Wolbórz (gmina)

Wolbórz
	gmina miejsko-wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	piotrkowski
TERC	1010113
Burmistrz	Andrzej Jaros
Powierzchnia	151,66 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 7743
• gęstość	51,1 os./km²
Nr kierunkowy	44
Tablice rejestracyjne	EPI
	Adres urzędu:pl. W. Jagiełły 28; 97-320 Wolbórz
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	22
	Położenie na mapie Polski Wolbórz
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Wolbórz
	51°30′N 19°50′E/51,500833 19,832222
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Wolbórz (do 1953 gmina Bogusławice^[2]) – gmina miejsko-wiejska^[3] w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie piotrkowskim.

Siedzibą gminy jest miasto Wolbórz.

Według danych z 31 grudnia 2007^[4] gminę zamieszkiwało 7587 osób.

Gmina znajduje się na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego. Przepływają tędy rzeki Wolbórka i Moszczanka. W obszarze gminy znajduje się część Zalewu Sulejowskiego.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2007^[5] gmina Wolbórz ma obszar 151,66 km², w tym:

użytki rolne: 62%
użytki leśne: 28%

Gmina stanowi 10,61% powierzchni powiatu piotrkowskiego.

Demografia

Dane o ludności z dnia 31 grudnia 2007^[6]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	7587	100	3845	50,68	3742	49,32
Wiek przedprodukcyjny (0–17 lat)	1153	15,2	554	7,3	599	7,9
Wiek produkcyjny (18–65 lat)	5115	67,42	2395	31,57	2720	35,85
Wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat)	1319	17,39	896	11,81	423	5,58

Piramida wieku mieszkańców gminy Wolbórz w 2014 roku^[1].

Herb gminy

Osobny artykuł: Herb Wolborza.

Historia

Istniejąca do roku 1954 Gmina Bogusławice została przekształcona w Gromadzką Radę Narodową w Wolborzu, a w 1973 roku władze PRL tworząc nowy podział administracyjny kraju utworzyły gminę Wolbórz.

Więcej na temat historii gminy w artykule o Wolborzu.

Rezerwaty przyrody

Na terenie gminy znajdują się następujące rezerwaty przyrody^[7]:

rezerwat przyrody Czarny Ług – chroni torfowisko wysokie typu atlantyckiego ze stanowiskiem bagnicy torfowej,
rezerwat przyrody Dęby w Meszczach – chroni grąd i las mieszany z pomnikami przyrody (starodrzew dębowy),
częściowo rezerwat przyrody Lubiaszów – chroni zbiorowiska leśne: grąd, dąbrowa, bór jodłowy z cennym stanowiskiem jodły oraz stanowiska roślin rzadkich i chronionych.

Komunikacja

Przez gminę przebiega droga szybkiego ruchu nr 8 (Warszawa – Katowice – Wrocław).

Miejscowości

Sołectwa

Pozostałe miejscowości

Sąsiednie gminy

Będków, Mniszków, Moszczenica, Piotrków Trybunalski, Sulejów, Tomaszów Mazowiecki, Ujazd

Gminy partnerskie

Jabłonka

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Wolbórz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Dz.U. z 1953 r. nr 42, poz. 199
↑ Dz.U. z 2010 r. nr 138, poz. 929
↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.).
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
↑ Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Rejestr Form Ochrony Przyrody prowadzony przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi (stan na 08.09.2014 r.). [dostęp 2015-01-26].

[populacja2016-1] Gmina Wolbórz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[2] Dz.U. z 1953 r. nr 42, poz. 199

[3] Dz.U. z 2010 r. nr 138, poz. 929

[4] Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.).

[5] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.

[6] Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[7] Rejestr Form Ochrony Przyrody prowadzony przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi (stan na 08.09.2014 r.). [dostęp 2015-01-26].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Miasto	Wolbórz
Wsie	Adamów Apolonka Bogusławice Bronisławów Brudaki Dąbrowa Dębina Dębsko Golesze Duże Golesze Małe Janów Kaleń Komorniki Krzykowice Kuznocin Leonów Lubiaszów Lubiatów Lubiatów-Zakrzew Marianów Młoszów Młynary Modrzewek Polichno Polichno-Budy Proszenie Psary Stare Psary Witowskie Psary-Lechawa Stanisławów Studzianki Studzianki-Kolonia Swolszewice Duże Świątniki Węgrzynów Żarnowica Duża Żarnowica Mała Żywocin
Kolonie	Noworybie Żywocin
Osady	Bogusławice Golesze-Parcela
Osady leśne	Żywocin (SIMC 0556766) Żywocin (SIMC 0556772)
Części miasta	Borek Lemiesz Lemiesz-Zwierzyniec Pole pod Polichnem Wolbórz-Kafar
Części wsi	Gajówka Adamów Iłów Karolinów Lubiatów-Kolonia Nowe Proszenie Polichno Duże Polichno Małe Stare Proszenie Studzianki-Osada Młyńska Swolszewice-Działy Swolszewice-Huby Wolica
Przysiółki wsi	Nowy Lubiaszów Stary Lubiaszów
Zniesiona osada	Kula

