Witnica

Witnica
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Urząd Miasta i Gminy
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	gorzowski
Gmina	Witnica
Data założenia	1261
Prawa miejskie	1935
Burmistrz	Agnieszka Chudziak
Powierzchnia	8,24 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności; • gęstość	; 6731; 816,9 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 95
Kod pocztowy	66-460
Tablice rejestracyjne	FGW
	Położenie na mapie gminy Witnica Witnica
	Położenie na mapie Polski Witnica
	Położenie na mapie województwa lubuskiego Witnica
	Położenie na mapie powiatu gorzowskiego Witnica
	52°40′40″N 14°53′29″E/52,677778 14,891389
TERC (TERYT)	0801074
SIMC	0935794
	Urząd miejskiul. Plac Andrzeja Zabłockiego 6; 66-460 Witnica
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Witnica (niem. Vietz) – miasto w zachodniej Polsce, w woj. lubuskim, w powiecie gorzowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Witnica.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Witnica liczyła 6731 mieszkańców^[1].

Miasto położone jest 26 km od Gorzowa Wielkopolskiego przy drodze wojewódzkiej nr 132 (relacji Gorzów Wielkopolski – Kostrzyn nad Odrą). Przez miasto przepływa rzeka Witna, która jest dopływem Warty. Na północy zachód od miasta znajduje się Jezioro Wielkie.

Witnica leży w historycznej ziemi lubuskiej^[2], po przejęciu jej w 1261 przez Brandenburgię stanowiła też część Nowej Marchii^[3].

Powierzchnia i podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 8,24 km²^[4].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego a wcześniej w 1950–1975 należało do województwa zielonogórskiego.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

W mieście znajduje się głównie przemysł spożywczy, browarniczy, metalowy, skórzany i materiałów budowlanych. W mieście działa Witnicka Strefa Przemysłowa^[5]^[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Witnica pochodzi od słów wić, witka, czyli rodzaju wierzby.

Okolice Witnicy już na początku naszej ery zamieszkiwali pierwsi osadnicy wschodniogermańscy, Wandalowie i Burgundowie. Tysiąc lat później osada przeszła na własność zakonu templariuszy. Było to w roku 1100. Niemalże do połowy XIII wieku tereny te należały do Wielkopolski. Najstarsza pisana wzmianka o niewielkiej osadzie Witnica pochodzi z 1252 roku. W 1261 roku Witnica przeszła z rąk zakonu templariuszy pod panowanie Brandenburgii i została włączona do Nowej Marchii. W latach 1300–1559 Witnica była posiadłością cystersów z Kołbacza. Po sekularyzacji Witnica od 1559 roku wchodziła w skład posiadłości Hohenzollernów. Miasto zostało niemal całkowicie zniszczone podczas wojny trzydziestoletniej. W połowie XVIII wieku w niewielkiej osadzie, jaką wtedy była Witnica, powstałą manufaktura produkująca sukno oraz pończochy, a także huta żelaza. W 1857 roku Witnica uzyskała połączenie kolejowe. W tym okresie uruchomiona została również odlewnia żelaza i fabryka maszyn. Na początku XX wieku Witnica otrzymała prawa miejskie. W 1935 roku Witnica liczyła 5600 mieszkańców.

W wyniku II wojny światowej w 1945 miasto zostało włączone do Polski, otrzymując nazwę Witnica. Dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. W 1946 roku Witnicę zamieszkiwało 2600 osób. W latach 1946–1950 miasto należało do województwa poznańskiego. Od 1950 do 1975 roku należała do województwa zielonogórskiego, w latach 1975–1998 do województwa gorzowskiego, a od 1999 roku należy do powiatu gorzowskiego w województwie lubuskim.

W okresie powojennym Witnica była lokalnym ośrodkiem przemysłowo-usługowym i obsługiwała głównie teren gminy. W mieście istniała kaflarnia (zlikwidowana w 1993 roku), zakład produkcji kontenerów oraz fabryki mebli. Część z tych zakładów nie sprostała wymogom gospodarki wolnorynkowej i upadła.

