Stanisław Chrobak

Stanisław Chrobak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 września 1950
Paleśnica

Data i miejsce śmierci

15 lutego 2006
Paleśnica

Senator I kadencji
Okres

od 18 czerwca 1989
do 25 listopada 1991

Przynależność polityczna

Obywatelski Klub Parlamentarny

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności

Stanisław Chrobak (ur. 24 września 1950 w Paleśnicy, zm. 15 lutego 2006 tamże) – polski rolnik, polityk i samorządowiec, działacz opozycji antykomunistycznej w okresie PRL, senator I kadencji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, uzyskując absolutorium. Prowadził własne gospodarstwo ogrodniczo-rolnicze[1].

Od końca lat 70. związany z działalnością opozycyjną, współpracował z Komitetem Samoobrony Społecznej „KOR” i działał na rzecz powołania niezależnych organizacji wiejskich. Po podpisaniu porozumień sierpniowych znalazł się w komitecie założycielskim „Solidarności Wiejskiej” w województwie tarnowskim[2]. W styczniu i lutym 1981 uczestniczył w strajkach w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie, a w marcu tegoż roku brał udział w proteście rolników w Bydgoszczy. W lutym i kwietniu 1981 uczestniczył w spotkaniach delegacji rolniczych organizacji związkowych z prymasem Stefanem Wyszyńskim[3]. Był następnie jednym z założycieli Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”, został członkiem prezydium ogólnopolskiego komitetu założycielskiego[4] i wiceprzewodniczącym tymczasowej rady wojewódzkiej w Tarnowie[5]. W ramach Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego odpowiadał za sprawy Wszechnicy Związkowej[2]. Był jednym z przedstawicieli NSZZ RI „Solidarność” podczas rozprawy rejestracyjnej związku, która odbyła się 12 maja 1981 przed Sądem Najwyższym[3]. Po ostatecznej legalizacji rolniczej „Solidarności” stanął na czele jej wojewódzkich struktur[2].

Po wprowadzeniu stanu wojennego przez kilka miesięcy (od grudnia 1981 do lipca 1982) pozostawał w ukryciu[6], był poszukiwany celem internowania[2]. Pozostał aktywnym działaczem opozycji, brał udział m.in. w kolportażu wydawnictw drugiego obiegu (dystrybuował m.in. czasopisma „Nasza Ziemia” i „Trwamy”)[2].

W 1989 wszedł w skład Tymczasowej Rady Wojewódzkiej „Solidarności” Rolników Indywidualnych (jako wiceprzewodniczący)[2] i następnie Wojewódzkiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Tarnowie[7]. Od 1989 do 1991 z ramienia Komitetu Obywatelskiego zasiadał w Senacie I kadencji, reprezentując województwo tarnowskie[8]. W wyborach z 4 czerwca 1989 zdobył ponad 209 tys. głosów (76,94% głosów ważnych)[9]. W Senacie I kadencji był członkiem Komisji Kultury, Środków Przekazu, Nauki i Edukacji Narodowej oraz Komisji Rolnictwa[8]. Na początku lat 90. wszedł w skład komisji weryfikującej tarnowskich funkcjonariuszy zlikwidowanej Służby Bezpieczeństwa[10].

Przez dwie kadencje pełnił funkcję wójta gminy Zakliczyn (od 23 maja 1991 do 29 października 1998[11]) http://www.zakliczyninfo.pl/archiwum/nr91.pdf, od 1998 do 2002 sprawował mandat radnego Sejmiku Województwa Małopolskiego I kadencji z listy Akcji Wyborczej Solidarność z ramienia Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego[12]. Uzyskał w wyborach 7385 głosów, co stanowiło drugi wynik w okręgu wyborczym nr 3 obejmującym powiaty tarnowski i dąbrowski oraz Tarnów. Był członkiem Komisji Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich[13] oraz Komisji Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Ochrony Konsumentów[14]. W 1999 został wybrany do rady Małopolskiej Regionalnej Kasy Chorych w Krakowie[15].

