej
- Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy
- Południoworoztoczański Park Krajobrazowy
- Krasnobrodzki Park Krajobrazowy
oraz:
- Rezerwat przyrody Czartowe Pole
- Rezerwat przyrody Obary
- Rezerwat przyrody Kacze Błota
- Rezerwat przyrody Szum
- Rezerwat przyrody Nad Tanwią
Awifauna
[edytuj | edytuj kod]Od roku 2010 Puszcza Solska uznawana jest przez BirdLife International za ostoję ptaków IBA. Gatunki, które zaważyły o tej decyzji, są z wyjątkiem jednego włączane do kryterium IBA C6 – gatunki zagrożone w skali Unii Europejskiej. Należą tu głuszec zwyczajny (Tetrao urogallus), bocian czarny (Ciconia nigra), trzmielojad zwyczajny (Pernis apivorus), orlik krzykliwy (Aquila pomarina), kropiatka (Porzana porzana), sowy: puszczyk uralski (Strix uralensis), puchacz zwyczajny (Bubo bubo) oraz włochatka zwyczajna (Aegolius funereus), lelek zwyczajny (Caprimulgus europaeus), dzięcioł czarny (Dryocopus martius) i wróblowe: lerka (Lullula arborea) wraz z jarzębatką (Sylvia nisoria). Jedynym gatunkiem spełniającym kryterium C1 – zagrożony w skali globalnej – jest derkacz zwyczajny (Crex crex)[3]. Ogółem występują tu co najmniej 34 gatunki ptaków uwzględnione w Dyrektywie ptasiej[4].
W Rudzie Różanieckiej znajduje się kilka kompleksów stawów (wschodnia część Puszczy). Miejsce to nadaje się do obserwacji ptaków szponiastych, np. trzmielojadów i błotniaków stawowych, czasem bielików i orlików krzykliwych; także kobuza. Od maja do sierpnia zauważyć można kobczyka. Na brzegach stawów stwierdzono m.in. czaplę purpurową, czaplę nadobną i kormorana małego. Na liczącej około 2,5 km długości grobli między stawami, zaobserwować dają się wąsatka, bączek oraz pliszka górska[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W okresie II wojny światowej teren Puszczy Solskiej podobnie jak Lasów Janowskich był miejscem walk między niemieckimi oddziałami wojska i policji a oddziałami partyzanckimi Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej oraz partyzantki radzieckiej. Niemieckie akcje przeciwpartyzanckie prowadzone były w ramach operacji o kryptonimie: Sturmwind I i Sturmwind II[5].
25–26 czerwca 1944 nad rzeką Sopot miała miejsce bitwa pod Osuchami.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Solska, Puszcza, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-07-21].
- ↑ a b Puszcza Solska i Lasy Janowskie. roztocze.net.pl. [dostęp 2014-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 czerwca 2017)].
- ↑ a b c PL110 Solska Forest. BirdLife Data Zone. [dostęp 2014-05-13].
- ↑ a b c d e Antoni Marczewski, Michał Maniakowski: Ptasie Ostoje. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2010, s. 276–279. ISBN 978-83-61444-29-9.
- ↑ Mała encyklopedia wojskowa 1971 ↓, s. 574, t.1.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Praca zbiorowa: Mała encyklopedia wojskowa. Warszawa: MON, 1971.