Vehicle Identification Number

Numer VIN samochodu Porsche

VIN (ang. Vehicle Identification Number) – numer identyfikacyjny pojazdu nadany i umieszczony przez producenta[1]. Przed 1981 nie było zaakceptowanego standardu określającego ten numer i producenci stosowali dla niego różne formaty. Współczesny numer VIN składa się z 17 znaków – cyfr i liter z wyłączeniem liter I, O oraz Q.

Numer VIN można znaleźć w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, w rubryce oznaczonej literą E oraz na karoserii poniżej szyby po stronie kierowcy. Numer identyfikacyjny pojazdu w dowodzie rejestracyjnym powinien być taki sam, jak numer znajdujący się na poszczególnych elementach samochodu[2]. Według Rozporządzenia Unii Europejskiej numer VIN umieszcza się po prawej stronie pojazdu[3].

Historia numeru VIN

[edytuj | edytuj kod]

Numer VIN został wprowadzony w życie po raz pierwszy w 1954 r., w USA. Przez początkowe lata funkcjonowania, aż do 1981 r., nie istniał ujednolicony format zapisywania numerów VIN, a różni producenci pojazdów stosowali odmienne formy zapisu informacji. Taki stan rzeczy nie sprawdzał się w obliczu rosnącej liczby pojazdów, w związku z czym postanowiono go uregulować i dostosować nadawanie VIN do globalnych norm ISO. Po jej wprowadzeniu producenci, którzy produkowali pojazdy na rynek USA, bardzo szybko dostosowali się do tego standardu. Agencja normalizacyjna ISO wprowadziła zalecenia używania standardu VIN oraz jego struktury i w Europie sam numer VIN funkcjonował, jednak zestawy informacji w nim zawarte były wprowadzane stopniowo. W przypadku nowych typów pojazdów kategorii M, N i O od 6 lipca 2022 roku obowiązuje rozporządzenie wykonawcze komisji (UE) 2021/535, zgodnie z którym w numerze identyfikacyjnym pojazdu (VIN) należy zawrzeć cyfrę kontrolną[3].

Przykładowo Volkswagen zaczął kodować większą liczbę informacji w latach 1995–1997, a cyfrę kontrolną w latach 2009–2015 dla wybranych modeli z grupy.

Format zapisu VIN

[edytuj | edytuj kod]

Są dwa sposoby zapisu numeru identyfikacyjnego pojazdu. W Unii Europejskiej jest stosowana norma ISO-3779, wprowadzona w życie w 1981 r., dotyczy zawartości i struktury numeru VIN, natomiast w Ameryce Północnej jest stosowany format bardziej surowy (zawierający cyfrę kontrolną), ale kompatybilny z europejskim. Poprzednie normy ISO dotyczące numeru VIN to ISO 4030 dotyczące umiejscowienia i umocowania numeru VIN oraz ISO 3780, dotyczące globalnego ujednolicenia pierwszej sekcji numeru VIN, czyli WMI[4].

Numer VIN składa się z następujących sekcji:

Standard W V W Z Z Z 6 R Z H U 0 9 5 4 7 2
ISO 3779 WMI VDS VIS
Ameryka Północna Identyfikacja producenta Atrybuty typu Cyfra kontrolna Rok produkcji Kod zakładu Numer egzemplarza

Światowa identyfikacja producenta

[edytuj | edytuj kod]

WMI (World Manufacturer Identifier) – to pierwsze trzy pozycje numeru VIN, za pomocą których koduje się region i nazwę producenta pojazdu.

Polskim producentom kod WMI nadaje Łukasiewicz-PIMOT[5]

