Xavier Bettel

Xavier Bettel
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 marca 1973
Luksemburg

Premier Luksemburga
Okres

od 4 grudnia 2013
do 17 listopada 2023

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczna

Poprzednik

Jean-Claude Juncker

Następca

Luc Frieden

Xavier Bettel (ur. 3 marca 1973 w Luksemburgu[1]) – luksemburski polityk, prawnik, samorządowiec, deputowany krajowy, burmistrz Luksemburga, w latach 2013–2015 przewodniczący Partii Demokratycznej, w latach 2013–2023 premier Luksemburga, od 2023 wicepremier i minister spraw zagranicznych.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Z wykształcenia prawnik. Studiował w Nancy i na Uniwersytecie Arystotelesa w Salonikach[2]. W 2001 uzyskał uprawnienia adwokata[1].

W 1989 wstąpił do centrowej Partii Demokratycznej[1]. W wyborach w 1999 na liście okręgowej swojego ugrupowania w okręgu centralnym zajął trzecie niemandatowe miejsce[3], mandat posła do Izby Deputowanych uzyskał po rezygnacjach złożonych przez osoby powołane w skład rządu oraz eurodeputowaną Colette Flesch. W 2004, 2009, 2013[1], 2018[4] i 2023[5] z powodzeniem ubiegał się o reelekcję do krajowego parlamentu.

Od 2000 był radnym miejskim, a od 2005 członkiem zarządu miasta w Luksemburgu[1]. W 2011 zastąpił Paula Helmingera na stanowisku burmistrza luksemburskiej stolicy[6]. W 2013 został przewodniczącym Partii Demokratycznej (w miejsce Claude’a Meischa)[1]. W 2015 zastąpiła go na tej funkcji Corinne Cahen.

W tym samym roku jego ugrupowanie zajęło trzecie miejsce w wyborach parlamentarnych, zyskując jednak 4 mandaty. Jego ugrupowanie zawarło koalicję z socjalistami i Zielonymi. 25 października 2013 wielki książę Henryk powierzył mu funkcję formatora celem stworzenia nowego gabinetu[7]. 4 grudnia 2013 Xavier Bettel objął obowiązki premiera nowego trójpartyjnego rządu.

W wyniku kolejnych wyborów w 2018 rządząca koalicja zachowała większość w parlamencie. 16 października Xavier Bettel otrzymał kolejną misję powołania rządu[8]. Nowy gabinet, w którym większe wpływy uzyskali Zieloni, zaprzysiężono 5 grudnia 2018[9].

W październiku 2021 portal Reporter.lu ujawnił wyniki śledztwa dziennikarskiego, które wykazało, że praca dyplomowa Xaviera Bettela przedłożona podczas studiów w Nancy została splagiatowana (co dotyczyło 54 z 56 stron tej pracy)[10]. Polityk przyznał wówczas publicznie, że powinien był ją „przygotować inaczej”[11].

W 2023 demokraci zwiększyli o 2 mandaty swoją reprezentację poselską, urzędująca od dwóch kadencji koalicja nie uzyskała wówczas większości w Izbie Deputowanych. Po kilku tygodniach negocjacji doszło do porozumienia między DP a Chrześcijańsko-Społeczną Partią Ludową[12][13]. Xavier Bettel urząd premiera sprawował do 17 listopada 2023. Tego samego dnia objął stanowiska wicepremiera oraz ministra spraw zagranicznych i europejskich, do spraw współpracy rozwojowej, handlu zagranicznego i Wielkiego Regionu w nowym rządzie, na czele którego stanął chadek Luc Frieden[14].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Jest jawnym homoseksualistą[15], w 2010 zawarł związek partnerski z Gauthierem Destenayem, a w 2015 związek małżeński ze swoim partnerem[16].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Profil na stronie Izby Deputowanych. [dostęp 2013-05-30]. (fr.).
  2. Xavier Bettel. dp.lu. [dostęp 2013-05-30]. (fr.).
  3. Elections législatives 1999: Résultats officieux: Circonscription Centre. elections.public.lu. [dostęp 2013-05-30]. (fr.).
  4. CSV und DP liegen in der Hauptstadt gleichauf. lessentiel.lu, 14 października 2018. [dostęp 2018-10-14]. (niem.).
  5. Élections législatives 2023: Résultats officieux: Circonscriptions: Centre. elections.public.lu. [dostęp 2023-10-08]. (fr.).
  6. Xavier Bettel – Luxembourg City's new Mayor. wort.lu, 10 października 2011. [dostęp 2013-05-30]. (ang.).
  7. Xavier Bettel officially in charge of forming new Luxembourg government. wort.lu, 4 grudnia 2013. [dostęp 2013-12-04]. (ang.).
  8. Bettel gets go from grand duke for coalition talks. delano.lu, 16 października 2018. [dostęp 2018-12-08]. (ang.).
  9. The 2018 members of government were sworn in. gouvernement.lu, 5 grudnia 2018. [dostęp 2018-12-08]. (ang.).
  10. Pol Reuter: Der Copy-and-Paste-Premier. reporter.lu, 27 października 2021. [dostęp 2021-11-15]. (niem.).
  11. Praca dyplomowa premiera miała 56 stron. Dwie nie były plagiatem. rp.pl, 28 października 2021. [dostęp 2021-11-15].
  12. Ex-finance minister Frieden becomes Luxembourg’s new PM. reuters.com, 16 listopada 2023. [dostęp 2023-11-18]. (ang.).
  13. Aleksandra Krzysztoszek: Luksemburg z nowym rządem. Zmiana premiera po dziesięciu latach. euractiv.pl, 16 listopada 2023. [dostęp 2023-11-18].
  14. Assermentation des membres du gouvernement 2023. gouvernement.lu, 17 listopada 2023. [dostęp 2023-11-18]. (fr.).
  15. «Je suis surpris de devenir bourgmestre». lessentiel.lu, 11 października 2011. [dostęp 2013-05-30]. (fr.).
  16. Congratulations! Luxembourg's PM weds his same-sex partner. pinknews.co.uk, 15 maja 2015. [dostęp 2015-05-16]. (ang.).