Rezerwat przyrody Styr

Styr
rezerwat leśny
Typ

biocenotyczny i fizjocenotyczny

Podtyp

biocenoz naturalnych i półnaturalnych

Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Bieśnik, gmina Zakliczyn

Mezoregion

Pogórze Rożnowskie

Data utworzenia

29 grudnia 1998

Akt prawny

Dz.U. z 1998 r. nr 161, poz. 1100

Powierzchnia

97,83 ha

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Styr”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Styr”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Styr”
Położenie na mapie gminy Zakliczyn
Mapa konturowa gminy Zakliczyn, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Styr”
Ziemia49°48′55″N 20°48′30″E/49,815278 20,808333

Rezerwat przyrody „Styr” – rezerwat leśny położony na terenie miejscowości Bieśnik, w gminie Zakliczyn, w powiecie tarnowskim (województwo małopolskie)[1]. Znajduje się na gruntach Skarbu Państwa w zarządzie Nadleśnictwa Gromnik (leśnictwo Bieśnik)[1][2].

Rezerwat powstał z 3 oddziałów leśnictwa bieśnik. W rezerwacie można obserwować renaturalizację obszarów wcześniej poddanych na wpływ gospodarki leśnej[3]. Obszar chroniony utworzony został w 1998 r. w celu zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych typowych dla Pogórza Karpackiego naturalnych zbiorowisk leśnych[4]. Rezerwat położony jest w granicach Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego[5].

Obszar chroniony utworzony został w 1998 r. w celu zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych typowych dla Pogórza Karpackiego naturalnych zbiorowisk leśnych[4]. Rezerwat położony jest w granicach Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego[5].

Rezerwat obejmuje 97,83 ha lasu porastającego masyw góry Styr. Obszar chroniony wznosi się nad przełomowym odcinkiem rzeki Paleśnianki i poprzecinany jest jarami jej bezimiennych dopływów. Znajduje się tu również nieczynny kamieniołom „Bodzianty”[6]. Las tworzy w rezerwacie mozaikę zbiorowisk obejmujących żyzną buczynę karpacką w formie podgórskiej, kwaśną buczynę górską, grąd subkontynentalny, podgórską formę boru mieszanego[7] i olszynkę karpacką.

Z terenu rezerwatu podawane są stanowiska chronionych gatunków roślin, takich jak pióropusznik strusi, podrzeń żebrowiec, wawrzynek wilczełyko, orlik pospolity, parzydło leśne, goryczka trojeściowa i podkolan biały[6]. W 2001 r. Marcin Piątek znalazł tu stanowisko rzadkiego grzyba pasożytniczego – jamkóweczki pasożytniczej (było to pierwsze stanowisko tego gatunku w Polsce)[8].

Fauna rezerwatu została rozpoznana pod koniec XX w. podczas prac nad dokumentacją planu ochrony rezerwatu. Stwierdzono wówczas lęgi 55 gatunków ptaków. Do rzadszych elementów awifauny rezerwatu należą m.in. bocian czarny, jastrząb, jarząbek, słonka, puszczyk uralski, dzięcioły: zielonosiwy i czarny, pliszka górska, pluszcz, muchołówki: mała i białoszyja[9]. Teriofauna rezerwatu obejmuje w większości gatunki pospolite, rzadsze gatunki chronione to m.in. ryjówka aksamitna i orzesznica. Nieczynny kamieniołom jest zimowiskiem dwóch gatunków rzadkich nietoperzy – nocka dużego i podkowca małego[10].

Na herpetofaunę rezerwatu składają się gatunki typowe dla Pogórza Rożnowskiego – salamandra plamista, traszka grzebieniasta, traszka karpacka, kumak górski, ropucha szara, ropucha zielona, rzekotka drzewna, żaba trawna, jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna, padalec, zaskroniec zwyczajny, żmija zygzakowata[9].

Rezerwat nie posiada zatwierdzonego wieloletniego planu ochrony, a zadania ochronne na lata 2013–2018 obejmują koszenie łąki położonej w granicach obszaru chronionego[11].

Teren rezerwatu „Styr” został udostępniony do zwiedzania, przecina go zielony szlak turystyczny[12].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Rejestr rezerwatów przyrody województwa małopolskiego prowadzony przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie (stan na 31.12.2018 r.). [dostęp 2019-05-13].
  2. ↑ Rezerwaty przyrody. Nadleśnictwo Gromnik – Lasy Państwowe. [dostęp 2019-05-13].
  3. ↑ Gromnik.lasy.gov.pl/styr.
  4. ↑ a b Rezerwat przyrody Styr. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-05-13].
  5. ↑ a b Geoserwis GDOŚ [online], geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2018-02-13].
  6. ↑ a b Grzegorz Rąkowski, Małgorzata Walczak, Małgorzata Smogorzewska, Rezerwaty przyrody w Polsce Południowej. Monografia, Warszawa: Dział Wydawnictw Instytutu Ochrony Środowiska, 2007, ISBN 978-83-60312-75-9, OCLC 749690872.
  7. ↑ Bór mieszany górski świeży BMGśw. Otwarta Encyklopedia Leśna. [dostęp 2018-12-19].
  8. ↑ Marcin Piątek, The genus Antrodiella (fungi poriales) in Poland, „Polish Botanical Journal”, 46 (2), 2001, s. 183–190 [dostęp 2024-11-01].
  9. ↑ a b Program Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Gromnik na lata 2013–2022 [online], bip.lasy.gov.pl, s. 138 [dostęp 2018-02-13].
  10. ↑ Program Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Gromnik na lata 2013–2022 [online], bip.lasy.gov.pl, s. 145 [dostęp 2018-02-13].
  11. ↑ Zarządzenie Nr 23/13 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 3 grudnia 2013 r., w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Styr” – Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie – Biuletyn Informacji Publicznej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie [online], bip.krakow.rdos.gov.pl [dostęp 2018-02-13] (pol.).
  12. ↑ Styr Pd. [online], mapa-turystyczna.pl [dostęp 2019-05-13] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rezerwat_przyrody_Styr&oldid=75105364”