Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej

Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej, radiogram klatki piersiowej, rtg klatki piersiowej (ang. chest x-ray) – badanie radiologiczne polegające na przepuszczeniu przez klatkę piersiową kontrolowanych dawek promieni rentgenowskich, rzutowanych na prostopadłą płaszczyznę z detektorem tych promieni. Rtg klatki piersiowej, tzw. zdjęcie przeglądowe, jest najczęściej wykonywanym badaniem rentgenowskim w medycynie i powinno być pierwszym diagnostycznym badaniem u chorych z objawami choroby płuc. Badanie stanowi około 20% wszystkich badań obrazowych^[1]. Jest stosunkowo szybkie i łatwe do wykonania, niedrogie i charakteryzuje się niskim promieniowaniem (około 0,01–0,03 skutecznej dawki mSv dla ekspozycji p-a). Odpowiada to czasowi równoważnemu promieniowaniu tła (promieniowanie jonizujące, które pochodzi z naturalnych źródeł na ziemi, z kosmosu i z wnętrza człowieka) wynoszącemu około 10 dni^[2][3][4].

Badanie RTG klatki piersiowej wykonuje się w celu wykrycia lub wykluczenia chorób układu oddechowego, narządów śródpiersia, opłucnej, oraz w ograniczonym zakresie szkieletu kostnego klatki piersiowej i serca. Wyniki badań radiologicznych klatki piersiowej dostarczają wielu wyników, które w dużym stopniu wpływają na decyzje diagnostyczne i terapeutyczne^[3].

Standardowe zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej wykonywane jest w projekcji tylno-przedniej. Niekiedy wykonuje się zdjęcie lewe boczne, rzadziej skośne. Czasem zdjęcie rentgenowskie wykonuje się po bezpośrednim podaniu doustnie środka cieniującego, celem lepszej oceny przełyku oraz śródpiersia^[1].

Przenośne aparaty rentgenowskie często nie zapewniają zdjęć o optymalnej jakości dlatego powinno się z nich korzystać wyłącznie w stanach uniemożliwiających transport chorego do pracowni radiologicznej^[1].

RTG klatki piersiowej jest często niezastąpionym badaniem diagnostycznym układu oddechowego:

• pozwala ocenić upowietrzenie płuc
• różnicuje odmę, niedodmę, płyn w opłucnej
• pozwala wykryć zmiany w miąższu płuc (zapalne i nowotworowe)
• pozwala wykryć nieprawidłowości okolicznych węzłów chłonnych.

Badanie to umożliwia także pobieżną ocenę układu sercowo-naczyniowego, pozwala wyciągnąć wnioski na temat wydolności mięśnia sercowego oraz w sposób pośredni wnioskować na temat nasilenia zmian miażdżycowych w organizmie, a także o zmianach związanych z nadciśnieniem tętniczym.

Jest pomocne w diagnozowaniu następujących chorób:

• choroba niedokrwienna serca
• częstoskurcz komorowy
• niedomykalność zastawki mitralnej
• tetralogia Fallota
• nadciśnienie tętnicze wtórne
• zwężenie zastawki trójdzielnej
• niewydolność serca
• odma opłucnowa
• zapalenie trzustki
• przepuklina przeponowa
• tętniak aorty
• obturacyjna choroba płuc
• kardiomiopatia restrykcyjna
• krztusiec
• gruźlica
• zapalenie płuc
• zapalenie oskrzeli
• zapalenie wsierdzia
• chłoniak Hodgkina
• nerwica serca
• sarkoidoza

Jest to badanie przydatne w identyfikacji nieprawidłowości w zakresie^[1]:

• schorzenia w obrębie klatki piersiowej dotyczące serca, miąższu płucnego, opłucnej, przepony, oraz wnęk
• obrażenia klatki piersiowej
• zaburzenia rozwojowe narządów klatki piersiowej
• ocena badania wykonywanego przed i po operacji klatki piersiowej
• badania okresowe