Siros
Koordinate: 37° 27′ S.g.š., 24° 54′ I.g.d.
Siros (Σύρος) | |
|---|---|
| Podaci | |
| Država |  Grčka |
| Glavno naselje | Ermoupolis |
| Površina | 101,9 km² |
| Broj stanovnika | 19.782 st. (2001) |
 | |
Siros (grčki gr: Σύρος) je jedno ostrva u grupaciji Kiklada u Grčkoj. Upravno ostrvo pripada okrugu Kikladi, a najveći grad na ostrvu, Ermoupolis, je i njegovo upravno središte. Siros je najnaprednije i najnaseljenije ostrvo Kiklada.
Siros je jedno od većih ostrva Kiklada, udaljeno oko 150 km jugoistočno od Atine. Ostrvo je izduženo u pravcu sever-jug blizu 20 km, a najveće širine 10 km. Ostrvo je planinsko u većem delu. Najnaseljenija je istočna obala, bliža susednim ostrvima i zatvorena u manji zaliv, kao prirodnu luku. Tu se smestio i grad Ermoupolis.
Klima je sredozemna i veoma sušna. Biljni i Životinjski svet su takođe osobveni za ovu klimu, a od gajenih kultura dominira maslina.
Za Siros, kao i za celokupne Kiklade, je neobično važno razdoblje kasne praistorije, tzv. Kikladska Civilizacija, zavisna i bliska Kritskoj. Obe civilizacije propale su posle velike erupcije vulkana na Santoriniju, koji uništio veći deo ovog ostrva. Iza Kikladske civilizacije su danas ostale brojne figurine-idoli, vezane za zagrobni život. Ove figurine, nađene u 19. veku, a neke od njih su nađene baš na Sirosu.
Tokom stare Grčke Siros je bio jedan u nizu malih, ali važnih polisa u ovom delu Grčke. Posle toga ostrvljem je vladao stari Rim, a zatim i Vizantija. 1204. g. posle osvajanja Carigrada od strane Krstaša Kikladi potpadaju pod vlast Mlečana, pod kojima ostaju vekovima, do sredine 16. veka. Duga vladavina ostavila je jednu posebnost mesnog stanovništva, a to je veliki postotak Grka-Katolika i dan-danas.
Novi gospodar Kikiladima bilo je osmansko carstvo. Vlast osmanlija zbog posebnog položaja Sirosa i Kiklada nije bila preterano kruta i imala je osobine mesne autonomije. Postojanje autonomije i katolički element u stanovništvu bili su glavni činilac nevelikog učestvovanja mesnog stanivništva u Grčkom ustanku 20ih godina 19. veka, što je ostrvo spasilo većeg razaranja. Zahvaljujući tome posle stvaranja savremene grčke države Siros, kao njegov deo, bili su veoma privlačni za nove grčke doseljenike i brzo su se razvijali zahvaljuući svom položaju "pomorskih vrata ka Istoku". Tada je i osnovan novi grad i središte ostrva, Ermoupolis, umesto dotadašnjeg Ano Sirosa u unutrašnjosti. Ermoupolis postaje jedna od najvažnijih luka na Egeju, a samim tim je i ostrvo postalo jedno od najprosperitetnijih mesta u novoj državi. Međutim, u 20. veku, posle širenja Grčke i gubljenja ove pogodnosti Siros gubi na značaju i polako dolazi do iseljavanja, ali ovaj proces nije bio toliko izražen kao na drugim ostrvima bez velikih naselja. Posldenjih decenija ovo je zaustavljeno razvojem turizma.
Glavno stanovništvo Sirosa su Grci. Zanimljivost je da je stanovništvo podeljeno na katoličku i pravoslavnu polovinu, sa tim što su pravoslavni uglavnom doseljenici sa okolnih ostrva, doseljeni tokom protekla 2 veka.
Dominira gradsko stanovništvo i to je naglašenije u odnosu na druga ostrva, pošto je glavno mesto, Ermoupolis, sedište prefeture Kikladi. To je i jedini veći grad u prefekturi i u njemu živi čak 80% stanovništva ostrva.
Privreda Sirosa se najvećim delom oslanja na važnost središta Kiklada. Stoga je to upravno, obrazovno i trgovačko središte ove oblasti Grčke. Ostrvska poljoprivreda oslanja se najviše na uzgajanje maslina. Ostrvo je poznato i po gajenju voća i vinove loze, ribarenju.
U novije vreme počeo se razvijati turizam, potpomognut izgradnjom novog aerodroma, a ostrvo je ovde značajnije kao mesto gde se ukrštaju putevi turista ka okolnim ostrvima, koja su znatno mirnija i očuvanija.
U Ermoulipolisu se nalazi i sedište Univerziteta Egeja.
