Stangret

Stangreci warszawscy wg Tygodnika Illustrowanego, rok 1867
Foryś prowadzący przednie konie. Tylne konie są kontrolowane przez stangreta

Stangret (z niem. Stangenreiter) – zwany również Forszpan[1] – dawniej powożący końmi w bryczce lub karecie, będący w służbie u właściciela pojazdu, którym był np. dziedzic.

Do prawidłowego powożenia zaprzęgiem wielokonnym stangret potrzebował pomocnika zwanego forysiem. W przeciwieństwie do furmana czy woźnicy, często powoził ubrany w liberię.

W powieści pt. Stangret jaśnie pani Stanisławy Fleszarowej-Muskat, stangret występuje nie tylko w tytule utworu, ale jest jego głównym bohaterem. Najbardziej znanym synem stangreta był premier Węgier Imre Nagy[2]. Stangretem był też François-Dominique Toussaint L’Ouverture, przywódca powstania niewolników na Haiti[3].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. forszpan - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-09-30] (pol.).
  2. Piotr Gontarczyk, Nowe kłopoty z historią, Warszawa 2008, s. 107.
  3. Iza Bieżuńska-Małowist, Marian Małowist, Niewolnictwo.Wielkie problemy dziejów człowieka, Warszawa 1987, s. 383.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9.
  • Stanisława Fleszarowa-Muskat, Stangret Jaśnie Pani, Gdańsk: Oskar, 2012, ISBN 978-83-8992-382-0, OCLC 812725211.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Marian Małowist, Niewolnictwo.Wielkie problemy dziejów człowieka, Warszawa: Czytelnik, 1987, ISBN 83-07-01489-1, OCLC 835870935.