Tarō Urashima
Historia Tarō Urashimy (jap. 浦島 太郎 Urashima Tarō) – japońska legenda o młodym rybaku, który ocalił żółwia, za co został nagrodzony wizytą w pałacu władcy mórz (Ryūgū-jō), znajdującym się na dnie oceanu. Jak w przypadku innych bajek i legend, istnieje kilka wersji tej opowieści.
Historia[1][2]
[edytuj | edytuj kod]Pewnego dnia młody rybak o imieniu Tarō łowił ryby, gdy zauważył małego żółwia, nad którym znęcały się dzieci. Tarō ocalił go i pozwolił mu wrócić do morza (w innej wersji wypuścił złowionego w czasie połowu żółwia). Następnego dnia zjawił się przed nim wielki żółw (był spowity w morskie algi i mógł mieć tysiąc lat) i wyjaśnił, że żółwiem, którego wcześniej uratował, jest Oto-hime, córka cesarza morza, który pragnie się z nim spotkać, aby mu podziękować. Magicznym sposobem żółw podarował mu skrzela i zaprowadził na dno morza, do wspaniałego, smoczego pałacu. Tam młody rybak spotkał cesarza oraz małego żółwia, który okazał się być uroczą księżniczką.
Tarō spędził z nią kilka dni (lub trzy lata), słuchając muzyki i oglądając tańce, ale wkrótce zapragnął wrócić do swojej wioski i ujrzeć swoją starą matkę. Poprosił więc o pozwolenie na powrót. Księżniczce było przykro z powodu jego odejścia, jednak życzyła mu szczęścia i podarowała cenną szkatułkę wysadzaną koralami (jap. tama-tebako). Jednak bez względu na powód nie wolno mu było jej otwierać. Tarō wziął pudełko, wdrapał się na plecy tego samego żółwia, który go wcześniej przyprowadził do podwodnego pałacu i wkrótce dotarł do domu.
Ku wielkiemu zaskoczeniu Urashimy wszystko się zmieniło. Jego dom zniknął, jak i jego matka oraz ludzie, których znał. Spytał miejscowych, czy ktoś z nich słyszał o Tarō Urashimie. Odpowiedzieli, iż słyszeli o kimś, kto miał takie imię, oraz że ta osoba zaginęła na morzu przed wielu, wielu laty. Wkrótce odkrył, że od czasu jego wyprawy na dno morza minęło 300 lat. Pogrążony w żalu Urashima nieświadomie otworzył pudełko, które otrzymał od księżniczki. Z pojemnika wyleciał biały dym i młody rybak nagle się postarzał i zgarbił. Urosła mu długa, biała broda. Po tym wydarzeniu z morza wydobył się smutny, słodki głos księżniczki: "Mówiłam ci, byś nigdy nie otwierał tego pudełka. W nim znajdowała się twoja starość ..."
Istnieje też inne zakończenie. Oto-hime wręczyła swojemu gościowi na pożegnanie skrzyneczkę, która miała trzy warstwy. Mógł ją jednak otworzyć w trudnej dla siebie sytuacji. Kiedy Urashima otworzył górną część wypadło z niej pióro żurawia, z drugiej ulotnił się obłok białego dymu, który przemienił go w starca, a w trzeciej było lustro, dzięki któremu zobaczył swoją nagłą starość. Żurawie pióro przyczepiło się do jego pleców i Urashima jako ptak wzleciał w powietrze, ponad grób swojej matki. Jednocześnie Oto-hime przemieniła się w żółwia i wyszła z morza do niego na brzeg. Oboje stali się bóstwami shintō o nazwie myōjin (bóstwa miłosierne, łaskawości)[3][4].
Wpływ na kulturę
[edytuj | edytuj kod]Ta historia wpłynęła na wiele dzieł literackich i filmowych. Wśród nich znajdują się: Urusei Yatsura, Love Hina, YuYu Hakusho, Doraemon, Cowboy Bebop oraz RahXephon[5]. Została też opowiedziana na nowo i użyta jako podstawy dla opowiadania Rybak z Morza Śródlądowego (Another Story or a Fisherman of the Inland Sea) autorstwa Ursuli K. Le Guin, opublikowanego w A Fisherman of the Inland Sea (w Polsce w Krokach w nieznane w 2012 roku). Tarō Urashima jest też bohaterem gry komputerowej Ōkami.
Najstarsza ze znanych japońskich adaptacji tej powieści miała swoją premierę w 1918 roku[6].
„Skok czasowy” w innych kulturach
[edytuj | edytuj kod]Japoński autor science-fiction, Aritsune Toyoda, tłumaczy historię Tarō Urashimy poprzez paradoks bliźniąt pochodzący z teorii względności Alberta Einsteina.
