Statua Wolności

Statua Wolności
Statue of Liberty^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Nowy Jork
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, VI
Numer ref.	307
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1984; na 8. sesji
	Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Statua Wolności
	Położenie na mapie stanu Nowy Jork Statua Wolności
	Położenie na mapie Nowego Jorku Statua Wolności
	40°41′21,1″N 74°02′40,2″W/40,689194 -74,044500
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Statua Wolności (ang. Statue of Liberty), właściwie Wolność Opromieniająca Świat^[a] (ang. Liberty Enlightening the World, fr. La liberté éclairant le monde) – posąg na wyspie Liberty Island u ujścia rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego w regionie metropolitalnym Nowego Jorku, nieoficjalny symbol wolności, Nowego Jorku i Stanów Zjednoczonych. Wyspa Liberty wraz z wyspą Ellis stanowi kompleks będący własnością federalną i zarządzany przez National Park Service. Administracyjnie należy do stanu Nowy Jork^[1].

Monumentalna, neoklasycystyczna statua została wzniesiona w latach 1884–1886 według projektu Frédérica-Auguste’a Bartholdiego, Gustave’a Eiffela (konstrukcja) i Richarda Morrisa Hunta (postument).

Dar narodu francuskiego dla narodu amerykańskiego, upamiętniający przymierze obu narodów w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych^[2]. W 1924 został uznany za narodowy pomnik Stanów Zjednoczonych, a w 1984 wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Figuruje również w rejestrze National Register of Historic Places.

Historia

Pomnik, utrzymany w stylu neoklasycyzmu realistycznego, jest dziełem francuskiego rzeźbiarza Frédérica-Auguste’a Bartholdiego. Przedstawia postać kobiecą trzymającą w prawej dłoni pochodnię, a w lewej tablicę, na której umieszczona jest data uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone. Wyryte jest dokładnie: JULY IV MDCCLXXVI (4 lipca 1776). Na koncepcję Statuy Wolności miał wpływ obraz Eugène Delacroix – Wolność wiodąca lud na barykady, a jej twarzy Bartholdi nadał rysy własnej matki, lecz ciało wzorował na swojej kochance.

Pomnik był darem rządu francuskiego dla USA w 100-lecie uchwalenia Deklaracji niepodległości. Został wzniesiony we Francji i przekazany w 1884 ambasadorowi amerykańskiemu w Paryżu. Potem rozebrano go na części i wysłano statkiem do Nowego Jorku. Odsłonięcie odbyło się 28 października 1886 i dokonał tego prezydent Grover Cleveland. Jest narodowym pomnikiem USA, zarządzanym przez National Park Service.

Statua Wolności znajduje się na Liberty Island, u ujścia rzeki Hudson. Podstawa pomnika stoi na XIX-wiecznym forcie Wood, o narysie gwiaździstym. Jest własnością federalną administrowaną przez National Park Service i znajduje się na terenie objętym jurysdykcją stanu Nowy Jork^[3].

Na postumencie znajduje się płyta z tekstem sonetu Emmy Lazarus Nowy kolos^[4].

Dane

Wysokość: 46,5 m
Wysokość wraz z cokołem: 93 m
Waga: 229 ton
Szerokość w talii: 11 m
Konstrukcja: ze stali i miedzi, wewnątrz znajdują się dwa ciągi spiralnych schodów prowadzących do punktu widokowego. Trzeci ciąg schodów do pochodni nie jest dostępny dla zwiedzających
Autorem konstrukcji stalowej i podstawy był Gustave Eiffel.
Piedestał (projektu amerykańskiego architekta Richarda Morrisa Hunta) wysokości 47 m

Posąg stał się symbolem wolnej i bogatej Ameryki dla wielu emigrantów przybywających do Nowego Jorku. Statua stoi na zerwanym łańcuchu, dzierżąc w prawej ręce pochodnię, w lewej zaś tablicę z napisem 4 lipca 1776 Dzień Niepodległości Ameryki.

Statua Wolności skonstruowana jest z miedzi, dlatego w wyniku korozji atmosferycznej jej powłoka okryła się patyną, przez co uzyskała grynszpanowy kolor.

Zwiedzanie

W wyniku zamachów z 11 września 2001 zamknięto wstęp dla turystów do tarasu widokowego w koronie statuy. 23 maja 2009 wnętrze statuy zostało przywrócone do zwiedzania, wraz z dwoma tarasami widokowymi i prowadzącymi do nich ciągami schodów. Wstęp na najwyższą część ramienia i znicza jest od 1916 niedostępny dla zwiedzających. W październiku 2012 ponownie otwarto koronę dla zwiedzających.

Zobacz też

Statua Wolności w Paryżu

Uwagi

↑ Dosłownie Wolność Oświecająca Świat.

Przypisy

↑ Frequently Asked Questions – Statue Of Liberty National Monument [online], U.S. National Park Service [dostęp 2020-05-28] (ang.).
↑ AndrzejA. Bartnicki AndrzejA., KrzysztofK. Michałek KrzysztofK., IzabellaI. Rusinowa IzabellaI., Encyklopedia Historii Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa: „Egross”: „Morex”, 1992, s. 362, ISBN 83-85253-07-6, OCLC 749217824 .
↑ Przynależność do stanu Nowy Jork została ustalona na mocy paktu ratyfikowanego przez Kongres w 1834. [1].
↑ Berndt Ingmnar Gutberlet: 20 najwspanialszych budowli świata. Tłum. Barbara Niedźwiedzka. Katowice: Post Factum, 2018, s. 251–262. ISBN 978-83-8110-389-3.

Linki zewnętrzne

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[3] Dosłownie Wolność Oświecająca Świat.

[4] Frequently Asked Questions – Statue Of Liberty National Monument [online], U.S. National Park Service [dostęp 2020-05-28] (ang.).

[5] AndrzejA. Bartnicki AndrzejA., KrzysztofK. Michałek KrzysztofK., IzabellaI. Rusinowa IzabellaI., Encyklopedia Historii Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa: „Egross”: „Morex”, 1992, s. 362, ISBN 83-85253-07-6, OCLC 749217824 .

[6] Przynależność do stanu Nowy Jork została ustalona na mocy paktu ratyfikowanego przez Kongres w 1834. [1].

[Katowice-7] Berndt Ingmnar Gutberlet: 20 najwspanialszych budowli świata. Tłum. Barbara Niedźwiedzka. Katowice: Post Factum, 2018, s. 251–262. ISBN 978-83-8110-389-3.

[a]

[b]

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]