Zabytki i osobliwości[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[7]:

kościół pomocniczy pw. Świętego Krzyża, z 1930,
kościół ewangelicki, obecnie rzym.-kat. par. pw. MB Nieustającej Pomocy, ul. Gorzowska 2, z 1875,
willa, ob. plebania rzym.-kat., ul. Gorzowska 2, z 1905,
dom, ul. Gorzowska 16, szachulcowy, z XVIII-XIX w.,
willa, ul. Myśliwska 2, z pocz. XX w.,
willa Żółty Pałacyk, ul. Sikorskiego 6, z 1880,
dom, ul. Sportowa 14, szachulcowy, z poł. XIX w.,
budynek fabryczny, szmelcownia, z 1825, nie istnieje,
zespół młyna wodnego, z XVIII-XIX w.:
- młyn wodny, szachulcowy,
- pralnia, szachulcowa,
- łaźnia,

inne obiekty:

Muzea[edytuj | edytuj kod]

Muzeum Chwały Oręża Polskiego w Witnicy

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 6859 mieszkańców^[8].

Piramida wieku mieszkańców Witnicy w 2014 roku^[9].

Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Witnica (stacja kolejowa).

Witnica leży przy drodze nr 132 (relacji Gorzów Wielkopolski – Kostrzyn nad Odrą). Z miasta biegną też drogi lokalne do Mosiny, Lemierzyc, Lubiszyna. Przez teren miasta biegnie linia kolejowa nr 203 łącząca Kostrzyn nad Odrą i Gorzów Wielkopolski a dalej biegnąca przez Drezdenko oraz Krzyż Wielkopolski. W roku 2006 do użytku oddana została obwodnica drogowa. Witnica ma oczyszczalnię ścieków, wodociągi, kanalizację, miasto jest zgazyfikowane.

Kluby sportowe[edytuj | edytuj kod]

Miejski Klub Sportowy „Czarni” Witnica – klub piłkarski założony w 1945 roku i występujący w IV lidze. Klub dysponuje również sekcjami juniorów i trampkarzy. W sezonie zimowym młodzi piłkarze trenują w hali oddanej do użytku w 1999 roku. Znajduje się tam również salon odnowy biologicznej.
Uczniowski Klub Sportowy „Kanonierzy” – klub piłkarski działający przy Szkole Podstawowej w Witnicy.
Uczniowski Klub Sportowy „Witniczanin” – klub tenisa stołowego. Obecny klub rozgrywa mecze w III lidze, wcześniej także w II lidze.
Sekcja „Karate Shotokan”
Witnicki Klub Koszykarzy Amatorów.
Witnicki Klub Siatkarzy Amatorów.
Sekcja żużlowa.
Witnicki Klub baseballowy „Wilki Witnica”

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]

Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy
Świadkowie Jehowy:
- zbór Witnica (Sala Królestwa ul. Rolna 7)^[10]

Współpraca międzynarodowa[edytuj | edytuj kod]

Miasta i gminy partnerskie^[11]:

Lista osób związanych z Witnicą[edytuj | edytuj kod]

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Witnicą.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz żydowski w Witnicy

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Wyniki badań bieżących. Baza Demografia. Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .
↑ „Twórczość. Miesięcznik literacko-krytyczny”, R. 55, nr 9–12, red. nacz. Jerzy Lisowski, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1999, ISSN 0041-4727, s. 93.
↑ Witnica, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-12] [zarchiwizowane z adresu] .
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
↑ Witnicka Strefa Przemysłowa. [dostęp 2014-09-23]. (pol.).
↑ Witnicka strefa przemysłowa. [dostęp 2014-09-23]. (pol.).
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 5. [dostęp 2013-01-20].
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
↑ Witnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-26] .
↑ www.witnica.pl. [dostęp 2018-11-15].
↑ www.mosina.pl. [dostęp 2018-11-15].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących. Baza Demografia. Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .

[2] „Twórczość. Miesięcznik literacko-krytyczny”, R. 55, nr 9–12, red. nacz. Jerzy Lisowski, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1999, ISSN 0041-4727, s. 93.

[3] Witnica, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-12] [zarchiwizowane z adresu] .

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.

[5] Witnicka Strefa Przemysłowa. [dostęp 2014-09-23]. (pol.).

[6] Witnicka strefa przemysłowa. [dostęp 2014-09-23]. (pol.).

[7] Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 5. [dostęp 2013-01-20].

[Ludność2010-12-8] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.

[populacja2016-9] Witnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[10] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-26] .

[witnica-11] www.witnica.pl. [dostęp 2018-11-15].

[mosina-12] www.mosina.pl. [dostęp 2018-11-15].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Miasta na prawach powiatu	Gorzów Wielkopolski Zielona Góra
Miasta powiatowe	Krosno Odrzańskie Międzyrzecz Nowa Sól Słubice Strzelce Krajeńskie Sulęcin Świebodzin Wschowa Żagań Żary
Miasta gminne	Babimost Brody Bytom Odrzański Cybinka Czerwieńsk Dobiegniew Drezdenko Gozdnica Gubin Iłowa Jasień Kargowa Kostrzyn nad Odrą Kożuchów Lubniewice Lubsko Łęknica Małomice Nowe Miasteczko Nowogród Bobrzański Ośno Lubuskie Otyń Rzepin Skwierzyna Sława Sulechów Szlichtyngowa Szprotawa Torzym Trzciel Witnica Zbąszynek

Sołectwa	Białcz Białczyk Boguszyniec Dąbroszyn Kamień Mały Kłopotowo Krześniczka Mosina Mościce Mościczki Nowe Dzieduszyce Nowiny Wielkie Oksza Pyrzany Sosny Stare Dzieduszyce Świerkocin
Miejscowości niesołeckie	Kamień Wielki Tarnówek Witniczka

Miasta	Kostrzyn nad Odrą Witnica
Gminy miejskie	Kostrzyn nad Odrą
Gminy miejsko-wiejskie	Witnica
Gminy wiejskie	Bogdaniec Deszczno Kłodawa Lubiszyn Santok

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (1946–50) woj. zielonogórskie (1950–75)
Miasta	Gorzów Wielkopolski (Gorzów n. W.) (1945–48 →) Kostrzyn (← 1946–75) Skwierzyna (← 1961–75) Witnica (1945–75)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Bogdaniec (1945–54, 1973–75) Deszczno (1945–46, 1973–75) Kamień Mały (1946–47, 1973–75) Kłodawa (1945–54, 1973–75) Krasowiec (1945–46) Lipki Wielkie (1945–54 i 1973–75) Lubno (1945–46) Lubiszyn (1945–54, 1973–75) Różanki (1945–46) Santok (1945–54, 1973–75) Skwierzyna (1973–75) Witnica (1945–46, 1948–54, 1973–75) Zieleniec (1945–54)
Gromady (1954–72)	Baczyna (1954–72) Bogdaniec (1954–72) Dąbroszyn (1954–58) Deszczno (1954–72) Janczewo (1954–58) Jeniniec (1954–57) Kamień Mały (1959–72) Kamień Wielki (1954–59) Kłodawa (1954–72) Krasowiec (1954–72) Lipki Wielkie (1954–72) Lubczyno (1954–57) Lubiszyn (1954–72) Lubno (1954–57) Łupowo (1954–72) Murzynowo (1954 → i ← 1961–68) Nowiny Wielkie (1954–58) Pyrzany (1954–58) Różanki (1954–72) Santok (1954–72) Siedlice (1954–61) Skwierzyna (1969–72) Stare Polichno (1954–57) Świniary (← 1961–68) Trzebiszewo (← 1961–68) Ulim (1954–57) Wieprzyce (1954–61) Witnica (1959–72) Zieleniec (1954–72)