Historia Urashimy łączona jest z pojawieniem się na wybrzeżu Japonii w ówczesnej prowincji Hitachi (ob. prefektura Ibaraki) tajemniczego, okrągłego obiektu, który nazwano utsuro-bune lub utsuro-fune („pusty statek, łódź”) w 1803 roku. Dziwnie ubrana, niskiego wzrostu młoda kobieta, która nim przypłynęła, posiadała przy sobie – podobnie jak Urashima – skrzyneczkę, której nie pozwalała nikomu dotknąć. Wydarzenie to jest niewyjaśnione do dziś i kojarzone także z UFO i USO[a] (niezidentyfikowany obiekt podwodny)[7]
Podobne historie istnieją również na Bliskim Wschodzie, pojawiając się w Księdze tysiąca i jednej nocy.
W Europie popularna jest irlandzka legenda, w której bard Oisín zostaje zabrany do Tír na nÓg.
Żegluga Brana również jest podobna do tej historii.
Z kolei w Anglii znana jest legenda o starożytnym królu brytyjskim, Herli[8], z De Nugis Curialium. Król Herla spędził w królestwie krasnoludów zaledwie trzy dni, jednak po powrocie odkrył, że w rzeczywistości minęło kilka wieków.
W opowiadaniu Washingtona Irvinga pt. Rip Van Winkle również jest wykorzystany podobny pomysł.
Niektórzy uważają tę opowieść za wczesne nawiązanie do Morza Demona, obszaru bardzo podobnego do Trójkąta Bermudzkiego.
Inspiracje historią
[edytuj | edytuj kod]W grze Onimusha historia Tarō Urashimy tłumaczy, iż podwodne królestwo było centrum badawczym Oni, przez których Tarō Urashima zostaje wysłany 300 lat w przyszłość, by nie zdradził położenia ich laboratorium.
W grze Ōkami Tarō Urashima pojawia się w Północnej Zatoce Ryoshima i pomaga graczowi w dostaniu się do pałacu smoka poprzez opowiedzenie historii o swojej podróży do niego. Tarō Urashima wciąż zachowuje swoją wieczną młodość, jednak gracz może mu przynieść prezent z pałacu, który sprawia, iż staje się równie stary jak jego żona, jednak nie martwy. Po tym można go znaleźć na plaży, gdzie szczęśliwie przesiaduje wraz ze swoją żoną.
W filmie Urusei Yatsura, Urusei Yatsura 2: Beautiful Dreamer, główny wątek jest oparty na historii Tarō Urashimy.
W Kamen Rider Den-O, Imagin Urataros wzorowany jest na legendzie, zawierając na przykład pojawienie się żółwia oraz stałe nawiązania do metafor związanych z rybołówstwem.
Jeden z bohaterów anime YuYu Hakusho, Ura Urashima jest lekko oparty na postaci Tarō Urashimy.
W Juken Sentai Gekiranger, na początku odcinka 23, Gou Fukami nawiązuje do tej legendy podczas błądzenia po lesie, wspominając: "Ciekawe czy tak właśnie czuł się Tarō Urashima?"
W anime Bokusatsu Tenshi Dokuro-chan Zansu-san organizuje scenkę, w której Sakura gra rolę Tarō Urashimy, Zakuro-chan jest księżniczką, zaś Dokuro-chan przebiera się w dziwaczny strój pingwina. Celem tej scenki było pozbycie się alergii Sakury, którą wywołały czekoladki otrzymane od Dokuro-Chan na Walentynki.
W anime Dragon Ball pojawiają się dwie postacie, dla których inspiracją była historia Tarō Urashimy, są to Żółwi Pustelnik oraz żółw Umigame.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Edith Bergner, Inge Gürtzig: Uraszima Taro. Wydawnictwo Karl Nitzsche.
- ↑ Jōji Tsubota: 日本むかしばなし集 (三) (Japońskie legendy, opowieści ludowe, 3.t.. Tokyo: Shinchōsha, 1976, s. 141-147.
- ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 1161. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ Masako Watanabe: Story Telling in Japanese Art. The Metropolitan Museum of Art, New York. s. 66,67. [dostęp 2018-07-14]. (ang.).
- ↑ Izubuchi, Yutaka (scenariusz) i Kiryu, Yukari (scenografia) RahXephon Seria Telewizyjna, odcinek 3
- ↑ 90-letnie japońskie anime odzyskane (Eng)
- ↑ Was the Legend of Utsuro-bune a Close Encounter of the Third Kind?. Mysterious Universe, 2014. [dostęp 2018-07-01]. (ang.).
- ↑ King Herla and the Wild Hunt
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ang. Unidentified submerged object
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biuletyn Informacyjny Ambasady Japonii w Polsce z marca 2011: "Baśnie i legendy Japonii". pl.emb-japan.go.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-05)]. (pol.)
- The Story of Urashima Taro, the Fisher Lad. rickwalton.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-19)]. (ang.)
- Streszczenie historii (ang.)
- Biblioteka parlamentu Japonii, ilustracje do legendy o Urashimie (jap.)