Zbąszyń (gromada)

Zbąszyń
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

poznańskie

Powiat

nowotomyski

Data powstania

5 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Zbąszyń

Populacja (1960[1])
• liczba ludności


2272

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

3

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

12

brak współrzędnych

Zbąszyń (planowana lecz nie wdrożona nazwa: Nowy Dwór[2]) – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[3] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[4], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[5][6].

Gromadę Zbąszyń z siedzibą GRN w mieście Zbąszyniu (nie wchodzącym w skład gromady) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[5] – w powiecie nowotomyskim w woj. poznańskim, na mocy uchwały nr 30/54 WRN w Poznaniu z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[7] Nądnia i Nowy Dwór ze zniesionej gminy Zbąszyń oraz miejscowości Leśne Domki (osiedle) i Przysiółki (osiedle) z miasta Zbąszyń – w tymże powiecie[8]. Dla gromady ustalono 12 członków gromadzkiej rady narodowej[2]. Gromada powstała w miejsce planowanej gromady Nowy Dwór z siedzibą w Nowym Dworze[2].

1 stycznia 1960 do gromady Zbąszyń włączono obszar zniesionej gromady Strzyżewo w tymże powiecie[9].

1 stycznia 1962 do gromady Zbąszyń włączono obszar zniesionej gromady Chrośnica w tymże powiecie[10].

4 lipca 1968 do gromady Zbąszyń włączono obszar zniesionej gromady Przyprostynia w tymże powiecie[11].

1 stycznia 1970 do gromady Zbąszyń włączono 68,23 ha z miasta Zbąszyń w tymże powiecie, natomiast 126,73 ha (części wsi: Nowy Dwór – 44,53 ha, Nądnia – 13,36 ha, i Perzyny – 68,84) z gromady Zbąszyń włączono do miasta Zbąszyń[12][13].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[14]. 1 stycznia 1973 w powiecie nowotomyskim reaktywowano gminę Zbąszyń[15].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Spis powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. • Wyniki wstępne (do użytku służbowego) • Ludność, mieszkania, budynki oraz gospodarstwa rolne • Województwo poznańskie / miasto Poznań, Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisowe, Warszawa, 1961
  2. a b c Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Nowym Tomyślu z dnia 6 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 8 października 1954 r., Nr. 16, Poz. 77)
  3. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  4. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  5. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  6. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  7. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  8. Uchwała Nr 30/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu nowotomyskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 26 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100)
  9. Uchwała Nr 14/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 18 września 1959 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim w brzmieniu zatwierdzonym uchwałą Nr 458/59 Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1959 r. w sprawie zatwierdzenia uchwał Wojewódzkich Rad Narodowych w Białymstoku, Koszalinie, Poznaniu i Wrocławiu w przedmiocie połączenia, zniesienia i utworzenia niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 18 grudnia 1959 r., Nr. 10, Poz. 116)
  10. Uchwała Nr 19/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1961 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim w brzmieniu zatwierdzonym uchwałą Nr 435/61 Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zatwierdzenia uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu w przedmiocie zniesienia i utworzenia niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 grudnia 1961 r., Nr. 12, Poz. 97)
  11. Uchwała Nr XVII/81/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 25 kwietnia 1968 r. w sprawie zniesienia, połączenia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 czerwca 1968 r., Nr. 11, Poz. 191). Wg Dziennika (§3), "uchwała wchodzi w życie po zatwierdzeniu jej przez Radę Ministrów z upływem dni 14 od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu"; uchwała została ogłoszona 20 czerwca 1968, co oznacza że weszła w życie 4 lipca 1968 (14 dni później).
  12. Dz.U. z 1969 r. nr 37, poz. 320
  13. Zarządzenie Nr 7/70 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 30 stycznia 1970 r. w sprawie szczegółowego określenia granic niektórych miast w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 lutego 1970 r., Nr. 2, Poz. 14)
  14. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  15. Uchwała Nr XVIII/98/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1972 r., Nr 32, Poz. 391)