Regiony WMI
Pierwszy symbol WMI określa region, w którym znajduje się producent. W praktyce każdy jest przypisany krajowi producenta. Zaznaczono najpopularniejsze kraje produkcji.
WMI Region Uwagi
A-H Afryka AA-AH = RPA
J-R Azja J = Japonia
KL-KR = Korea Płd.
L = Chiny
MA-ME = Indie
MF-MK = Indonezja
ML-MR = Tajlandia
PA-PE = Filipiny
PL-PR = Malezja
S-Z Europa SA-SM = Zjednoczone Królestwo
SN-ST, W = Niemcy
SU-SZ = Polska
TA-TH = Szwajcaria
TJ-TP = Czechy
TR-TV = Węgry
VA-VE = Austria
VF-VR = Francja
VS-VW = Hiszpania
VX-V2 = Jugosławia
XS-XW = ZSRR
X3-X0 = Rosja
YA-YE = Belgia
YF-YK = Finlandia
YS-YW = Szwecja
ZA-ZR = Włochy
1-5 Ameryka Północna 1, 4, 5 = Stany Zjednoczone
2 = Kanada
3 = Meksyk
6-7 Oceania 6A-6W = Australia
7A-7E = Nowa Zelandia
8-0 Ameryka Południowa 8A-8E = Argentyna
8X-82 = Wenezuela
9A-9E, 93-99 = Brazylia
9F-9J = Kolumbia
Lista WMI niektórych producentów
Kolejne 2 symbole określają producenta. Najczęściej jest to kod, który SAE przydzieliło oficjalnie krajom i producentom. Tablica może jednak zawierać także symbole nietypowe.
WMI Producent
JA Isuzu
JDA Daihatsu
JF Fuji Heavy Industries (Subaru)
JH Honda
JK Kawasaki (motocykle)
JM Mazda i Mitsubishi
JN Nissan
JS Suzuki
JT Toyota
JY Yamaha (motocykle)
KL Daewoo
KMH Hyundai (prod. koreańska)
KN Kia
LC0 BYD Auto
MAL Hyundai (prod. indyjska)
NLH Hyundai (prod. turecka)
SAL Land Rover
SAJ Jaguar
SAR MG Rover
SCC Lotus Cars
SUA Autosan
SUD Wielton
SUE BOSMAL
SUF FSM/Fiat Auto Poland
SUJ Jelcz
SUL FSC Lublin
SUP FSO
SUR Fabryka Samochodów Rolniczych „Polmo” w Poznaniu
SUS Fabryka Samochodów Ciężarowych „Star”
SUU Solaris
SUZ Zasław
SW9 Solbus
SX9 SOMMER
SZB PRONAR
SZ9 Epoka
SZH BWW
SZR BORO
TMA Hyundai (prod. czeska)
TMB Škoda Auto
TRA Ikarus
TRU Audi
U5Y Hyundai (prod. słowacka)
VF1 Renault
VF3 Peugeot
VF7 Citroën
VSS SEAT
WAU Audi
WBA BMW
WBS BMW M
WDB Mercedes-Benz
WMA MAN AG
WMW Mini
WP0 Porsche
W0L Opel
WVW Volkswagen
WV1 Volkswagen Commercial Vehicles
WV2 Volkswagen Bus/Van
YK1 Saab
YS3 Saab
YV1 Volvo Cars
YV2 Volvo Trucks
YV3 Volvo Buses
YV4 Volvo Cars SUV
ZAR Alfa Romeo
ZBB Bertone
ZDF Ferrari Dino
ZFA Fiat
ZFF Ferrari
1FB Ford Motor Company
1FC Ford Motor Company
1FD Ford Motor Company
1FM Ford Motor Company
1FU Freightliner
1FV Freightliner
1F9 FWD Corp.
1G General Motors
1GC Chevrolet
1GM Pontiac
1H Honda USA
1L Lincoln
1M? Mercury
1M1 Mack Truck
1M2 Mack Truck
1M3 Mack Truck
1M4 Mack Truck
1N Nissan USA
1VW Volkswagen USA
1YV Mazda USA
2FB Ford Motor Company Kanada
2FC Ford Motor Company Kanada
2FM Ford Motor Company Kanada
2FT Ford Motor Company Kanada
2FU Freightliner
2FV Freightliner
2M Mercury
2G General Motors Kanada
2G1 Chevrolet Kanada
2G1 Pontiac Kanada
2HM Hyundai Kanada
2WK Western Star
2WL Western Star
2WM Western Star
3FE Ford Motor Company Meksyk
3G General Motors Meksyk
3VW Volkswagen Meksyk
9BW Volkswagen Brazylia
4F Mazda USA
4M Mercury
4S Subaru-Isuzu Automotive
4US BMW USA
VT Yamaha (motocykle)
4V1 Volvo
4V2 Volvo
4V3 Volvo
4V4 Volvo
4V5 Volvo
4V6 Volvo
4VL Volvo
4VM Volvo
4VZ Volvo
5L Lincoln
5YJ TESLA
6F Ford Motor Company Australia
6G1 General Motors-Holden po Nov 2002
6H8 General Motors-Holden przed Nov 2002
6MM Mitsubishi Motors Australia
6T1 Toyota Australia

