Susan Sontag
Susan Sontag (1979) | |
Data i miejsce urodzenia | 16 stycznia 1933 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 28 grudnia 2004 |
Przyczyna śmierci | |
Zawód, zajęcie | pisarka |
Odznaczenia | |
National Book Critics Circle Award, Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres, National Book Award, Nagroda Jerozolimska, Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich | |
Strona internetowa |
Susan Sontag (ur. 16 stycznia 1933 w Nowym Jorku, zm. 28 grudnia 2004 tamże) – amerykańska pisarka, eseistka, krytyczka społeczna i aktywistka praw człowieka. Jej książki przetłumaczono na ponad 30 języków.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się jako Susan Rosenblatt w nowojorskiej rodzinie żydowskiej (jej ojciec miał polskie korzenie). Nazwisko Sontag przejęła po ojczymie Nathanie.
W latach 1987–1989 była prezeską amerykańskiego PEN Clubu. W 1982 na wiecu na Manhattanie popierającym Solidarność określiła europejski komunizm jako „faszyzm z ludzką twarzą”. Latem 1993 wystawiła Czekając na Godota w oblężonym Sarajewie; w tym samym roku otrzymała honorowe obywatelstwo miasta[1]. Jej powieść The Volcano Lover (pol. Miłośnik wulkanów) stała się bestsellerem w USA w 1992 roku. W roku 2000 opublikowała powieść In America (pol. W Ameryce), której główną bohaterką jest aktorka Maryna Załężowska. Pierwowzorem tej postaci była Helena Modrzejewska. Książka zdobyła National Book Award dla najlepszej powieści historycznej. Sontag pracowała także jako scenarzystka i reżyserka filmowa.
Sontag była osobą biseksualną[2]. W wieku 17 lat poślubiła Philippa Rieffa. Owocem związku był syn David Rieff. Po 8 latach ich związek zakończył się rozwodem. Była związana m.in. z Harriet Sohmers, Lucindą Childs, Marią Irene Fornés, Nicole Stéphane Rothschild, Annie Leibovitz (z którą była do swojej śmierci[3]). Zmarła na białaczkę w Nowym Jorku. Pochowana została na paryskim cmentarzu Montparnasse.
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- 1978: National Book Critics Circle Award za On Photography
- 1990–1995: MacArthur Foundation genius grant
- 1992: Malaparte Prize (Włochy)
- 1999: Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres (Francja)
- 2000: National Book Award za In America
- 2001: Nagroda Jerozolimska (ang. Jerusalem Prize)
- 2003: Prince of Asturias Prize,
- 2003: Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich (niem. 54. Friedenspreis des deutschen Buchhandels)
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Powieści
[edytuj | edytuj kod]- The Benefactor (1963) ISBN 0-385-26710-X
- Death Kit (1967, wyd. pol. Zestaw do śmierci, 1989)
- The Volcano Lover (1992, wyd. pol. Miłośnik wulkanów, 1997) ISBN 1-55800-818-7
- In America (2000, wyd. pol. W Ameryce, 2003) ISBN 1-56895-898-6
- I, etcetera (1978, zbiór opowiadań) ISBN 0-374-17402-4
- The Way We Live Now (1991)
Eseje
[edytuj | edytuj kod]- Notes on Camp (1964, wyd. pol. Notatki o kampie, w: Literaturze na Świecie nr 9/1979)
- Against Interpretation (1966, wyd. pol. Przeciw interpretacji, w: Literaturze na Świecie nr 9/1979) ISBN 0-385-26708-8
- Styles of Radical Will (1969, wyd. pol. Style radykalnej woli, 2018) ISBN 0-312-42021-8
- On Photography (1977, wyd. pol. O fotografii, 1986) ISBN 0-374-22626-1
- Under the Sign of Saturn (1975, wyd. pol. Pod znakiem Saturna, 2014) ISBN 0-374-28076-2
- Choroba jako metafora (1978) ISBN 0-394-72844-0
- AIDS and Its Metaphors (1988; kontynuacja Illness; wyd. pol. razem z poprzednią pozycją jako Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory) ISBN 0-374-10257-0
- Where the Stress Falls (2001) ISBN 0-374-28917-4
- Regarding the Pain of Others (2003, wyd. pol. jako Widok cudzego cierpienia) ISBN 0-374-24858-3
- Regarding the Torture of Others (23 maja 2004), The New York Times Magazine (poświęcony torturom w Abu Ghraib)
Eseje i opowiadania publikowane były m.in. w The New Yorker, The New York Review of Books, The Times Literary Supplement, Art in America, Antaeus, Parnassus, The Threepenny Review, The Nation, Granta.
Sztuki teatralne
[edytuj | edytuj kod]- Alice in Bed
- Lady from the Sea
Filmy[4]
[edytuj | edytuj kod]- Duett för kannibaler (Duet for Cannibals), 1969
- Bröder Carl (Brother Carl), dramat produkcji szwedzkiej, 1971
- Promised Lands, film dokumentalny, Francja, 1974
- Unguided Tour, 1983
- Sarah, 1988, film dokumentalny poświęcony Sarah Bernhardt, narracja[5]
W 2008 jej nowela miała posłużyć za kanwę scenariusza filmu Jerzego Skolimowskiego pt. America, jednak – w wyniku problemów z dopięciem budżetu filmu – nigdy nie powstał. Ponadto Sontag jako ona sama pojawiła się w filmach Sarah, Mauvaise conduite, Zelig, Town Bloody Hall, Screen Test #1, Screen Test #3, Screen Test #4, Campus, le magazine de l'écrit i Galaxie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ A. H. , Ko su počasni građani Grada Sarajeva [online], Haber.ba, 3 marca 2019 [dostęp 2020-06-04] (bośn.).
- ↑ Finding fact from fiction | Books | The Guardian [online], books.guardian.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ On Self - The New York Times [online], www.nytimes.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Źródło: FilmWeb.pl oraz IMdB.com
- ↑ Robert Gottlieb: Sarah: The Life of Sarah Bernhardt. Yale University Press, 2010, s. 213. ISBN 978-0-300-19259-9. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000121037046
- VIAF: 108171730
- ULAN: 500092007
- LCCN: n79049274
- GND: 118751506
- NDL: 00457173
- LIBRIS: wt79cjff4d0ww8c
- BnF: 119251493
- SUDOC: 027143597
- SBN: CFIV093611
- NLA: 35512733
- NKC: xx0004610
- DBNL: sont006
- BNE: XX973502
- NTA: 068466994
- BIBSYS: 90066459
- CiNii: DA00201330
- Open Library: OL33042A
- PLWABN: 9810595475905606
- NUKAT: n96402220
- J9U: 987007268478105171
- PTBNP: 45928
- CANTIC: a10456120
- LNB: 000030641
- NSK: 000015690
- CONOR: 6703715
- BNC: 000039500
- ΕΒΕ: 70387
- BLBNB: 000231843
- KRNLK: KAC199625960
- LIH: LNB:V*283873;=BR