Wielka Pustynia Piaszczysta
 Wielka Pustynia Piaszczysta (zdjęcie satelitarne z Landsat 7) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Powierzchnia | 284 993 km² |
| Rodzaj obiektu | pustynia |
Położenie na mapie Australii  | |
Położenie na mapie Australii Zachodniej  | |
 20°S 125°E/-20,000000 125,000000 | |
 Wielka Pustynia Piaszczysta (kolor czerwony) | |
Wielka Pustynia Piaszczysta (ang. Great Sandy Desert) – piaszczysta pustynia w północno-zachodniej części Australii Zachodniej na południe od wyżyny Kimberley, granicząca od południa z Pustynią Gibsona, w 2009 roku wpisana na listę rezerwatów biosfery UNESCO. Obszar jej wynosi ok. 360 000 km²[1].
Przez pustynię biegnie ciągnąca się w kierunku północno-wschodnim droga Canning Stock Route o długości około 1600 km[2].
Warunki naturalne
[edytuj | edytuj kod]Pustynia obejmuje około 360 tys. km²[1] (wg innych szacunków 395,25 tys. km²). Ulokowana jest w środkowo-północnej części Australii zachodniej oraz południowym Terytorium Północnym[3], między Wyżyną Kimberley a Pustynią Gibsona. To wielki płaski równinny prawie niezamieszkany obszar, położony na wysokości od 300 m n.p.m. na południu do 700 m n.p.m. na północy; w środkowej części kamienisty[1]. Krajobraz cechują połacie czerwonego piachu, wydmy i rozmieszczone gdzieniegdzie ostańce[3].
Klimat zwrotnikowy wybitnie suchy. Średnie temperatury w lipcu osiągają 15–18 °C, w styczniu – 30–33 °C Temperatura może przewyższać 40 °C. Suma opadów na południu wynosi około 200 mm, na północy – 500 mm[1].
Flora i fauna
[edytuj | edytuj kod]Pustynię porasta bardzo skąpa szata roślinna (m.in. Parkinsonia aculeata[3]), aczkolwiek po opadach deszczów rozwijają się na krótko rośliny jednoroczne. W zasolonych bagnistych obniżeniach występują również skupiska słonolubnych halofitów[1].
W obrębie Wielkiej Pustyni Piaszczystej znajduje się rezerwat Newhaven Wildlife Sanctuary o powierzchni 261 610 hektarów. Odnotowano w nim 27 gatunków ssaków, w tym skałoskakuna gruboogonowego (Zyzomys pedunculatus), krótkonosa złocistego (Isoodon obesulus) oraz obecnie nie występującego już tutaj filandra kosmatego (Lagorchestes hirsutus)[4]. W rezerwacie stwierdzono również ponad 175 gatunków ptaków; należą do nich szczeciogonek rdzawogłowy (Stipiturus ruficeps), białoczółka obrożna (Aphelocephala nigricincta), zielak skalny (Amytornis purnelli) i wąsaty (A. striatus). W okolicy Newhaven widziano również rzadką papużkę żółtobrzuchą (Pezoporus occidentalis), księżniczkę wspaniałą (Polytelis alexandrae) i sokoła siwego (Falco hypoleucos)[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 636.
- ↑ Great Sandy Desert, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-02-01] (ang.).
- ↑ a b c Great Sandy Desert bioregion. Austalian Government. Department of the Environment. [dostęp 2016-02-01].
- ↑ Newhaven. Overwiev. Australian Wildlife Conservacy. [dostęp 2016-02-01].
- ↑ Birdwatching at Newhaven. BirdLife Australia. [dostęp 2016-02-01].