Sekcja określająca typ

[edytuj | edytuj kod]

VDS (Vehicle Descriptor Section) to znaki na pozycjach od 4 do 9. Określają one typ pojazdu. Są używane zgodnie z lokalnymi regulacjami prawnymi do identyfikacji typu pojazdu i mogą zawierać informacje o konstrukcji i rodzaju nadwozia. Każdy producent ma własny system wykorzystywania tego pola.

Cyfra kontrolna (Ameryka Północna)
Element znajdujący się na 9 pozycji pełni rolę cyfry kontrolnej VIN pojazdów z Ameryki Północnej. Od dnia 6 lipca 2022 r., weszło w życie rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/535 z dnia 31 marca 2021 r. Zasada uchylająca rozporządzenie UE nr. 19/2011 ustala m.in. nowe parametry techniczne tabliczki znamionowej producenta oraz numeru identyfikacyjnego pojazdu (VIN)[6].

Numer własny egzemplarza

[edytuj | edytuj kod]

VIS (Vehicle Identifier Section) to znaki na pozycjach od 10 do 17. Są one wykorzystywane do nadania unikatowego numeru konkretnego egzemplarza pojazdu. VIS jest wykorzystywany przez producenta w przypadku reklamacji. Zawiera informacje o zainstalowanych opcjach wykonania, silniku, rodzaju napędu; często jest jednak po prostu numerem porządkowym nadawanym automatycznie kolejnym wychodzącym z produkcji pojazdom. Ostatnie cztery znaki stanowią zawsze cyfry.

Rok produkcji w Ameryce Północnej
znak na pozycji 10 jest w Ameryce Północnej wykorzystywany do kodowania roku produkcji.
Kod zakładu producenta
znak na pozycji 11 jest w Ameryce Północnej wykorzystywany do kodowania zakładu producenta. Każdy producent ma własny system oznaczeń, jednak jego położenie w kodzie VIN jest ustalone.

Kod roku modelowego

[edytuj | edytuj kod]

Jest to kod, który zależnie od zwyczajów producenta określa rok produkcji pojazdu lub rok wprowadzenia na rynek typu lub modelu pojazdu. Rok 1980 jest kodowany jako „A” i następne lata odpowiednimi kolejnymi literami aż do roku 2000, któremu odpowiada litera „Y”. Lata od 2001 do 2009 są kodowane cyframi od 1 do 9.

Zgodnie z normą ISO, w kodzie roku nie mogą występować litery I, O oraz Q, ponadto zwyczajowo nie stosuje się liter U i Z oraz cyfry 0. Wynika to z faktu, że te litery i cyfry jest łatwo z sobą pomylić.

Przykładowa tabelka:

Kod Rok
A 1980
B 1981
C 1982
D 1983
E 1984
F 1985
G 1986
H 1987
J 1988
K 1989
Kod Rok
L 1990
M 1991
N 1992
P 1993
R 1994
S 1995
T 1996
V 1997
W 1998
X 1999
Kod Rok
Y 2000
1 2001
2 2002
3 2003
4 2004
5 2005
6 2006
7 2007
8 2008
9 2009
Kod Rok
A 2010
B 2011
C 2012
D 2013
E 2014
F 2015
G 2016
H 2017
J 2018
K 2019
Kod Rok
L 2020
M 2021
N 2022
P 2023
R 2024
S 2025
T 2026
V 2027
W 2028
X 2029
Kod Rok
Y 2030
1 2031
2 2032
3 2033
4 2034
5 2035
6 2036
7 2037
8 2038
9 2039

Obliczenie cyfry kontrolnej

[edytuj | edytuj kod]

1. Należy znaleźć wartość liczbową odpowiadającą kolejnym, licząc od lewej, znakom VIN. Litery I, O oraz Q nie są dozwolone, ich obecność świadczy o błędzie. Cyfry przyjmują swoją wartość liczbową. Odpowiednie zamiany litery na cyfrę podaje tabela.