Był jednym z założycieli Samarytańskiego Towarzystwa im. Jana Pawła II w Zakliczynie[16] (w 2003 otrzymał tytuł honorowego członka tej organizacji[17]) oraz Stowarzyszenia Promocji i Rozwoju Gminy Zakliczyn[18]. Działał na rzecz powstania utworzonego w 1992 w Jamnej przez dominikanina Jana Górę ośrodka duszpasterstwa akademickiego Domu św. Jacka[19][20]. Był również inicjatorem powstania lokalnego miesięcznika informacyjnego „Głosiciel” (1993)[21].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

W 2010 został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[22]. W 2016 prezydent Andrzej Duda pośmiertnie nadał mu Krzyż Wolności i Solidarności[23]. W 2023 pośmiertnie nadano mu Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski[24].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Stanisław Chrobak. senat.pl. [dostęp 2012-07-26].
  2. a b c d e f Marek Niemiec: Stanisław Chrobak odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wolności i Solidarności. zakliczyninfo.pl, 22 listopada 2016. [dostęp 2017-02-26].
  3. a b Mateusz Szpytma: Stanisław Chrobak. encysol.pl. [dostęp 2021-04-17].
  4. Kalendarium marzec 1981. encysol.pl. [dostęp 2010-11-17].
  5. Najpopularniejszy wójt i burmistrz Małopolski. michalwojtkiewicz.pl, 26 września 2013. [dostęp 2013-11-18].
  6. Stan wojenny w Małopolsce w relacjach świadków. 13grudnia81.pl. [dostęp 2011-05-17].
  7. Wojewódzki Komitet Obywatelski „Solidarność” w Tarnowie. mko1989.info. [dostęp 2011-04-15].
  8. a b Informacje na stronie Senatu. [dostęp 2022-04-07].
  9. M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 150
  10. Agenci w Solidarności. „Dziennik Polski”, 14 września 2007. 
  11. Lista Wójtów i Burmistrzów w Gminie Zakliczynie w latach 1990–2020. „Głosiciel”. Nr 3/271, maj 2010. [dostęp 2021-12-28]. 
  12. 38 z 60 dla AWS. dziennikpolski24.pl, 18 października 1998. [dostęp 2011-12-20].
  13. Uchwała Nr IV/17/99 z dnia 25 stycznia 1999 r.. wrotamalopolski.pl. [dostęp 2012-02-10].
  14. Uchwała Nr IV/23/99 z dnia 25 stycznia 1999 r.. wrotamalopolski.pl. [dostęp 2012-02-10].
  15. Rada na kasę. dziennikpolski24.pl, 24 sierpnia 1999. [dostęp 2011-12-25].
  16. Towarzystwo. Władze. samarytanie.org.pl. [dostęp 2011-02-17].
  17. 10 LAT. samarytanie.org.pl. [dostęp 2021-12-28].
  18. Kazimierz Dudzik: SPiRG ma nowy statut, władze i logotyp. zakliczyninfo.pl, 26 marca 2012. [dostęp 2012-03-31].
  19. Wiesław Szczupak: Jamna nadziei – wczoraj, dziś, jutro. tarnow.net.pl, 16 listopada 2016. [dostęp 2021-12-28].
  20. Jamna – miejsce dawania nadziei. interia.pl, 13 sierpnia 2010. [dostęp 2011-04-09].
  21. Kazimierz Dudzik: Głosiciel i Samarytanie w gronie Uskrzydlonych. zakliczyninfo.pl. [dostęp 2013-02-12].
  22. Prezydent wręczył odznaczenia w Tuchowie. prezydent.pl, 28 lutego 2010. [dostęp 2010-08-10].
  23. M.P. z 2016 r. poz. 1026
  24. Dariusz Kusiak: Najwyższe odznaczenie Małopolski dla śp. Stanisława Chrobaka. zakliczyn.pl, 25 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-26].