Miasta	Rozprza Sulejów Wolbórz
Gminy miejsko-wiejskie	Rozprza Sulejów Wolbórz
Gminy wiejskie	Aleksandrów Czarnocin Gorzkowice Grabica Łęki Szlacheckie Moszczenica Ręczno Wola Krzysztoporska

Przynależność wojewódzka	gubernia piotrkowska (1867–1915) woj. łódzkie (II RP) (1919–1939) woj. łódzkie (1945–1975)
Miasta	Bełchatów (do 1870 i 1925–55 →) Grocholice (do 1870) Kamieńsk (do 1870) Piotrków (Trybunalski) (do 1947 →) Rozprza (do 1870) Sulejów (do 1870 i od 1927) Wolbórz (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–1975)	Bełchatówek (do 1954) Bogusławice (do 1953) Brzoza (do 1874) Bujny Szlacheckie (1868–1954) Bukowie (do 1868) Chabielice (do 1954) Drużbice (do 1868) Golesze (do 1954) Gomulin (do 1877) Gorzkowice Grabica Grocholice (1953–54) Kamieńsk Kleszczów (do 1954) Kluki (do 1954) Kociszew (do 1868) Krzyżanów (do 1953) Łęczno (do 1954) Łękawa (do 1953) Łęki Szlacheckie (1950–1954 i od 1973) Łobudzice (do 1868) Mąkolice (do 1868) Moszczenica (od 1973) Mzurki (1953–54) Parzniewice (do 1954) Piotrków Trybunalski (od 1973) Podolin (do 1953) Poniatów (1953–54) Ręczno (do 1950 i od 1973) Rozprza Siomki (1953–54) Srocko (1953–54) Sulejów (?–1927) Sulejów (od 1973) Szydłów (1877–1954) Tomaszów Mazowiecki (od 1973) Uszczyn (do 1953) Wadlew (do 1954) Wola Krzysztoporska (od 1973) Wolbórz (od 1953) Woźniki (1868–1953)
Gromady (1954–1972)	Adamów (1954–58) Baby Bełchatów (1954–1955 →) Bińków (1954–1955 →) Bogdanów (1954–1972) Boryszów (1954–1961) Bujny Szlacheckie (1954–1955 →) Chabielice (1954–1955 →) Dobrenice (1954–1957) Domiechowice (1954–1955 →) Gałkowice (1954–58) Gazomia Stara (1954–1968) Golesze (1954–1972) Gomulin (1954–1972) Gorzędów (1954–58) Gorzkowice (1954–1972) Grabica (1954–1972) Gręboszew (1954–1955 →) Grocholice (1954–1955 →) Janów (1954–1955 →) Jarosty (1954–1972) Kamień (1954–1955 →) Kamieńsk (1954–1972) Kaszewice (1954–1955 →) Kącik (1954–1955 →) Kleszczów (1954–1955 →) Kluki (1954–1955 →) Kociszew (1954–1955 →) Komorniki (1954–58) Kuznocin (1954–1968) Lubiec (1954–1955 →) Lubień (1954–1961) Łęczno (1954–1972) Łękawa (1954–1955 →) Łęki Szlacheckie (1954–1972) Łękińsko (1954–1955 →) Mierzyn (1954–1968) Milejów (1954–1972) Moszczenica (1954–1972) Niechcice (1954–1972) Parzniewice (1954–1972) Parzno (1954–1955 →) Plucice (1954–1957) Polichno (1954–1968) Poniatów (1954–1972) Przygłów (1954–1972) Raków (1954–1959) Ręczno Rękoraj (1954–1957) Rozprza (1954–1972) Ruszczyn (1954–1955 →) Siomki (1954–1968) Sobaków (1954–1959) Srocko (1954–1972) Sromutka (1954–1955 →) Stobnica (1954–1957) Straszów (1954–1959) Suchcice (1954–1955 →) Szydłów (1954–1972) Trzepnica (1954–1972) Wadlew (1954–1955 →) Wiaderno (1954–1968) Wola Krzysztoporska (1954–1972) Wolbórz (1954–1972) Woźniki (1954–1968) Żerechowa (1954–1961) Żeronie (1954–1959)