A: 1 B: 2 C: 3 D: 4 E: 5 F: 6 G: 7 H: 8
J: 1 K: 2 L: 3 M: 4 N: 5 P: 7 R: 9
S: 2 T: 3 U: 4 V: 5 W: 6 X: 7 Y: 8 Z: 9

2. Każdej pozycji znaku VIN (oprócz 9 – cyfra kontrolna) jest przypisana podana w tabeli waga.

 1.: ×8  2.: ×7  3.: ×6  4.: ×5  5.: ×4  6.: ×3  7.: ×2  8.: ×10  9.: Cyfra kontrolna 10.: ×9
11.: ×8 12.: ×7 13.: ×6 14.: ×5 15.: ×4 16.: ×3 17.: ×2

3. Należy pomnożyć odpowiadające literom i cyfrom wartości przez odpowiadające ich pozycji wagi i zsumować otrzymane iloczyny. Otrzymaną sumę należy podzielić przez 11, reszta dzielenia jest cyfrą kontrolną. Jeśli reszta wynosi 10 cyfrą kontrolną jest litera „X” (rzymska cyfra 10).

Przykład
Weźmy hipotetyczny VIN 1M8GDM9A_KP042788, w którym podkreślenie odpowiada miejscu cyfry kontrolnej.
   Pozycja: 1.  2.  3.  4.  5.  6.  7.  8.  9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.        VIN: 1   M   8   G   D   M   9   A   _   K   P   0   4   2   7   8   8    Wartość: 1   4   8   7   4   4   9   1   0   2   7   0   4   2   7   8   8       Waga: 8   7   6   5   4   3   2  10   0   9   8   7   6   5   4   3   2    Iloczyn: 8  28  48  35  16  12  18  10   0  18  56   0  24  10  28  24  16 
Suma wszystkich 16 iloczynów wynosi 351. Po podzieleniu przez 11 otrzymujemy resztę 10, a więc cyfrą kontrolną jest „X” i kompletny VIN ma postać 1M8GDM9AXKP042788.

Kody źródłowe obliczania cyfry kontrolnej

[edytuj | edytuj kod]
Kod źródłowy w Perlu
sub calcVINcheckdigit {   my %lettervalue = (A => 1, B => 2, C => 3, D => 4,                      E => 5, F => 6, G => 7, H => 8,                      J => 1, K => 2, L => 3, M => 4,                      N => 5, P => 7, R => 9, S => 2,                      T => 3, U => 4, V => 5, W => 6,                      X => 7, Y => 8, Z => 9, 1 => 1,                      2 => 2, 3 => 3, 4 => 4, 5 => 5,                      6 => 6, 7 => 7, 8 => 8, 9 => 9, 0 => 0);    my @positionweight = (8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 10,                         0, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2);    my @vinchar = split(//, $_[0]);   my $total = 0;   foreach my $ctr (0..16) {     $total += $lettervalue{$vinchar[$ctr]} * $positionweight[$ctr];   }   return (($total % 11) == 10) ? "X" : ($total % 11); } 
Kod źródłowy w PHP
function calcVINcheckdigit($vin){   //Uppercase to avoid errors   $vin = strtoupper($vin);    //$cv is the "converted value" of any digit   $cv = array('A'=>1,'B'=>2,'C'=>3,'D'=>4,'E'=>5,'F'=>6,'G'=>7,'H'=>8,'J'=>1,               'K'=>2,'L'=>3,'M'=>4,'N'=>5,'P'=>7,'R'=>9,'S'=>2,'T'=>3,'U'=>4,               'V'=>5,'W'=>6,'X'=>7,'Y'=>8,'Z'=>9,'0'=>0,'1'=>1,'2'=>2,'3'=>3,               '4'=>4,'5'=>5,'6'=>6,'7'=>7,'8'=>8,'9'=>9);    //$multiplier is the number to multiply each digit by.   $multiplier = array(8,7,6,5,4,3,2,10,0,9,8,7,6,5,4,3,2);    $total = 0;   for ($i=0; $i<17; ++$i) {     $total += $cv[$vin[$i]] * $multiplier[$i];   }    //The idea is to get the remainder of $total/11   //The remainder can be 0-10.  0-9 are their digits, and 10=X   return ($total%11 == 10)? 'X':($total%11); } 
Kod źródłowy w Ruby
# assumes that the vin string has already been validated to prevent # the submission of case-insensitive letters I, O and Q. Otherwise # nil errors will be thrown when searching the letter_value hash. def is_checkdigit_valid      # find the numerical value associated with each letter in the VIN.     # (I, O and Q are not allowed.) Digits use their own values.     letter_value = {'A' => 1, 'B' => 2, 'C' => 3, 'D' => 4,                     'E' => 5, 'F' => 6, 'G' => 7, 'H' => 8,                     'J' => 1, 'K' => 2, 'L' => 3, 'M' => 4,                     'N' => 5, 'P' => 7, 'R' => 9, 'S' => 2,                     'T' => 3, 'U' => 4, 'V' => 5, 'W' => 6,                     'X' => 7, 'Y' => 8, 'Z' => 9, '1' => 1,                     '2' => 2, '3' => 3, '4' => 4, '5' => 5,                     '6' => 6, '7' => 7, '8' => 8, '9' => 9, '0' => 0}      position_weight = [8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 10,                        0, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2]      #uppercase to prevent nil errors when searching the hash     vehicle_identification_number = vehicle_identification_number.upcase      vin_chars = vehicle_identification_number.split('')     total = 0     for i in 0...17       total += letter_value[vin_chars[i]] * position_weight[i]     end      check_digit = ((total % 11) == 10) ? 'X' : (total % 11)     vin_chars[8] == check_digit  end 
Kod źródłowy w VB
    Public Function VIN(vin1to8 As String,                         vin10to17 As String                         ) As String         ' Funkcja zwracająca pełny VIN z cyfrą kontrolną po podaniu pierwszych 8 i ostatnich 8 liter numeru         '         Dim iloczyn = 0         Dim i As Integer         Dim cyfra_Kontrolna As Char         If vin1to8.Count <> 8 Then Return ""         If vin10to17.Count <> 8 Then Return ""          Dim lettervalue As New Dictionary(Of Char, Integer) From {         {"A"c, 1}, {"B"c, 2}, {"C"c, 3}, {"D"c, 4},         {"E"c, 5}, {"F"c, 6}, {"G"c, 7}, {"H"c, 8},         {"J"c, 1}, {"K"c, 2}, {"L"c, 3}, {"M"c, 4},         {"N"c, 5}, {"P"c, 7}, {"R"c, 9}, {"S"c, 2},         {"T"c, 3}, {"U"c, 4}, {"V"c, 5}, {"W"c, 6},         {"X"c, 7}, {"Y"c, 8}, {"Z"c, 9}, {"1"c, 1},         {"2"c, 2}, {"3"c, 3}, {"4"c, 4}, {"5"c, 5},         {"6"c, 6}, {"7"c, 7}, {"8"c, 8}, {"9"c, 9}, {"0"c, 0}         }          Dim positionweight As New Dictionary(Of Integer, Integer) From {           {1,8}, {2,7}, {3,6}, {4,5}, {5,4}, {6,3}, {7,2}, {8,10}, {9,0}, {10,9}, {11,8}, {12,7}, {13,6}, {14,5}, {15,4}, {16,3}, {17,2}         }          i = 1         For Each litera As Char In vin1to8             iloczyn += lettervalue(UCase(litera)) * positionweight(i)             i += 1         Next          i = 10         For Each litera As Char In vin10to17             iloczyn += lettervalue(UCase(litera)) * positionweight(i)             i += 1         Next          iloczyn = iloczyn Mod 11          Select Case iloczyn             Case 0 : cyfra_Kontrolna = "0"c             Case 1 : cyfra_Kontrolna = "1"c             Case 2 : cyfra_Kontrolna = "2"c             Case 3 : cyfra_Kontrolna = "3"c             Case 4 : cyfra_Kontrolna = "4"c             Case 5 : cyfra_Kontrolna = "5"c             Case 6 : cyfra_Kontrolna = "6"c             Case 7 : cyfra_Kontrolna = "7"c             Case 8 : cyfra_Kontrolna = "8"c             Case 9 : cyfra_Kontrolna = "9"c             Case 10 : cyfra_Kontrolna = "X"c             Case Else : Return ""         End Select          Return vin1to8 & cyfra_Kontrolna & vin10to17     End Function 
Kod źródłowy w Javie
Ta implementacja nie wykorzystuje tablicy haszującej (mieszającej).
public class Vin {     private static final int VIN_LENGTH = 17;     private static final int[] weights = {8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 10, 0, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2};      public final String number;     public final char checksum;      Vin(final String number) {         this.number = number.trim().toUpperCase();         this.checksum = this.calcChecksum();     }      public boolean isChecksumValid() {         return this.number.charAt(8) == this.checksum;     }      private final char calcChecksum() {         int crc = 0;         for (int i = 0; i < VIN_LENGTH; i++) {             crc += weights[i] * this.resolveCharacterValue(this.number.charAt(i));         }         return (crc %= 11) == 10 ? 'X' : Character.forDigit(crc, 10);     }      private final int resolveCharacterValue(final int c) {         return c <= '9' ? c - '0' : ((c >= 'S' ? c + 1 : c) - 'A') % 9 + 1;     } } 

Dekoder VIN

[edytuj | edytuj kod]

Jest to aplikacja internetowa, której algorytm pozwala rozkodować informacje zawarte w numerze VIN pojazdu. W zależności od jakości stworzonego algorytmu, a także źródeł danych, dekodery mogą zwracać różną ilość informacji na temat sprawdzanego pojazdu. Różnić się może również sposób ich prezentacji. Najczęściej dostępne są one jednak w formie płatnego raportu historii pojazdu, dostępnego online bądź w formie pliku PDF.

Obecnie w polskim internecie dostępnych jest kilka dekoderów VIN, za pomocą których można odpłatnie wykonać sprawdzenie VIN[7][8][9], jak i bezpłatnie[10]. Dodatkowo swój dekoder uruchomiła Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców (CEPiK)[11][12]. Wymaga on jednak podania, oprócz numeru VIN, również numeru rejestracyjnego oraz daty pierwszej rejestracji.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dz.U. z 2022 r. poz. 988.
  2. Gdzie szukać numeru VIN samochodu? Jak znaleźć VIN w aucie i dokumentach [online], ucando.pl, 4 lutego 2022 [dostęp 2022-03-15] (pol.).
  3. a b ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2021/535 [online], 8 sierpnia 2022 (pol.).
  4. Segmenty numeru VIN - autoDNA [online] (pol.).
  5. https://pimot.lukasiewicz.gov.pl/struktura/dzial-homologacji-i-certyfikacji-2/sekcja-homologacji/nadanie-kod-wmi/ | Nadawanie kodu WMI (VIN).
  6. EUR-Lex – 32021R0535 – EN – EUR-Lex [online], eur-lex.europa.eu [dostęp 2022-08-05] (ang.).
  7. Sprawdź za darmo VIN z CarVertical. raport płatny. [dostęp 2022-04-01]. (pol.).
  8. Autobaza.pl, Autobaza.pl – Wiarygodne Źródło Informacji o Pojazdach. [online], autobaza.pl [dostęp 2022-08-05] (pol.).
  9. AUTODNA, Sprawdzenie VIN | Dekoder | Numer VIN – autoDNA [online], autodna.pl [dostęp 2022-08-05] (pol.).
  10. Dekodowanie numerów VIN. vindecoder.pl. [dostęp 2017-02-17]. (pol.).
  11. Historia pojazdu. historiapojazdu.gov.pl. [dostęp 2017-02-17]. (pol.).
  12. Gdzie jest numer VIN? [online], lokalizacje numeru VIN w różnych modelach samochodów [dostęp 2023-02-23] (pol.).